بسم الله الرحمن الرحیم «السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین» غیر از دعای عرفه‌ای که در روز عرفه از امام حسین (علیه‌السلام) خوانده می‌شود، دعای عرفه¬ای در صحیفه سجادیه از امام سجاد (علیه‌السلام) است، دعای (47) دعای مفصلی است و سفارش شده که در روز عرفه این دعا را هم بخوانید. من دو، سه جمله از این دعا را عرض می‌کنم، امام سجاد در این اواخر دعا به خدای متعال اینطور عرض کرده: «سألتک مسأله الحقیر الذلیل البائس الفقیر الخائف المستجیر»، بعد از جملاتی، امام سجاد با همه مقامات واقعی که دارد ا‌ینطور به خدای متعال عرض می‌کند: «و أنا بعدُ اقل الاقلین و اذل الاذلین و مثل الذره أو دونها». کسانی که مقامی دارند، چه مقام دینی و چه مقام اجتماعی خوب است که به این جمله بیشتر توجه کنند، امام سجاد با همه مقامات فرموده: «و أنا بعدُ اقل الاقلین و اذل الاذلین و مثل الذره أو دونها»، دیگر از یک ذره که کمتر نداریم، حضرت می‌فرمایند از ذره هم کمتر. واقعاً اگر بنده و دیگران به همین جمله توجه داشته باشند هیچ‌جا از اینها تکبر دیده نمی‌شود، هیچ‌گاه خودشان را از دیگران بالاتر نمی‌دانند، هیچ‌گاه خودشان را چیزی فرض نمی‌کنند. وقتی امام سجاد با آن عظمت می‌گوید: «مثل الذره أو دونها»، «من از یک ذره هم کمتر هستم». آن وقت بنده چه عرض کنم؟ دیگران چه بگویند؟ کسانی که تکبر می‌کنند، کسانی که خودشان را چیزی حساب می‌کنند، کسانی که فکر می‌کنند اگر حرفی زدند باید حتماً همان عمل شود ولو حق نباشد. اینها اشتباه می‌کنند، چون امام سجاد یک واقعیاتی دارد و نمی‌فرماید، ما چیزی هم نداریم، هر کسی یک قدری نسبت به خودش فکر کند، متوجه می‌شود که چیزی نیست، کسی نیست، بی‌جهت خودش را کسی حساب می‌کند، بی‌جهت خودش را از دیگران ممتاز می‌داند، بی‌جهت فکر می‌کند که این باید بالا باشد، او نباشد، این باید به این مقام برسد، او نرسد، به هر صورت. جمله دیگری که در همین دعای صحیفه سجادیه است که می‌تواند درس مهمی باشد به خداوند متعال عرض می‌کند: «لا تحبط حسناتی بما یسوئها من معصیتک»، عزیزان دقت کنید! «و لا تجعلنی للظالمین ظهیراً و لا لهم علی محو کتابک یداً و نصیراً». احتمال می‌دهد که یک مسلمانی کاری کند که به قرآن لطمه بخورد، امام سجاد این‌طور عرض می‌کند: خدایا! «لا تجعلنی للظالمین ظهیراً و لا لهم علی محو کتابک یداً و نصیراً»، طوری نباشد که من به کمک ظالمین در فکر محو قرآن باشم. به ذهن کسی نمی‌آید، ولی اگر قدری تأمل کنیم این عبارات عمومی است ولی یک گروه‌هایی در جامعه هستند که واقعاً این‌طور است. اگر راجع به قضات گفته شده که اینها لب جهنم نشسته‌اند که اگر لغزش پیدا کنند جهنمی خواهند بود، این برای همه است. این گروه‌هایی که در جامعه سمت‌هایی دارند، یک مملکتی را اداره می‌کنند، قوای سه‌گانه ما، اینها طوری است که گاهی حرف‌ زدن‌شان ممکن است برای محو کتاب کمک باشد، موضع‌گیری‌شان طوری باشد که برای محو کتاب کمک باشد، این امکان داشته که حضرت خواسته، امکان دارد که خدای‌ناکرده کسی یک روزی جمله‌ای بگوید که محو قرآن باشد. جمله‌ای بگوید و موضع‌گیری کند که با قرآن نسازد. امام از خدای متعال می‌خواهد که نکند، البته ما باید بگوییم، دعا را خودشان هم خواندند، امام فرمودند بخوانید، ما باید همیشه این‌طور بگوییم، «اللهم اجعلنی ممن تنتصر لدینک»، خدایا! من از کسانی باشم که به دین تو کمک کنم، نه از کسانی که در محو کتاب تو کوشش کنم. البته هیچ‌کسی زباناً نمی‌گوید که من می‌خواهم در راه محو کتاب قدم بردارم، ولی گاهی غفلت می‌گیرد، گاهی توجه ندارد و کاری می‌کند. این جمله‌ای که می‌خواهم عرض کنم این است که به ما گفتند: «کونوا دعاه للناس بغیر السنتکم»، یعنی اگر می‌خواهید کسی شیعه و مسلمان و متدین شود، با عمل دیگران را متدین کنید. نقطه مقابلش هم هست که ممکن است با عمل به بی‌دینی کمک کنید، هر دوی آنها هست. عمل انسان می‌تواند، به خصوص ما، به خصوص گروه‌های مختصی در جامعه طوری هستند که اگر عمل‌شان درست باشد دیگران گرایش به دین و انقلاب پیدا می‌کنند، اگر عمل درست نباشد نقطه مقابل دارد،‌ یعنی عمل این باعث می‌شود که مردم از انقلاب فاصله بگیرند، عمل این باعث می‌شود که مردم از اصل دین فاصله بگیرند، باعث می‌شود که دیانت‌شان کم شود. چون ما در چنین موقعیتی هستیم که حرف‌، عمل، رفتار، زندگی‌ و خانه‌مان می‌تواند برای دیگران این طرفی باشد، می‌تواند آن طرفی باشد، خیلی باید مراقب خود باشیم، خیلی خیلی بیش از دیگران باید مراقب باشیم. یک کاسب کوچه و محل صحبتی می‌کند آن هم باید مراقب باشد، ولی من صحبت می‌کنم خیلی بیشتر باید مراقب باشم، شما صحبت می‌کنید خیلی بیشتر باید مراقب باشید که این حرفی که می‌زنم واقعیت دارد، ندارد، کمک این طرف است، کمک آن طرف است،‌ آیا مردم را به دین دعوت می‌کند، آیا مردم را از دین جدا می‌کند؟ خیلی باید مراقب باشیم. چون خدای متعال این مراقبت را از همه خواسته، از گروه‌هایی مثل ما بیشتر و بهتر خواسته، یک راه‌هایی هم تعیین کرده که این مراقبت یادمان نرود. چون آدم غفلت می‌گیرد، وقتی انسان مشغول کار می‌شود غافل می‌شود که بنا بوده مراقب خودم باشم. من یک جمله‌ای را از امام امت (رضوان‌الله‌‌تعالی‌علیه) نقل کنم، بنده ظاهراً خودم از رهبر بزرگوار انقلاب شنیدم که فرمودند: یک روزی من خدمت امام راجع به یک شخصی از سیاستمداران ‌تقریباً (100) سال پیش سؤال کردم که آقا! به نظر شما ایشان چطور آدمی بوده؟ آنطور که به خاطر دارم، فرمودند امام دست‌شان را اینطور بالا بردند که معنی‌اش این بود که یعنی نه، اینطور که باید باشد نیست. چیزی نگفتند، فقط دست را به بالا حرکت دادند، یعنی این آقایی که شما سؤال کردید که چطور آدمی بوده؟ به نظر من نه. لفظاً نگفتند. فرمودند؛ سه روز بعد من خدمت ایشان رسیدم، به محض ورود من فرمودند فلانی! آن جمله‌ که شما سؤال کردید و من دستم را بالا بردم نه، من نمی‌دانم. یعنی روی آن دست بالا بردن حساب نکنید، من نمی‌دانم. یعنی اینطور مراقب خودشان بودند، یک جمله‌ای گفته، آن هم گفتار نیست، یک دستی تکان داده که ممکن است راجع به یک آدمی که (100) سال پیش زندگی می‌کرده یک ذهنیتی برای مستمع پیدا شود. بعد مثل اینکه این درست نبوده،‌ در این دو، سه روز به فکر بوده که جبران کند، به یک نفر گفته، به همان یک نفر هم فرموده که من نمی‌دانم. اینطور بی‌جهت که به جایی نرسیدند، مراقب بودند. یکی از علمای معروف نامه‌هایی خدمت امام نوشته و امام هم جواب‌هایی داده، اخیراً این جواب‌ها را در یک مجموعه‌ای چاپ کردند، ولی واقعاً وقتی من خواندم خیلی برایم موجب تعجب بود، که ما کجاییم و آنها کجا هستند. امام به یک مناسبتی در این جواب نامه، ایشان نجف بوده، برای قبل از پیروزی انقلاب است، می‌دانید ایشان موافق و مخالف داشت، در آن حوزه، در این حوزه، در عامه مردم، موافق خیلی زیادتر، مخالف هم داشت، در نخبگان، غیرنخبگان، روشنفکران. ایشان در آن جواب نامه نوشته بنده که الان در نجف زندگی می‌کنم از این خوشحالم که هیچ‌کسی به من حقی ندارد. این حق‌الناس که می‌گویید چند سال است نجف زندگی می‌کند؟ چند سال است قم زندگی کرده؟ با چقدر افراد رفت و آمد و گفتگو داشته، موافق و مخالف؟ طوری مراقب خودش بوده که هیچ‌جا حق‌الناسی ایجاد نشده است. می‌گوید من الان که نجف زندگی می‌کنم هیچ‌کس بر من حقی ندارد، یعنی حق‌الناس در کار نیست. باید مراقب بود، مراقب نباشیم مشکل داریم. یکی از اسامی خدای متعال لطیف است، خدای متعال به بندگانش لطف دارد،‌ آیه قرآن هم هست: «الله لطیف بعباده»، خدای متعال به بندگانش لطف دارد. در کتابهای کلامی برای لطف یک معنای اصطلاحی کرده‌اند، گفته‌اند هر کاری که خدای متعال لازم نبود انجام بدهد، ولی انجام بدهد مردم بهتر اطاعت می‌کنند، اگر انجام بدهد مردم کمتر معصیت می‌کنند، آن کارها را با لطف انجام بدهد، لازم نبوده، لطف کرده، مقدماتی فراهم کرده که مردم بهتر اطاعت کنند، آسانتر از گناه پرهیز کنند. پیغمبر و ائمه ما هم همینطور به بندگان خدا لطف دارند و می‌خواهند اینها به طاعت نزدیک باشند، از معصیت دور باشند، به این آیه شریفه که خودتان هم مکرر در مکرر خواندید حتماً توجه داشته باشید، «یومئذ تحدث اخبارها»، «ها‍» اخبارها به زمین برمی‌گردد. روز قیامت زمین اخبار خودش را بازگو می‌کند، یعنی امروز کسانی که روی صندلی‌ نشسته‌اند، ولی به هر حال روی زمین هستند، زمین یک روزی اخبار امروز را بازگو می‌کند. از رسول خدا سؤال کردند اینکه قرآن فرموده اخبارش را بازگو می‌کند معنی‌اش چیست؟ رسول خدا فرمود: «أ تدرون ما اخبارها»، می‌دانید اخباری که روز قیامت زمین بازگو می‌کند چیست؟ «قالوا: الله و رسوله اعلم»، خدا و پیغمبر بهتر می‌داند، طبق این نقل رسول خدا فرمود: «اخبارها»، اخبار زمین این است که شهادت می‌دهد، «أن تشهد علی کل عبد و أمه»، شهادت می‌دهد بر هر مرد و زنی به آنچه روی زمین انجام داده، «تقول»، زمین می‌گوید: «عمل کذا و کذا یوم کذا و کذا» یعنی روز قیامت گفته می‌شود که فلانی در چنین روزی و چنین مکانی این حرف‌ها را زد. می‌گوید آقایانی که روزی یک چنین زمانی این موضع‌گیری‌ها را کردند، این کاغذ را امضا کردند، این رأی را دادند، این رأی را ندادند، تمام این اخبار، این را لطفاً به ما گفتند که اگر غفلت دارید ببینید حساب و کتاب هست، «خدا می‌بیند و خدا می‌داند» جدا، زمین هم می‌داند، زمین شهادت می‌دهد، «یومئذ تحدث اخبارها». یعنی هر چه روی زمین واقع شده، حالا کیفیت چطور است ما نمی‌دانیم. مرحوم طبرسی در تفسیر نوشته: «لیس فیها» یعنی «لیس فی الارض» «احدُ یعمل خیراً و شراً الا و هی مخبره به»، هیچ‌کس روی زمین کار خوب یا کار بدی نمی‌کند، مگر اینکه قیامت بازگو شود. این برای زمین، زمان هم همینطور است، هم زمین شاهد اعمال ماست، هم زمان. در روایت در کتاب امالی شیخ‌صدوق (رضوان‌الله‌‌تعالی‌علیه) است که یکی از کتاب‌های حدیثی ماست. امام صادق از پدرانش و امیرمؤمنان نقل کرده، قال علی (علیه‌السلام): «ما من یوم یمر علی إبن آدم»، هیچ روزی بر من و شما نمی‌گذرد، «الا قال لهم ذلک الیوم»، الا اینکه همین امروز به بنده و شما می‌گوید «یا إبن آدم أنا یوم جدید»، من یک روز تازه‌ای هستم، «و أنا علیک شهید»، روز تازه‌ای است و من بر تو گواه هستم. یعنی زمین و زمان گواهی می‌دهند، چیزی نیست که گم شود، یک چیزی گفتیم و رد شد. یک عملی انجام بدهیم و شد، خوب یا بد باشد زمین شهادت می‌دهد، زمان شهادت می‌دهد، «أنا یوم جدید و أنا علیک شهید فقل فیّ خیراً» امروز حرفهای خوب بزن «و اعمل فیّ خیراً»، امروز کارهای خوب انجام بدهد، «اشهد لک یوم القیامه»، روز قیامت من شهادت خواهم داد. علاوه بر زمین و زمان، فرشتگان الهی. قرآن نفرموده: «إن علیکم لحافظین کراماً کاتبین یعلمون ما تفعلون» بنده اصلاً یادم نیست، امیدوارم شما یادتان باشد که با ما فرشته‌هایی هستند، کار خوب انجام بدهیم می‌نویسند، کار بد انجام بدهیم می‌نویسند، شهادت می‌دهند، بازگو می‌کنند. قرآن فرموده: «اقرأ کتابک»، نامه‌ای می‌نویسند، کار خوب و بد من در آن هست و آن روز به من هم می‌گویند: «إقرأ کتابک کفی بنفسک الیوم علیک حسیباً»، «خودت نامه را بخوان، خودت برای حساب کافی هستی». قبل از آنکه آن روز برسد، ما امروز نامه عمل‌مان را بخوانیم. واقعاً خوب است ببینیم هفته گذشته چه کردیم، ماه گذشته چه کردیم، سال گذشته چه کردیم، دیروز چه کردیم، امروز چه می‌خواهیم کنیم؟ اینها یک واقعیاتی است. یکی از گویندگان جمله بسیار خوبی می‌گفت، گفت قرآن مجید یک مسائلی را خیلی خیلی ساده گرفته، جدی نگرفته، به قول او دنیا را شوخی گرفته است. یک چیزهایی را خیلی جدی گرفته، او می‌گفت ولی مثل اینکه ما مردم جدی‌های خدا را شوخی گرفتیم، شوخی‌ها را جدی گرفتیم. دنیایی که او می‌گوید جدی نیست شوخی است، ما صددرصد دنبال آن هستیم. ولی قیامتی که او می‌گوید جدی جدی است، مثل اینکه ما اصلاً قیامتی قبول نداشته باشیم. شما که الحمدلله همه اهل هستید و امیدوارم توجه هم داشته باشید، ولی بالاخره این حرف‌ها هست، بالاخره اعمال و احوال ما حساب دارد، عرض کردم برای ما بیش از دیگران حساب دارد. زندگی من می‌تواند کسی را به دین گرایش بدهد، می‌تواند از دین فاصله بدهد. زندگی شما هم همینطور، موضع‌گیری‌های من، موضع‌گیری‌های شما، گفته‌های من و گفته‌های شما، «إقرأ کتابک کفی بنفسک الیوم علیک حسیباً»، ذیل آیه از امام صادق نقل شده «یذکر الارض جمیع اعماله»، فردای قیامت انسان هر کاری کرده یادش می‌آید، «و ما کتب علیک»، هر چه نوشته‌اند یادش می‌آید، مثل اینکه الان انجام داده، «کأنه فعله تلک الساعه». امام فرموده از این جهت که وقتی نامه را می‌خواند می‌گوید: «یا ویلتنا ما لهذا الکتاب لا یغادر صغیره و لا کبیره الاّ احصاها»، جزئیات زندگی انسان. باز تکرار می‌کنم، شرایط ما با عامه مردم فرق دارد، شرایط ما خیلی سخت‌تر است، مراقبت ما باید خیلی خیلی بیشتر و بهتر باشد. زمین شهادت می‌دهد، زمان شهادت می‌دهد، فرشته‌ها هستند و شهادت می‌دهند، خود عمل انسان گاهی صحبت می‌کند. شما که ان‌شا‌ءالله همه نمازهایتان را خوب می‌خوانید، در روایت هست کسی نماز می‌خواند، خود نماز به او می‌گوید: «ضیعک الله کما ضیعتنی»، خود نماز با او صحبت می‌کند، می‌گوید: من را ضایع کردی خدا ضایعت کند. خلاصه حساب و کتاب دارد،‌ نمی‌شود هرطور نماز خوانده شد بگوییم نماز است. می‌گوید وقتی نماز را درست نمی‌خواند، به وقت نمی‌خواند، به حدودش نمی‌خواند «إذا ارتفعت الصلاه فی غیروقتها» به موقع نمی‌خواند، «بغیر حدودها» آن‌طوری‌که باید رعایت احکامش را نمی‌کند «رجعت الی صاحبها» نماز پیش نمازخوان برمی‌گردد. «تقول ضیعتنی کما ضیعک الله» من را ضایع کردی. عمل انسان، رفتار انسان، حالا ممکن است کسی بگوید اینها زبان حال است، زبان حال باشد، زبان قال باشد، واقعیت جدی داشته باشد یا یک بیان کنایی باشد، همه اینها همان الطاف و لطف خدای متعال است که اینها را برای ما گفتند که ما را از غفلت در بیاورند، و الا مشغول کار که می‌شویم غفلت است، مشغول صحبت که می‌شویم غفلت است، ولی اینها را مدام گفتند، هشدار دادند، مدام توجه دادند که این توجهات باشد. من قم رفتم عیادت یکی از علما، خدایش رحمت کند، در اتاقی که نشسته بود دیدم به جای هر عکس و تابلویی که بعضی‌ها به یک آقایی علاقه دارند عکس را می‌گذارند، به امام علاقه دارد عکس امام را می‌گذارد، به مقام معظم رهبری علاقه دارند عکس او را می‌گذارند، من دیدم این عزیز یک تابلو بالای سرش بود که این آیه را نوشته بود. یک تابلو که امیدوارم این تابلو همیشه در مقابل چشم ما باشد که روی این تابلو نوشته بود «ألم یعلم بأن الله یری» آیا نمی‌دانی که خدا می‌بیند؟ اینجا نشسته کتاب می‌نویسد، دارد برای کسی صحبت می‌کند، دارد به کسی تلفن می‌کند، با خانواده خود گفت و گو می‌کند، آیا نمی‌داند خدا می‌بیند؟‌ خدا می‌داند، این همانی است که امام می‌فرمود: «عالم محضر خداست» به این باید توجه داشته باشیم. اگر توجه نداشته باشیم و فاصله بگیریم و قرآن و روایات را نخوانیم و به مواعظ گوش ندهیم ممکن است گرفتار غفلت بشویم، بعد آدم غافل هم ممکن است هر، قرآن مجید فرموده «قل اعملوا فسیری الله عملکم و رسوله و المؤمنون» یعنی علاوه بر زمین و زمان و فرشته‌ها و خود عمل، ائمه هم می‌بینند، پیغمبر می‌بیند، خدای متعال می‌بیند. «قل اعملوا» انجام بدهید،‌ هرکار گفته انجام بدهید، ولی خدای متعال می‌بیند، پیغمبرش می‌بیند. اعمال کسی که خدا، پیغمبر و امام را ناظر بداند، به قول مرحوم آقای بهجت خدایش رحمت کند می‌گفت کاری که شما انجام می‌دهید، حرفی که شما می‌زنید قبل از اینکه گوش خودت بشنود امام زمان می‌شنود. می‌گوییم او «اُذُن‌الله» است، او «عین‌الله» است، او چشم و گوش خدا است. اگر انسان به این حرف‌ها توجه داشته باشد حتماً در زندگی او اثر می‌گذارد، «قل اعملوا فسیری الله عملکم و رسوله و المؤمنون» طبق نقل امام صادق فرمود: منظور از مؤمنین ما هستیم، این را خدا و پیغمبر می‌بیند، ما اهل بیت هم می‌بینیم. برای شهادت زمین یک حدیث دیگر هم یادداشت کردم. مرحوم صاحب عروه در کتاب عروه‌الوثقی فرموده مستحب است که نمازها را در اماکن متعدده بخوانید، یعنی مسجد که می‌روید یک روز این طرف مسجد بایستید، یک روز آن طرف مسجد، یک روز عقب‌تر و یک روز جلوتر. در خانه خود در این اتاق نماز بخوانید، در آن اتاق نماز بخوانید، این مستحب است. «یستحب تفریق الصلاه فی اماکن متعدده لتشهد یوم القیامه» روز قیامت زمین شهادت می‌دهد. راوی از امام صادق پرسید آقا نمازهایم را یک جا بخوانم یا جدا جدا؟ فرمود: اینجا بخوان، آنجا بخوان، چرا؟ چون زمین شهادت می‌دهد. خوب، اگر به نماز شهادت می‌دهد به کارهای دیگر هم شهادت می‌دهد. اگر زمین این قدرت را دارد که اگر من (10) جا نماز خواندم شهادت بدهد خدای‌ناکرده (10)جا هم دروغ بگویم شهادت می‌دهد. (10) جا هم یک جمله‌ای بگویم، ظلمی به کسی باشد شهادت می‌دهد. (10) جا طوری بگویم که با آبروی کسی بازی بشود و این حق را نداشتند شهادت می‌دهد. اینها تقریباً یک مطالبی است که نه فقط بنده باید بنویسم برای شما و برای خودم بخوانم شما بشنوید، بلکه باید باور داشته باشیم. مشکلی که در این مطالب هست نبود باور است، یعنی حرف‌ها را می‌دانیم. خدا رحمت کند آقای بهجت می‌فرمود آن چیزهایی که می‌دانید عمل کنید خدای متعال آنهایی را که نمی‌دانید تفهیم‌تان می‌کند. در روایات ما هم هست که بهتر از اینکه چیزهای بیشتری یاد بگیرید بهتر این است که همانی که می‌دانید عمل کنید. امیدوارم شما این مشکل را نداشته باشید، ولی بنده و از قبیل بنده این مشکل را دارند که حرف‌ها را می‌دانیم ولی مثل اینکه باور نداریم. باور نداریم که قرآن مجید اینطور فرموده «الیوم نختم علی افواههم و تکلمنا ایدیهم و تشهد ارجلهم بما کانوا یکسبون» دیگر نزدیک‌تر از این دست به من چیزی هست؟ کاری که با این دست انجام می‌دهم خود دست فردا شهادت می‌دهد. «الیوم نختم علی افواههم و تکلمنا ایدیهم و تشهد ارجلهم بما کانوا یکسبون» این متن قرآن است، «یوم تشهد علیهم السنتهم» زبان، «یوم تشهد علیهم السنتهم و ایدیهم و ارجلهم بما کانوا یعملون» زبان شهادت می‌دهد چه گفتید، زبان شهادت می‌دهد چطور گفتید، زبان شهادت می‌‌دهد واقعیت داشت یا نداشت، بی‌جهت به شنیده‌ها اکتفا کردی و گفتی یا سند داشت. ما درباره اینها یک قدری ساده فکر می‌کنیم، با اینکه خیلی جدی است. این را برای چه گفتند، چرا گفتند قیامت زبان شما شهادت می‌دهد؟ «یوم تشهد علیهم السنتهم و ایدیهم و ارجلهم بما کانوا یعملون» پای انسان، دست انسان، اینها مثال است، همه اعضاء و جوارح انسان، حالا اینها برای ظاهر است، در قرآن مجید شاید (17) بار این جمله یا شبیه این جمله تکرار شده. بزرگان ما گفتند یکی از چیزهایی که اهمیت مطلب را از نظر دین اثبات می‌کند تکرار است. هرچه را بیشتر گفتند پیدا است بیشتر به آن اهمیت دادند. حدود (17) بار در قرآن مجید آمده «ان الله علیم بذات الصدور» خدا می‌داند در دل شما چه می‌گذرد. حالا دست انسان کار دست را شهادت می‌‌دهد، زبان انسان صحبت انسان را شهادت می‌دهد، در دل انسان چه می‌گذرد خدا می‌داند. می‌داند که من با چه قصدی آمدم، با چه قصدی آمده، با چه قصدی این حرف را زده، با چه قصدی با کسی مخالفت کرده، با چه قصدی با کسی موافقت کرده. در روایت هست که «طوبی لمن اخلص لله» خوش به حال کسی که برای خدای متعال دوستی و دشمنی‌اش را خالص کند. با چه کسی دوست است؟ برای خدا باشد، با چه کسی دشمن است؟ برای خدا باشد، با چه کسی مخالفت می‌کند؟ برای خدا باشد، با چه کسی موافقت می‌کند؟ امیدوارم همه ما اینطور باشیم. زبان شهادت می‌دهد، دست و پا شهادت می‌‌دهد، خدای متعال از دل ما هم خبر دارد. «ان‌ الله علیم بذات الصدور یعلم خائنه الاعین و ما تخفی الصدور» اینهایی که مخفی می‌کنیم هیچ‌کس نمی‌داند خدای متعال می‌داند و حساب و کتاب دارد و همانطور که عرض کردم اینها را برای ما گفتند، اینها برای قیامت است. قیامت دست و پا شهادت می‌‌دهد، قیامت زبان شهادت می‌دهد، قیامت زمین شهادت می‌دهد، قیامت زمان شهادت می‌دهد، ولی برای چه برای ما گفتند؟ اینها لطف است. یعنی توجه داشته باشید، گفتیم مراقب خودتان باشید مراقب باشید، بیشتر مراقب باشید، مراقب زبانتان، گوشتان، قلبتان، دلتان باشید و از ما بیشتر توقع دارد. همانطور که عرض کردم از یک گروه‌هایی مثل ما عمامه‌به‌سرها، روحانیت،‌ شما عزیزان، کسانی که در حکومت دخالت و اثری دارند از اینها توقع بیشتر هست که مراقبت کنند و همین جمله‌ای که از امام صادق نقل شده «کونوا دعاه لنا» یا «کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم» با عمل خود ما را به دیگران معرفی کنید، با عمل خود مردم را به طرف ما گرایش بدهید، در زمان خودمان هم باید بگوییم ماها با عملمان می‌توانیم مردم را به طرف انقلاب و نظام اسلامی بیاوریم و خدای‌ناکرده ممکن است با عمل خودمان بی‌اعتمادی، مشکلات و اختلافات درست کنیم و مردم به جای اینکه روز به روز بیشتر به اسلام و نظام اسلامی گرایش پیدا کنند، اعتقاد پیدا کنند و اعتماد کنند برعکس خدای‌ناکرده طور دیگری بشود. امیدوارم که این آیات و روایات برای خود بنده و برای شما عزیزان و برای همه واقعاً مؤثر باشد و همواره به فکر این باشیم که مراقب خود باشیم. از بزرگان سؤال کردند، شاید از ائمه هم سؤال کردند تقوا یعنی چه؟ گفتند یک جایی که راه می‌روی خار و خاشاک دارد، تیغ دارد، یا یک‌جا راه می‌رویم آب کثیف ریخته شده چطور خودتان را جمع‌آوری می‌کنید که پایتان و لباستان آلوده نشود. باید واقعاً اینطور خودتان را جمع و جور کنید، مراقب باشید گناه نکنید که امیدوارم اینطور باشد. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته (حضار صلوات فرستادند)