1
اعلام رسمیت جلسه و قرائت دستور

مسعود پزشکیان
بسم الله الرحمن الرحیم
جلسه با حضور 219 نفر رسمی است، دستور جلسه را قرائت بفرمایید.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
بسم الله الرحمن الرحیم
دستور جلسه دویست و سی و پنجم روز دوشنبه بیست و نهم مردادماه 1397 هجریشمسی مطابق با هشتم ذیالحجه 1439 هجریقمری:
1 ـ ادامه رسیدگی به گزارش کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی درمورد لایحه حفاظت از خاک.
2 ـ ادامه رسیدگی به گزارش کمیسیون قضائی و حقوقی درمورد لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان.
3 ـ گزارش کمیسیون صنایع و معادن درمورد ریشههای قاچاق کالا و ارز (توصیههای راهبردی، سیاستی و اصلاحات قانونی).
4 ـ گزارش کمیسیون صنایع و معادن مبنی بر تصویب تقاضای تحقیق و تفحص از بررسی علل ناکارآمدی شرکتهای خودروسازی داخلی در حوزههای کیفیت، قیمت، محیطزیست، طراحی و تکنولوژی، فروش و خدمات پس از فروش.
5 ـ گزارش کمیسیون اقتصادی درمورد لایحه یکفوریتی ایجاد (8) منطقه آزاد تجاری، صنعتی و (12) منطقه ویژه اقتصادی.
6 ـ گزارش کمیسیون انرژی درمورد عدم اجرای بند «ه» تبصره (6) قانون بودجه سال 1396 کل کشور (موضوع تخصیص و پرداخت عوارض برق).
7 ـ بررسی طرح یکفوریتی جامع توسعه و عمران روستایی کشور.
8 ـ سؤالات آقایان: نادر قاضیپور و علیرضا محجوب نمایندگان محترم ارومیه و تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس و غلامرضا کاتب نماینده محترم گرمسار و آرادان از وزیر محترم نفت.
2
تلاوت آیاتی از قرآن مجید

مسعود پزشکیان
تلاوت آیاتی چند از کلامالله مجید.

سعيد حاجيان
(آیات 29 ـ 26 سوره مبارکه «حج» توسط قاری محترم آقای سعید حاجیان تلاوت گردید)
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ـ بسم الله الرحمن الرحیم
وَ إِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهِیمَ مَکانَ الْبَیْتِ أَنْ لا تُشْرِکْ بِی شَیْئاً وَ طَهِّرْ بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَ الْقائِمِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ * وَ أَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجالاً وَ عَلى کُلِّ ضامِرٍ یَأْتِینَ مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ * لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُوماتٍ عَلى ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَةِ الْأَنْعامِ فَکُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا الْبائِسَ الْفَقِیرَ * ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْیُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ *
(صدق الله العلی العظیم ـ حضار صلوات فرستادند)

مسعود پزشکیان
از قاری محترم برادر سعید حاجیان تشکر میکنیم، ترجمه آیات را بفرمایید.

محمد علی وکیلی
به نام خداوند بخشنده مهربان
«و چنین بود که برای ابراهیم جایگاه خانه کعبه را معین کردیم و گفتیم که برای من هیچگونه شریک میاور و خانهام را برای غریبان و مقیمان و نمازگزاران پاکیزه بدار. و در میان مردم برای حج ندا در ده که پیاده و سوار بر هر شتر لاغری که از هر راه دوری میآیند رو به سوی تو آورند تا در محافلی که برای آنان است حضور داشته باشند. و نام خداوند را در روزهای معین بر چهارپایان زبانبستهای که روزیشان دادهایم ببرند و قربانی کنند آنگاه از آن بخورید و به درمانده بینوا هم بخورانید. آنگاه باید آلایشهایشان را بزدایند و نذرهایشان را وفا کنند و پیرامون بیتالعتیق طواف کنند». راست گفت خداوند بلندمرتبه بزرگ.

مسعود پزشکیان
بسم الله الرحمن الرحیم
لازم است من اعلام کنم که تأخیری که امروز در آغاز جلسه داشتیم به خاطر (31) مرداد که روز صنعت دفاعی کشور است، وزیر محترم دفاع به همراه امیران، فرماندهان و مسئولین وزارت دفاع اینجا حضور داشتند. گزارشی از دستاوردها، تلاشها و زحمات عزیزان ما در وزارت دفاع و اقدامات بسیار شایستهای که انجام گرفته بود در یک ساعتی که اینجا بود گزارش دادند، بحثهایی بین نمایندگان صورت گرفت و این تصور و این وضعیت و دستاوردی که امروز در کشور داریم، خوابی که دشمنان برای کشور ما دیدهاند آَشفته است و دیگر به این راحتی نمیتوانند طمع در تجاوز به کشور و خاک ما داشته باشند و ما از همه این عزیزان که در وزارت دفاع گمنام و با کمترین امکانات بیشترین دستاوردها را برای کشور ما ایجاد کردهاند تشکر و قدردانی میکنیم و در مجلس قطعاً هم کمیسیون امنیت ملی و هم کمیسیون برنامه و بودجه و کمیسیون اقتصادی تلاش خواهیم کرد برای امسال و سال بعد هر کاری از دستمان بر بیاید که بتوانیم قدرت دفاعی خودمان را تقویت کنیم انجام خواهیم داد. از وزیر محترم دفاع به همراه مسئولین، امیران و فرماندهانی که در اینجا حضور داشتند تشکر میکنیم.
3
ادامه رسیدگی به لایحه حفاظت از خاک

مسعود پزشکیان

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
بسم الله الرحمن الرحیم
خدمت همکاران گرامی عرض سلام و ادب دارم. دستور اول ادامه رسیدگی به گزارش کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی درمورد لایحه حفاظت از خاک است. آقای دکتر! تا ماده (10) موارد ارجاعی را بررسی کردیم، ابتدای ماده (11) هستیم. آقای قاضیپور یک الحاق به ماده (10) دارند. آقای قاضیپور! الحاق شما در تعارض با خود ماده (10) است. آقای رئیس! آقای قاضیپور یک الحاقی در ماده (10) دارند.

مسعود پزشکیان

نادر قاضی پور
پیشنهاد دهنده
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام محضر ملت بزرگ ایران اسلامی و میهمانان عزیز، وزیر محترم دفاع و هیأت همراه.
همکاران، آقای پزشکیان! شما مستحضر هستید که نظام مقدس جمهوری اسلامی هر روز پیشرفت میکند. ما در سالهای آتی جزء کشورهای پیشرفته در علم کشاورزی هستیم و کود را هماکنون صادر میکنیم. امیدوارم به این زودی سم را هم صادر کنیم. وقت که ما الان میآییم برای تولید کود سازمان ملی استاندارد را حذف میکنیم، آقای قاضیزاده! سازمان ملی استاندارد را که حذف میکنید فردا در صادرات با مشکل جدی مواجه میشوید. هر کشوری که میخواهد از ایران کود و سم وارد کند آرم استاندارد را خواهد خواست. شما چرا اجازه نمیدهید قانونی شفاف، روشن و دامنهگیر برای سالهای آتی هم بنویسیم؟
همکاران عزیز! الحاق ما بحث این است که سازمان ملی استاندارد مجوز داشته باشد، چون که ما برای امروز برنامه نمینویسیم، قانون را برای آینده مینویسیم. در آینده نظام مقدس جمهوری اسلامی یکی از بزرگترین صادرکنندگان کود و سم خواهد شد، از هماکنون باید مجوز بدهیم تا این سم و کود با مجوز استاندارد باشد. خریداران اول مجوز استاندارد را خواهند دید، سازمان ملی استاندارد ایران میلیاردها میلیارد دستگاه و تجهیزات دارد، نیروهای متخصص، دکترای تحصیلکرده دارد. در جهان سازمان ملی استاندارد شناختهشده است. لذا پیشنهاد حقیر این است که سازمان ملی استاندارد هم اضافه شود تا برای صادرات آینده، الان هم از (5/4) میلیون تن کود (5/2) میلیون تن صادر میشود. اگر با آرم استاندارد ملی ایران باشد قیمتهای جهانی بالا میرود، سوددهی برای جمهوری اسلامی بیشتر میشود. عشق و علاقه به صادرات باید داشته باشیم، جلوی واردات را بگیریم، یکی از الزامات صادرات داشتن آرم استاندارد است. به عشق امام حسین، یا حسین.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای قاضیپور عذرخواهم! چون ما در متن مصوبه ماده (10) مسئولیت مدیریت و نظارت بر تولید را به وزارت جهادکشاورزی دادیم، تصویب شده و رأی آورده، الان نمیتوانیم پیشنهاد شما را مطرح کنیم، پیشنهادتان قابل طرح نیست.

مسعود پزشکیان
خیلی ممنون، پیشنهاد بعدی را بفرمایید.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
ماده 11 ـ سازمان مکلف به پایش خاکهای آلوده، شناسایی مواد آلاینده خاک و آلودهکننده آن و اعلام وقوع وضعیت اضطراری براساس حدود مجاز آلودگی خاک و آلایندههای ورودی به آن برای کاربریهای مختلف خاک میباشد.
چون اینجا پیشنهاد داریم باید مخالف و موافق صحبت کنند.

مسعود پزشکیان

علیرضا رحیمی
جناب آقای سلیمی مخالف هستند، بفرمایید.

علیرضا سلیمی
مخالف
بسم الله الرحمن الرحیم
ببینید! در ماده (11) متن این است: «سازمان مکلف به پایش خاکهای آلوده، شناسایی مواد آلاینده خاک و آلودهکننده آن و اعلام وقوع وضعیت اضطراری براساس حدود مجاز آلودگی خاک و آلایندههای ورودی به آن برای کاربریهای مختلف». آقای دکتر ببینید! ما در ماده (8) بخشی از این نکاتی که در ماده (11) به آن اشاره شده را در ماده (8) داشتیم، در آنجا باز بحث پایش کمی و کیفی خاک بود. در اینجا هم همین را دارد اشاره میکند. ما چرا باید عبارتپردازی کنیم؟ به نظر میرسد که باید این ماده حتماً تنقیح شود، ما اجازه ندهیم یک لایحه آنقدر قطور شود تا کسی که میخواهد آن را اجرا کند، دچار سرگردانی شود. متأسفانه در ماده (8) به بخشی از مطالبی که در ماده (11) است اشاره شده بود، اینجا هم همانها تکرار شده است. به این دلیل اگر این منقح شود بنده مخالفتی ندارم و الا اگر منقح نشود به دلیل تکرار به نظر میرسد باید حتماً اصلاح شود، متشکرم.

مسعود پزشکیان

علیرضا رحیمی
جناب آقای داداشی موافق هستند.

ولی داداشی

علیرضا رحیمی
وقتشان را به آقای عباسی واگذار کردند، آقای عباسی بفرمایید.

اسداله عباسی
موافق
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام، از هیأترئیسه محترم و وزیر محترم دفاع از توضیحاتی که دادند عرض تشکر دارم.
همکاران عزیز عنایت بفرمایند! اینجا بحث مسائل خاک و پایش خاکهای آلوده است. ببینید! ما بایستی این فرصت را به وزارت جهادکشاورزی و همچنین سازمان استاندارد بدهیم که بتوانند خاک را پایش کنند و از دید کارشناسی که دارند مشخص کنند، معلوم شود که کدام خاک دارای آن سلامت و کیفیت متعارف و متعادل و لازم برای تولید است و کدام خاک هم ایراداتی از نظر کیفیت، آلودگی دارد و مشکلاتی که وجود دارد. سازمان محیطزیست در اینجا بایستی ورود پیدا کند و مشخص کند، مکلف شود، یعنی ما باید این مسئولیت را به یک سازمانی بدهیم که او بیاید معلوم کند برای کسانی که دارند سرمایهگذاری و تولید میکنند، نکند خدایناکرده ما در زمینی بیاییم سرمایهگذاری و تولید کنیم که در آن آلودگی وجود دارد و باعث آلودگی آن زمین شود.
بنابراین پایش خاکهای آلوده بایستی شناسایی شود، مواد آلاینده خاک و آلودهکننده آن بایستی معلوم شود و جاهایی هم که حالت اضطراری دارد و مشکلاتی را دارد مشخص کند و حدود مجاز آلودگی خاک را بررسی کند، براساس آن امکانات و تجهیزاتی که دارد و جلوی آلایندههایی که بعداً وجود دارد را هم بگیرد. یعنی گاهی اوقات پسماندها و زبالهها در یک جا دپو میشود و شیرآبههای آن زبالهها باعث میشود محصولات کشاورزی که در آنجا است باعث نگرانی و آلودگی شود و این آلودگی به مصرفکننده سرایت پیدا کند و مصرفکننده دچار مشکلاتی از نظر جسمی و سایر مشکلاتی شود که پیش میآید.
همکاران عزیز! شما شاهد هستید که امروز امنیت غذا بسیار مهم است، ما بایستی بدانیم این محصولی که دارد تولید میشود در کدام بستر، زمین و محیط دارد تولید میشود، آیا محیط، آب، هوا و زمین آنجا از استاندارد لازم برخوردار هست یا نه؟ پس اینجا سازمان محیطزیست مکلف میشود که در بحث پایش خاکهای آلوده و شناسایی مواد آلاینده با توجه به تخصصی که دارد مشخص کند و حدود مجاز را هم کاملاً مشخص کند و این هر ساله انجام میشود. ولی اینجا در قانون آمده که مکلف شود و تکلیف معلوم شود برای نظارت و پایش توسط سازمان که قادر است این کارها را هم انجام بدهد، از کارشناسان و افراد زبده و خبره هم برخوردار هستند. خواهشم از همکاران عزیز این است که به این رأی بدهند.

مسعود پزشکیان
متشکرم. دولت فقط راجع به دغدغهای که برادرمان آقای سلیمی داشتند اگر جوابی دارید و ابهامی که در ذهن برادرمان آقای سلیمی است میتوانید یک گزارش بدهید.

خلیل آقایی
سلام علیکم و رحمه الله
بسم الله الرحمن الرحیم
ببینید! بحث کمی و کیفی، بحثهای مربوط به بافت و کیفیت خاک است و اینکه خاک از نظر کلاسبندی در چه درجهای است. اینجا بحث پایش از نظر آلودگی است. ما در ارتباط با آلودگی که به عهده سازمان حفاظت محیطزیست است که ما ببینیم خاکهای آلوده شناسایی شود، ممکن است از کشت آن و استفاده از کاربریهای دیگری که وجود دارد جلوگیری شود و آن مشکلی که به احتمال زیاد محصولات کشاورزی براساس آلودگی دچار آلودگی شوند، به این دلیل ضرورت دارد هم برای اصلاح و هم برای کاربریهای مناسبی که در بخش کشاورزی باید صورت بگیرد. به نظر میرسد برای سلامت، هم استفاده درست از خاک و هم جلوگیری از این آلودگی و تراوش و تسری آن به جای دیگر، این ماده ضرورت دارد که داشته باشیم. درخواست من این است که با رأی مثبت به این ماده مشکل پایش آلودگی خاک را برطرف کنید.

مسعود پزشکیان
متشکرم، کمیسیون بفرمایید.

نورمحمد تربتی نژاد
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام خدمت همکاران، خواهران و برادران ارجمند. ایرادی که برادر ارجمند جناب آقای سلیمی فرمودند مبنی بر تکرار بعضی از مباحث در دو تا ماده، باید خدمت همکاران عزیز عرض کنم همانطور که برادر عزیزمان جناب آقای مهندس آقایی فرمودند لایحه حفاظت از خاک دو جنبه اساسی دارد، یک جنبه کمی خاک است که عمدتاً مربوط به وزارت جهادکشاورزی است، از جمله تکسچر(Texture)، استراکچر (Structure) و مسائلی که مربوط به کاربریهای زراعی و باغی میشود. جنبه بعدیاش همانطور که آقای مهندس آقایی فرمودند جنبههای آلایندهها است، یعنی از بعد محیطزیستی. بنابراین مفاهیم و محتوای این دو تا ماده کاملاً با هم فرق دارد. من فکر میکنم کار باید به طور جداگانه در اینجا مطرح شود و از برادران و خواهران محترم تقاضا دارم به ماده (11) رأی مثبت ارائه بفرمایند. تشکر میکنم.

مسعود پزشکیان

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای رئیس! اینجا در ماده (11) «مواد آلاینده خاک و شخص آلودهکننده» منظورشان است، یعنی از «آلودهکننده آن» منظورتان شخص آلودهکننده است. فاعل است، (محبینیا ـ شخص است، یا حقیقی است یا حقوقی) یعنی وقتی میگوییم شخص، حقیقی و حقوقی دارد، «اشخاص آلودهکننده».

سیدکاظم دلخوش اباتری
اشخاص فرق دارد و بحث یک ماده مستقل است.

مسعود پزشکیان
حالا اگر لازم شد ماده (11) را تغییر بدهند، میدهیم کمیسیون روی آن نظر بدهد. حضار 219 نفر، نمایندگان محترم نسبت به ماده (11) نظر خودتان را اعلام بفرمایید. دولت و کمیسیون موافق هستند. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب شد. ماده بعدی را بفرمایید.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
ماده 19ـ تخلیه و دفن مواد آلاینده اعم از مایع و جامد در خاک بدون رعایت مقررات محیطزیستی ممنوع است. مرتکب علاوه بر جبران خسارت زیستمحیطی، به جزای نقدی دو تا پنج برابر خسارت وارده محکوم میگردد.
اینجا هم چون پیشنهاد داریم باید مخالف و موافق صحبت کند.

مسعود پزشکیان

علیرضا رحیمی
جناب آقای حاجی مخالف هستند، بفرمایید.

حسینعلی حاجی
مخالف
بسم الله الرحمن الرحیم
من فکر میکنم این ماده (19) جامع و مانع نباشد. یعنی دو نوع از آلایندگی خاک را ذکر کرده که یکی موضوع تخلیه و یکی دفن است. اما اگر بر فرض مثلاً خاک تبدیل شود و از راه تبدیل شدن آن خاصیت خودش را از دست بدهد که اصولاً دیگر به آن نمیشود خاک بگوییم و آن ثمره یا استفادهای که میشود از خاک انجام داد، دیگر نشود از آن خاکی که تبدیل شده استفاده کرد، در این نیامده و اینجا هم بیشتر جنبه درآمدزایی آن نگاه شده است. یعنی اینکه به جزای نقدی دو تا پنج برابر خسارت وارده محکوم شوند.
ما تجربهای که از وزارت جهاد در این رابطه داریم این است که به نوعی همه آنچه را که آسیب میزنند با پول قابل حل است و معمولاً در یک فرآیندی میافتد که اگر آن خسارتش کمتر و بیشتر پرداخت شود مشکلش حل میشود. در حالی که حفظ خاک به اصطلاح واجبتر از این است که ما بخواهیم بگذاریم از بین برود و نابود شود و از آن طرف بخواهیم که جریمهاش را از طرف بگیریم و یک نوع با نگاه درآمدزایی به آن نگاه کنیم.

مسعود پزشکیان

علیرضا رحیمی
سرکار خانم ذوالقدر موافق هستند، بفرمایید.

سیده فاطمه ذوالقدر
موافق
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام و احترام خدمت همکاران گرامی و ملت شریف ایران. پیشاپیش عید سعید قربان را به ملت ایران و جهان اسلام تبریک میگویم. درمورد ماده (19)، در این ماده مشخص شده که باید حتماً آن مواد آلاینده کشاورزی در یک جای خاصی دفن شود. با توجه به جنس خاک، چون بعضی از جنسهای خاک شنی هستند و تحمل نمیکنند، آلودگی را سریع بروز میدهند و بعضی از خاکها قابلیت هضم آن مواد آلاینده را دارند، لذا این ماده (19) مشخص میکند که این مواد آلاینده کشاورزی در کدام قسمت باید دفن شود. چون همانطور که گفتم بعضی از خاکها خاصیت تصفیه را دارند، ولی بعضی از خاکها ندارند. لذا مثلاً برای استان تهران مشخص شود، مثلاً ده نقطه از استان تهران که فقط اینجا باید اگر قرار است موادی دفن شود مجاز است و مناطق دیگر این مجوز را ندارند.
درمورد صحبتهای مخالف محترم که اشاره به خسارت نمودند، این ضروری است و بدیهی است هر جا که تخلفی انجام شود باید یک تنبیه و مجازاتی شود که اینجا هم در این ماده (19) این مجازات هم در نظر گرفته شده و هر جا را ممنوع اعلام کرده، به خاطر رعایت مقررات محیطزیست که امروز مسأله محیطزیست ما بسیار مهم است و متأسفانه آلودگیهایی که از طریق دفن این مواد به وجود میآید که به نظر من بسیار ماده خوبی است و جزای نقدی این هم مشخص شده، دو تا پنج برابر خسارت وارده که باید این خسارت باشد و هر مجازاتی مخصوصاً در مسائل محیطزیستی که نباید هیچ اغفالی صورت بگیرد. لذا من از همکاران محترم میخواهم به این ماده (19) رأی موافق بدهند، خیلی ممنون.

مسعود پزشکیان

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای دکتر! قبل از اینکه نماینده دولت بیاید، یک ابهامی هست، اولاً که اینجا چون گفته «رعایت مقررات»، چون مقررات آییننامه دولت است قابل تغییر است، حتماً باید «قوانین» شود. آقای قاضیپور یک ابهامی گرفتهاند.

مسعود پزشکیان

نادر قاضی پور
پیشنهاد دهنده
بسم الله الرحمن الرحیم
ضمن تشکر از هیأترئیسه. جناب آقای پزشکیان! در مقررات، ما مجوز نمیدهیم، ما این لایحه را به کمیسیون برگشت دادیم تا این آییننامههایی که (9) تا بود حذف شود. اینجا هم با زرنگی با یک کلمه «مقررات» یعنی دولت آییننامه جدیدی را میدهد. ما باید قوانین داشته باشیم. وقتی که ما به قوانین رجوع میکنیم، در قوانین باید بگوید کدام قانون و کدام ماده؟ همکاران عزیز! اینجا شفاف نیست، آدمی که تخطی کرده با کدام قوانین محیطزیستی مادهاش باید مشخص شود. جبران خسارت زیستمحیطی مبهم است. ما بگوییم کدام ماده، کدام بند و کدام قانون؟ آقای قاضیزاده! هر دو قانون باید ذکر شود، دقیقاً این ذکر شود که مربوط به کدام قانون است، کدام ماده، کدام قانون و کدام بند تا مجریان عزیز و دادگاههای عزیز و قضات محترم استناداً به این قانونی که ما نوشتیم رجوع کنند و نام ببریم. آنجا چون که نامی از قانون برده نشده و مشخص نشده کدام ماده است، این در اجرا مشکلات عدیدهای ایجاد خواهد کرد. والسلام

مسعود پزشکیان
ابهام وارد است، جواب بدهید مخالف صحبت کند.

علیرضا رحیمی
جناب آقای سلیمی مخالف رفع ابهام هستند، بفرمایید.

علیرضا سلیمی
مخالف
بسم الله الرحمن الرحیم
ببینید! به نظر من میرسد با دقت در این ماده خیلی روشن است که حکم را مشخص کرده، مجازات را مشخص کرده، میگوید: «تخلیه و دفن مواد آلاینده در خاک بدون رعایت مقررات محیطزیستی ممنوع است». یعنی این جرم مشخص شد. مجازاتش هم در دو بخش مجازات تعیین شده، مجازات اول میگوید باید خسارات محیطزیستی را جبران کند، این مجازات اول. مجازات دوم هم میگوید جزای نقدی را تا پنج برابر خسارتی که وارد کرده، کاملاً روشن است، ما هم الان در مقام قانونگذاری هستیم. یعنی الان داریم تعیین میکنیم، اگر کسی این جرم را انجام داد این هم مجازاتش است. یعنی هم مجرم مشخص است، هم جرم مشخص است، هم جزا کاملاً معین است. به نظر میرسد ابهامی نداشته باشد، متشکرم.

علیرضا رحیمی
جناب آقای کوچکینژاد موافق هستند، بفرمایید.

جبار کوچکی نژاد ارم ساداتی
موافق
بسم الله الرحمن الرحیم
اگر دوستان به ابهامی که برادرمان آقای قاضیپور گرفته دقت کنند، نوشته بدون رعایت مقررات. ما داریم قانون مینویسیم، ببینید! قوانین با آییننامههای داخل دولت، دولت مدام میتواند آییننامههای خودش را تغییر بدهد. وقتی ما اینجا بنویسیم «قانون»، اگر کسی از قانون تخطی کند جرمش مشخص است، وقتی مینویسیم «مقررات»، یعنی مقررات شرایط خودش را دارد. در نتیجه «قانون» اینجا باید حتماً قید شود و اگر «قانون» قید نشود یقیناً ما در اجرای این قانون بسیار مهمی که در جهت حفاظت از خاک است و خاک هم به عنوان یک عنصر بسیار مهم در زندگی محیطزیستی و شخصی ما و در کشاورزی و تمام امورات، یک عنصر بسیار مهمی است. ما در قوانینی که در این بخش داریم مینویسیم باید دقت بیشتری کنیم و اگر به جای «مقررات» بنویسیم «قانون»، این کار بسیار اساسی میشود و دیگران و دولتها نمیتوانند این قوانین را تغییر بدهند.

مسعود پزشکیان
دولت نظر بدهد، چون ما در ماده (26) اعلام کردیم که

خلیل آقایی
جناب آقای حاجی! خدمت شما عرض کنم همانطور که دوستان در جریان هستند این قانون دو بخش دارد، بحث تخریب و بحث آلودگی. بحث آلودگی به عهده سازمان حفاظت محیطزیست است، بحث تخریب آن به عهده وزارت جهادکشاورزی است. در این ماده وزارت جهاد اصلاً نقشی ندارد، بحث تخلیه و دفن مواد آلاینده است. آن چیزی که دولت در این ماده مد نظرش بود در لایحه آمده، بیشتر مکانهای مشخصی که مواد آلاینده در آن باید دفن شود یا آنجا تخلیه شود مد نظر بوده و خارج از آن مکانهای تعیینشده برای تخلیه و دفن مواد آلاینده مجاز نیست و هر کس خارج از این منطقه و مکان بخواهد این کار را انجام بدهد باید خسارت را جبران کند و جریمه هم شود. این چیزی که از این ماده مد نظر دولت بود این نکته بود. الان هم از نظر ما بحث رعایت مسائل زیستمحیطی، اگر به خاطر مقررات بخواهید قوانین بنویسید، به عنوان اینکه مشکل دوستان و برادران آقای قاضیپور حل شود به جای «مقررات» بنویسید «قوانین». یا اینکه بنویسیم «خارج از کانونها یا مکانهای تعیینشده دفن و تخلیه این مواد آلاینده ممنوع است»، مشکل ما و کار برطرف میشود و به این شکل میتوانیم از این ماده بگذریم. حالا هر چه که رئیس محترم جلسه و شما بزرگواران تصمیم میگیرید ما خدمتتان هستیم.

مسعود پزشکیان
بحث شما این است که اینها بدون رعایت مکانهای محیطزیستی ممنوع است. کمیسیون با این اصلاح موافق هستید؟ بفرمایید توضیح بدهید.

نورمحمد تربتی نژاد
بسم الله الرحمن الرحیم
در این بخش دو تا مطلب طرح شده، یکی ایرادی که برادر عزیزمان جناب آقای حاجیدلیگانی مطرح کردند مبنی بر اینکه برای کسانی که خسارت وارد میکنند مجازات کافی نیست و مورد دوم اصلاح ویرایشی بود. درمورد اول من فکر میکنم مجازات بسیار شدید است، یعنی یک بخش آن جبران خسارت زیستمحیطی است، به عنوان مثال اگر خاکی آلوده به آلایندهای شود و از طریق شستگی آب به یک منابع آبی تسری پیدا کند و در آنجا موجب تلف شدن یا مرگ یک حیوان یا یک انسان شود، این خسارت را هم آلودهکننده حتماً باید متحمل شود و شدیدتر از آن در بعد بعدی به جزای نقدی دو تا پنج برابر خسارت وارده. بنابراین از نظر من مجازات بسیار شدید است و بازدارنده خواهد بود.
در بعد دوم که جناب آقای قاضیپور فرمودند این مسأله کلی است، باید عرض کنم به نظرم با اصلاحی که جناب آقای مهندس، نماینده محترم وزارت جهادکشاورزی فرمودند، اگر ما خارج از مکانهای تعیینشده را بیاوریم به نظرم مشکل با این اصلاح مرتفع خواهد شد. تشکر میکنم.

مسعود پزشکیان
ماده (19) را با آن اصلاحاتی که مشکل را حل کند به رأی میگذاریم. نمایندگان محترم نظر خودتان را راجع به ماده (19) با اصلاحاتی که پیشنهاد شد اعلام بفرمایید.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
یعنی به جای «بدون رعایت مقررات محیطزیستی»، «در غیر از مکانهای تعیینشده ممنوع است» میآید.

مسعود پزشکیان
حضار 218 نفر، نمایندگان محترم نظر خودتان را راجع به این ماده اعلام بفرمایید. لطفاً نمایندگان محترم در رأیگیری شرکت بفرمایند. دولت و کمیسیون با اصلاحی که انجام گرفته موافق هستند. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب شد. ماده بعدی را بفرمایید.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای دکتر! دو تا پیشنهاد الحاقی به این ماده داریم، اجازه طرحش را میفرمایید؟

مسعود پزشکیان

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
پیشنهاد اول را جناب آقای پاپیزاده دارند. جناب آقای پاپیزاده متن پیشنهادتان را قرائت کنید.

عباس پاپی زاده پالنگان
پیشنهاد دهنده
بسم الله الرحمن الرحیم
پیشاپیش فرا رسیدن عید سعید قربان را خدمت همه همکاران عزیز تبریک عرض میکنم. عرض به حضور همه همکاران عزیز، امروز خاک به عنوان یکی از منابع حیاتی و بیننسلی از اهمیت بالایی برخوردار است که همه عزیزان هم مستحضر هستند. حجم بالای تولید زباله شهری موجب آلودگی بسیار زیادی در اطراف شهرهای به خصوص بزرگ شده، مواد پلاستیکی و لاستیکی غیرقابل جذب، شیرآبههای آلودهای که تولید شده و متأسفانه وارد آبهای زیرزمینی شده و موجب آلودگی سفرههای آب زیرزمینی کشور شده و خیلی از همین شهرهایی که خدمتتان عرض میکنم دوباره با حفر چاه آب آشامیدنی خودشان را از منابع آب آلودهای تأمین میکنند که به وسیله دفن نامناسب زبالهها اتفاق افتاده و یا با بحث آتش زدن زباله که ما متأسفانه داریم میبینیم و شاهد هستیم باعث شده آلودگی هوای شهرهای پرجمعیتی مثل تهران باز افزایش پیدا کند.
ما هر از چندگاهی داریم گزارشی از شهرهای شمالی میگیریم که دفن نامناسب زباله یکی از مشکلات جدی این مناطق است که علاوه بر آلودگی خاک باعث مشکلات زیاد زیستمحیطی برای خود مردم هم شده است. تقریباً ما در هیچ جای کشور طرح جامع بازیافت و دفن زباله نداریم، حتی در شهر تهران. دیدید در انتخابات اخیر ریاست جمهوری هم مانور روی دفن زباله انجام شد، ولی در گزارشهایی که بعداً بررسی شد دیدیم در بحث دفن زباله حتی شهر بزرگی مثل تهران که از منابع بودجهای مناسبی هم برخوردار است متأسفانه طرح جامع دفن زباله را رعایت نکردهاند.
امروز از زباله به عنوان طلای کثیف یاد میکنند، یعنی علاوه بر اینکه باید خطرات زیستمحیطی خود زباله برطرف شود، در واقع منبع درآمدی هم برای شهرداران و بخش خصوصی شود. امروز شهرهای حداقل بالای (100) هزار نفر این توان را دارند که با مشارکت بخش خصوصی بیایند و نسبت به احداث کارخانه بازیافت زباله اقدام کنند که در نهایت باعث جلوگیری از آلودگی خاک و هوای همان مناطق میشود، تولید ثروت از مواد بازیافتی اتفاق میافتد و در واقع یک منبع درآمدی جدید هم برای شهرداران به وجود میآید.
پیشنهادی که ما دادیم این است که شهرداران شهرهای بالای (100) هزار نفر جمعیت موظف شوند برای ارائه طرح جامع بازیافت و دفن زباله شهری که در نهایت به نحوی باید این طرح را تدوین کنند که فرآیند بازیافت و دفن زباله شهری موجب آلودگی و تخریب خاک نشود. فکر میکنم یکی از کارهای بسیار مهم و البته کاری که متأسفانه ما تا الان از آن غافل بودیم همین بحث مدیریت دفن زبالههای شهری است که اگر انشاءالله در این قانون دوستان و همکاران کمک کنند این تبصره اضافه شود فکر میکنم بتوانیم ظرف مدت چهار، پنج سال مشکلات شهرهای بزرگمان و به خصوص شهرهای ساحلیمان که متأسفانه باعث آلودگی سواحل دریای خزر هم شده را به نحوی برطرف کنیم. ممنون میشوم اگر دوستان به این پیشنهاد رأی مثبت بدهند.

مسعود پزشکیان

علیرضا رحیمی
جناب آقای دلخوش مخالف هستند، بفرمایید.

سیدکاظم دلخوش اباتری
مخالف
بسم الله الرحمن الرحیم
ببینید دوستان! شرایط فعلی شهرداریهای ما را همه دوستان میدانند. یعنی وضعیت اسفناک مالی شهرداریها که غالباً شما با شهرداریهای خودتان ارتباط دارید، امروزه برای حقوق پرسنل خودشان گرفتارند. در این لایحهای که امروز برای حفاظت از خاک آمده، اگر ما بیاییم مسئولیتی را به گردن شهرداریها بگذاریم، بدون اینکه منابع مالیاش را تأمین کنیم، به نظر من این یک حرفی است که به هیچ عنوان پایه و اساس نخواهد داشت. ضمن اینکه در کنار این، پیاده کردن یا اجرای طرح جمعآوری کاری نیست که به آسانی بخواهد انجام شود، علیرغم اینکه الان سالهاست ما داریم افراد یا شرکتهای مختلف را برای ایجاد کمپوست یا تبدیل زباله به انرژی، از کشورهای مختلف سرمایهگذار آوردیم، بخش خصوصی را آوردیم، بخشهای مختلف را آوردیم، هم با دولت، بخشهای مختلف و وزارت نیرو و وزارت کشور جلسات متعددی گذاشته شده، تا به الان یک مورد هم تحقق پیدا نکرده است. اگر میخواهید کمک کنید باید در این قانون، بودجه یا منابع مورد نیاز را پیشبینی کنید، از اوراق خزانه و کمکهای نقدی باید پیشبینی کنیم و در اختیار شهرداریها قرار بدهیم، یا اینکه سرمایهگذاران بخش خصوصی با خود دولت و مجلس بنشینند تا ببینیم توانشان چقدر است. خیلیها میآیند موانعی که سر راهشان از زمین و مسائل دیگر است، اینها را فراری میدهد. با این شرایط فعلی به هیچ عنوان این قابل تحقق نیست، نه در بودجه شهرداریهای ما هست، نه در توان اجرایی شهرداریهای ما هست و نه اینکه شهرداریها با این همه گرفتاریهایی که دارند میتوانند در شرایط فعلی این کار را انجام بدهند. ما قانون عبث نباید بنویسیم، قوانینی که مینویسیم باید حواسمان جمع باشد که زمینه و زیرساختهایش را هم فراهم کنیم تا شهرداریهای ما هم آسیب نبینند، فردا هم مردم نگویند مجلس برای خودش رفت یک قانونی نوشت و این قانون قابلیت اجرایی ندارد. به نظر من این پیشنهاد، پیشنهادی نیست که در شرایط فعلی قابلیت اجرایی پیدا کند، در قوانین برنامه و قانون بودجه سالانه آن مواردی که پیگیر هستیم را باید دنبال کنیم، در اینجا به نظرم به هیچ عنوان قابلیت اجرایی پیدا نمیکند.

مسعود پزشکیان

علیرضا رحیمی
جناب آقای دهمرده موافق هستند، بفرمایید.

حبیب الله دهمرده
موافق
بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین
خدمت سروران و بزرگواران عرض شود که اصل این طرح، طرح بسیار قشنگ و پیشرفتهای است. چون شهرداریها طرح ارائه میکنند، زمینه و بستر کار را فراهم میکنند، بخش خصوصی ورود پیدا میکند و این میتواند علاوه بر مزایای زیستمحیطی و مسائل متعددی که مطرح شد که همه سروران نیک در جریان هستند، میتواند یک منبع درآمدی برای شهرداریها باشد، یک منبع درآمدی از جنس پایدار. اگر رها و یله کنیم حاصل آن آلودگی زیستمحیطی را به همراه دارد، آبها و محیط آلوده میشوند و دهها اتفاق دیگر. بالاخره این کار در دنیا موفق بوده، حتی اگر شرایط فراهم شود ژاپنیها و کشورهای دیگر حاضرند بیایند در ایران سرمایهگذاری کنند، چون از این رهگذر تولید انرژی میکنند، کمپوست و دهها مطلب دیگر که اگر تا امروز به عنوان یک نکته منفی از آن یاد میکنیم به یک کالای باارزش و ارزشمند تبدیل میشود. دنیا با آن چکار میکند؟ بنابراین تا کی قرار است ما دست روی دست بگذاریم و مدام آلودگی محیط و مسائل متعددی به همراه داشته باشد؟
بنابراین من از سروران عزیز درخواست میکنم به این پیشنهاد رأی مثبت بدهند. البته من از این فرصت استفاده کنم و یک نکته دیگر هم در تذکرات بود که نوبتم نشد، پیرامون ریزگردهای سیستان است. حقیقتاً امان مردم را بریده و مسئولین هم بیتفاوت هستند و پیوسته این خبرگزاریها و صدا و سیما بدون معطلی ریزگردهای سیستان و سرعت باد را مطرح میکنند و نشان میدهد و اتفاق تاریخی هم در این زمینه رخ نمیدهد. از مجلس محترم و دولت بزرگوار انتظار داریم یک گام اساسی را یک بار برای همیشه بردارند، چون بادهای (120) روزه که از همین جنس آلودگی است که الان مطرح شد و در دستور کار دارد، یکشبه نیامده که ما غافلگیر شویم، زلزله هم نیست، در طول تاریخ وجود داشته، این خشکسالیها هم امان مردم را در منطقه بریده است. از همه عزیزان ممنون و سپاسگزارم.

مسعود پزشکیان

خلیل آقایی
بسم الله الرحمن الرحیم
این پیشنهاد دوست عزیزمان جناب آقای پاپیزاده دو جنبه دارد، یکی بحث محل تخلیه و دفن است که در خود ماده مشخص شده، ما آنجا برای همه کسانی که اعم از حقیقی، حقوقی، دولتی و خصوصی هستند مشخص کردیم غیر از مکان تعیینشده نباید اینها تخلیه و دفن شود.
یک بحث دیگر این است که حالا این منطقه مشخص شد، بعد چه استفادهای میخواهد از آن انجام شود؟ خدمت شما عرض شود این کاری است که مربوط به حوزه کار شهرداری است. ما حرف خاصی در این زمینه نداریم، اما داخل شهر از نظر جا و مکان ربطی به خاک کشاورزی، خاک زراعی و به نوعی که موضوع این قانون باشد ندارد. بیرون از شهر است. در این ماده ذکر شده هر مکانی که تعیین شده است میتوانند دفن و تخلیه کنند و غیر از آن جرم است. اگر شهرداریها هم در این مکانهای تعیینشده میخواهد تخلیه و دفن کند شامل این ماده میشود، لزومی ندارد ما اسم ببریم. اما اگر داخل شهر است که حوزه خودش است خودش این مسئولیت را دارد و میداند که چکار کند. مسائل بعدیاش هم که از این زباله بخواهد چه استفادهای کند باز ربطی به این قانون ندارد، میتواند بیاید، میتواند نیاید. ما نظر خاصی در این زمینه نداریم.

مسعود پزشکیان
متشکرم، کمیسیون بفرمایید.

نورمحمد تربتی نژاد
با عرض خستهنباشید. در رابطه با پیشنهاد الحاقی برادر عزیزمان جناب آقای مهندس پاپیزاده که مبتنی بر این است که شهرداریهای با جمعیت بیش از (100) هزار نفر طرحی را ارائه کنند مبنی بر بازیافت و دفن زباله که البته این را میشود اینطوری توضیح داد؛ ما یک قانون پسماند داریم که در ماده (7) آن به این موضوع اشاره شده، منتها به این کاملی که ایشان میفرمایند نیست و من فکر میکنم با توجه به خاکی که مورد بحث ماست، در این لایحه بیشتر مربوط به خاکهای زراعی و خارج از شهر است، به نظرم این موضوع هیچ منافاتی ندارد و میتواند اضافه و الحاق شود. بنده با الحاق این موضوع موافق هستم.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای دکتر! اگر اجازه بدهید من قرائتش کنم.

مسعود پزشکیان

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
یک تبصره به شرح زیر به ماده (19) اضافه گردد:
تبصره ـ شهرداران شهرهای بالای (100) هزار نفر جمعیت موظفند شش ماه پس از ابلاغ این قانون نسبت به ارائه طرح جامع بازیافت و دفن زباله شهری اقدام و به تأیید وزارت و سازمان برسانند، به نحوی که فرآیند بازیافت و دفن زبالههای شهری موجب آلودگی و تخریب خاک نگردد.

مسعود پزشکیان
حضار 215 نفر، نمایندگان محترم نظر خودتان را راجع به پیشنهاد الحاقی اعلام بفرمایید. دولت مخالف است، کمیسیون مخالفتی ندارد. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب نشد. پیشنهاد بعدی را بخوانید.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
پیشنهاد بعدی را هم آقای قاضیپور به عنوان الحاق دارند. آقای قاضیپور میفرمایند که سازمان انرژی اتمی را مستثنی کنیم، چون قانون خاص دارد.

نادر قاضی پور
پیشنهاد دهنده
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام مجدد محضر ملت بزرگ ایران اسلامی. همکاران عزیز! سازمان انرژی اتمی قوانین خاص و برنامه ویژه خودش را دارد و تمام عملیات در سازمان انرژی اتمی به مصوبه شورای عالی امنیت ملی میرسد که گاهاً اطلاعات و محلهایشان محرمانه است. اگر قرار است در این قانون سفت شود، تمام کارهای سازمان انرژی اتمی منتشر میشود. یعنی همه میدانند این کجاست. در نتیجه سازمانهای جاسوسی که علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی تلاش میکنند تا اطلاعات جمع کنند، وسیلهای برای جمعآوری اطلاعات میشود. لذا ما سازمان انرژی اتمی را به خاطر حفظ و قداستش مستثنی کنیم تا طبق قوانین خودشان که آقای قاضیزاده فرمودند، در آن قوانین هم مشخص شده چطور انجام بدهد و دارای مصوبه شورای عالی امنیت ملی است، مصوبات شورای عالی امنیت ملی با إذن رهبری اجرا میشود، این را استثنا قرار بدهیم تا بتوانیم کارهای دفاعی، امنیتی و هستهای خودمان را به نحو احسن اجرا کنیم.
همکاران عزیز! سازمان انرژی اتمی یک سازمانی است که باید به آن کمک کنیم، ما نزدیک به (1) میلیون بیمار هستهای داریم، باید داروهایشان را خودمان تهیه کنیم، آمریکا در اوج تحریم، تحریم کرد، بعد از تحریم هم تحریم کرد، الان هم که تحریم مجدد است تحریم خواهد کرد، لذا ما باید این کار را انجام بدهیم تا سازمان انرژی اتمی دقیقاً وظایفی که شورای عالی امنیت ملی برایش اعلام میکند اجرا کند. با تصویب ماده (19) قانون خاک قریب به اتفاق فعالیتهای این سازمان تعطیل خواهد شد. همکاران عزیز! لذا پیشنهادی که دادیم، سازمان انرژی اتمی را مستثنی کنید تا بتواند کارهایی که لازم است، برنامههای دهساله و (20) ساله دارند، انجام بدهند تا مشکلی ایجاد نشود. آقای مطهری! ریاست شما را هم خیرمقدم میگوییم، این موضوع حساس را هم خواهشمند است بگویید توضیح بدهند، هم مخالفین، هم موافقین، هم دولت و اگر رئیس محترم کمیسیون امنیت ملی هم باشد در این رابطه اظهارنظر کنند، چون ما میخواهیم تمام کارهای سازمان انرژی اتمی را با این بند تعطیل کنیم. یعنی تمام اطلاعات عملیاتی سازمان انرژی اتمی مشخص میشود. به عشق امام حسین، یا حسین.

علی مطهری
جناب آقای قاضیپور متشکریم. پس پیشنهاد شما این است که سازمان انرژی اتمی مستثنی باشد. مخالف صحبت میکند؟

علیرضا رحیمی
جناب آقای لاهوتی مخالف هستند، بفرمایید.

مهرداد لاهوتی
مخالف
بسم الله الرحمن الرحیم
از برادر خوب ما جناب آقای قاضیپور که استاد بنده هستند جای تعجب دارد، در همه دنیا فعالیتهای انرژی اتمی آشکار است، مخصوصاً خود کشور ما. ما که اصلاً هیچ چیز پنهانی نداریم. آقای قاضیپور! ما به دنیا همیشه اعلام کردیم، الان هم اعلام میکنیم، هیچچیز پنهانی نداریم. ما به یک دستاوردهای علمی دست یافتیم که به آن افتخار میکنیم و امروز فعالیتهای انرژی اتمی ما یکی از افتخارات کشور ماست. برادر خوبمان جناب آقای محبینیا که استاد بنده در این زمینه هستند واقعاً حساسیت داشتند و تمایل داشتند که صحبت کنند و درست هم فکر میکردند. آقای دکتر مطهری! ما چیز پنهانی نداریم. مخصوصاً در اینجا که در رابطه با مسائل زیستمحیطی و خاک است، ما چیز پنهانی که بخواهیم از دنیا پنهان کنیم نداریم و خود پنهان کردن این یک ابهاماتی ایجاد میکند. همین مطرح کردن این موضوع که ما بیاییم سازمان انرژی اتمی را حذف کنیم یک سؤالی در افکار عمومی دنیا و ملت ما ایجاد میکند که ما چیز پنهانی داریم. ما یک دستاورد علمی داریم و این دستاورد علمی را در جهت خدمت به ملت بزرگ ایران داریم استفاده میکنیم، مخصوصاً در این قانون به هیچ وجه ضرورتی ندارد. با عرض معذرت از برادر خوبمان جناب آقای قاضیپور خواهش میکنم حتماً ابعاد اقتصادی و زیستمحیطی را که لحاظ میکنید یک طرف، اگر بخواهید به موضوع رأی بدهید ابعاد سیاسی این قضیه را هم شما لحاظ کنید. من خواهش میکنم حتماً رأی مخالف بدهید، متشکرم.

علی مطهری

علیرضا رحیمی
جناب آقای بهرامنیا موافق هستند، بفرمایید.

حسن بهرام نیا
موافق
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام و خستهنباشید خدمت همکاران عزیز و بزرگوار و تقدیر و تشکر از مخالف که آنچنان که باید و شاید مخالفت خودشان را با پیشنهاد جناب آقای قاضیپور اعلام نکردند. من میخواهم عرض کنم همکاران عزیز و بزرگواران! خاک در واقع یک گنجینهای است که به این سادگی به دست نمیآید، ملاحظه بفرمایید برای به دست آمدن یک سانتیمتر مکعب خاک ما حداقل یک قرن لازم داریم تا یک سانتیمتر مکعب خاک به وجود بیاید، از این جهت واقعاً وجود خاک به عنوان یک کالای ذیقیمت برای ما مطرح است و باید تمام ساز و کارهای لازم را برای حفظ و صیانت از آن به کار بگیریم که در واقع در ماده (19) با صراحت در همین راستا مطالبی عنوان شده «تخلیه و دفن مواد آلاینده اعم از مایع و جامد در خاک بدون رعایت مقررات محیطزیستی ممنوع است. مرتکب علاوه بر جبران خسارت زیستمحیطی به جزای نقدی دو تا پنج برابر خسارت وارده محکوم میشود» که در واقع یک ساز و کار بازدارندهای برای هرز رفتن این سرمایه ملی صورت گرفته.
من این را میخواهم خدمت شما عزیزان عرض کنم؛ همین سازمان انرژی اتمی که این هم به عنوان یک سرمایه ملی و یک دستاورد مهم برای کشور ما است که گویای این است که کشور ما در راستای با تکنولوژی و تولید علم و مصرف علم در زمینههای امنیتی، پزشکی و صنعتی واقعاً خودش را نشان داده و این نشان از رشد و توسعهیافتگی کشور ما است، ولی عزیزان! استحضار دارید در همه حکومتهای سیاسی دنیا یک خط قرمزهایی دارند، یک محدودیتهایی از لحاظ امنیتی و لو رفتن مسائل امنیتی دارند که ما باید آن خط قرمزها را رعایت بکنیم. یکی از این خط قرمزهای ما همین بحث انرژی اتمی است، در بعضی جاها لازم است که ما به لحاظ مسائل امنیتی آن جایگاه، محل، مأمن و مأوی را مرعی نکنیم. از این جهت من ضمن اینکه به این ماده واقعاً اعتقاد کامل دارم، ولی باید یک استثنائاتی هم قائل بشویم. آن استثنائات هم برای حفظ سرمایههای ملی است که یکی از این سرمایههای ملی ما همین بحث انرژی اتمی است که در بعضی جاها از نظر امنیتی ما مجبور هستیم که این جاها را مرعی نکنیم. از این جهت بنده موافق با این طرح جناب آقای قاضیپور هستم و از همه عزیزان خواهش میکنم که به این طرح پاسخ مثبت بدهید. والسلام

جهان بخش محبی نیا
آقای مطهری! این صحبتها، صحبتهای درستی نیست، جمهوری اسلامی را بیخودی در مظان اتهام قرار ندهید.

علی مطهری
بله، درست است، متشکریم، دولت نظری دارد؟ جناب آقای آقایی! مطلب روشن است، به نظر من مطلب روشن است. دولت مخالف است.
حضار 205 نفر، دولت و کمیسیون مخالف هستند. دوستان به پیشنهاد جناب آقای قاضیپور به عنوان تبصره الحاقی به ماده (19) رأی بدهند. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب نشد. پیشنهاد دیگری نداریم؟

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای دکتر! نداریم، فقط ماده (26) هست که در رابطه با آییننامه است. مخالف و موافق صحبت نکنند، فقط به رأی بگذارید.

علی مطهری
ماده (26) فقط گفته که آییننامههای این قانون را باید ظرف چند ماه آماده بکنند. فکر نمیکنم دیگر مخالف و موافقی داشته باشد. قرائت بفرمایید.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
ماده 26 ـ آییننامههای این قانون توسط وزارت با همکاری سازمان، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه میشود و ظرف مدت شش ماه به تصویب هیأت وزیران میرسد.

علی مطهری
(حاجیدلیگانی ـ اخطار) اخطار راجع به همین است؟ آقای حاجی خیلی کوتاه بفرمایید.

علیرضا رحیمی
نوبتشان نیست. آقای سلیمی مطرح میفرمایید؟ بفرمایید.

علیرضا سلیمی
بسم الله الرحمن الرحیم
آقای دکتر! راجع به دستور نیست، اجازه میدهید من مطرح کنم؟

علی مطهری
اجازه بدهید ما از این ماده عبور کنیم بعد.

علیرضا رحیمی

حسینعلی حاجی
اخطار
بسم الله الرحمن الرحیم
آقای رئیس! اخطار بنده اصل (85) است. حق قانونگذاری که مجلس دارد و دیگر دستگاهها ندارند. اینجا در این متنی که آورده گفته که برای کل مفاد قانون دولت آییننامه تنظیم بکند. به نظر میرسد اینکه ما یکجا و یکپارچه کلیه امر نوشتن آییننامه برای مفاد کل متن را در اختیار دولت بگذاریم کار درستی نباشد، چرا که ممکن است برخی از مواد نیاز به تشریح و توضیح بیشتری داشته باشد و برخی از مواد آنقدر صریح است که نیاز به آییننامه ندارد. بنابراین اینکه ما بیاییم اختیار مجلس را کاملاً در اختیار دولت قرار بدهیم مغایر با اصل (85) است، چرا که ما در گذشته تجارب تلخی را راجع به این مسائل داریم که اگر راحت عبور بکنیم و این اختیار را بگذاریم ممکن است مشکلات دیگری به وجود بیاید. بنابراین پیشنهاد من این است که به کمیسیون برگردد موادی که نیاز هست دولت برایشان آییننامه بنویسد آنها صراحتاً معین بشود و برگردد بیاید.

علی مطهری
البته اخطار شما وارد نیست، جناب آقای حاجی ببینید! اگر یادتان باشد ابتدایی که این لایحه مطرح شد در چندین ماده گفته بود که آییننامه این ماده را مثلاً ظرف سه ماه هیأت وزیران باید تصویب بکند، بعد قرار بر این شد که همه اینها را یکجا به آخر این لایحه منتقل بکنیم که الان این کار شده. (حاجیدلیگانی ـ باید آنهایی که مورد نیاز است باشد) نوشته، گفته آییننامههای مورد نیاز، حتی میتوانیم اسم مادهها را بیاوریم، اشکال ندارد. حالا شماره مواد را هم میتوانیم بیاوریم. آقای قاضیزاده! آنهایی که ارجاع شد آییننامههای مورد نیاز مواد مثلاً (3) و چند و چند اینها بیایند، مشکلی ندارد، خیلی ممنون.
حضار 205 نفر، ماده (26) لایحه را به رأی میگذاریم که مربوط به آییننامههای مورد نیاز این لایحه هست. لطفاً رأی خودتان را اعلام بفرمایید. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب شد. چون بعضی مواد پیشنهاد نداشته و رأیگیری نشده ما برای کل اینها رأی میگیریم.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای رئیس! آقای قاضیپور اصرار به پیشنهاد دارند.

علی مطهری
آقای قاضیپور شما اصرار دارید؟ (کاتب ـ در ماده 25 پیشنهاد داریم) (25) اینجا نداریم. آقای قاضیپور شما سریع بفرمایید، ما امروز وقتمان کم است، لطف کنید کوتاه بفرمایید.

نادر قاضی پور
پیشنهاد دهنده
بسم الله الرحمن الرحیم
آقای مطهری! من از شما یک سؤال میپرسم؛ میخواهید ما نخوانیم، پیشنهاد ندهیم، هرچه آقای قاضیزاده خواند ما هم سرمان را بیندازیم پایین بگوییم بله، تمام بشود. کسانی در مجلس هستند، نمایندگان محترم شب و روز میخوانند، پیشنهاد میدهند تا این قانون شفاف، روشن و قابل اجرا باشد. من از حضرتعالی به عنوان فردی آزاده، فرزند یک شهید میخواهیم اجازه ندهید هیأترئیسه اینجا استبداد را حاکم کند. ما بتوانیم مقررات بگذاریم.
اینجا آوردیم آییننامه مورد نیاز، حضرتعالی مستحضر هستید یکی از سازمانهای مهمی که در نظام سرمایهگذاری کلان دارد سازمان ملی استاندارد است که اینجا حذف شده، در این لایحه هیچجا نیاوردند، یکی هم سازمان وزارت صنعت، معدن و تجارت است که کلیه کارهای کارخانجات، احداث، توسعه و جابجایی آنها با مجوز صنعت و معدن است. شما این دو تا سازمان و وزارت صنعت و معدن را حذف کردید، سازمان جهاد و وزارت بهداشت را اجازه دادید. آقای قاضیزاده! عموزاده شما وزیر بهداشت است، ولی شما نماینده مستقل هستید، اجازه بدهید قوانین دقیقاً شفاف و روشن اینجا تصویب بشود.
آقای مطهری! سازمان ملی استاندارد چرا نباید اینجا باشد؟ وزارت صنعت و معدن در نوشتن آییننامه. همکاران عزیز! این دو تا وزارتخانه و سازمان تجارب و عملکرد مهمی دارند. ما میخواهیم آییننامهای قشنگ و زیبا و قابل اجرا که توسعه کشور نخوابد. لذا پیشنهاد داریم این دو تا سازمان بیاید. به عشق امام حسین، یا حسین.

علی مطهری
البته شما هیأترئیسه را متهم به استبداد کردید، آقای قاضیپور! اینطور نیست. بالاخره ما باید از هیأترئیسه هم دفاع کنیم. روشن است، آقای قاضیپور میفرمایند که وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان استاندارد هم برای تدوین آییننامه داخل باشند.

علیرضا رحیمی
آقای دکتر! هم اخطار دارند، هم مخالف و موافق ثبتنام کردند.

علی مطهری
اگر مخالف و موافق صحبت نکنند که رأیگیری کنیم.

علیرضا رحیمی
آقای دکتر! مخالف اصرار دارند صحبت کنند.

علی مطهری
ببینید! ما یک سؤال داریم، یک کمی وقتمان کم است، اگر لطف کنید مخالف صحبت نکنند.

علیرضا رحیمی

علی مطهری
خیلی ممنون. پس ما رأی بگیریم. (کاتب ـ اخطار دارم) آقای کاتب! چه اخطاری دارید؟ آقای کاتب کوتاه بفرمایید.

علیرضا رحیمی
آقای سلیمی مطرح نمیکنند، جناب آقای کاتب بفرمایید.

غلامرضا کاتب
اخطار
بسم الله الرحمن الرحیم
آقای دکتر! من عرض کردم حضرتعالی هم توجه نکردید. ماده (25) (نایبرئیس ـ من متوجه هستم، فرمودید) که اصلاح شد ماده (25) به جهت اینکه در جدول اصلاحیه (2) نبود در اصلاحیه (1) هست ماده (25) قرائت نشده، مخالف و موافق هم صحبت نکردند. حضرتعالی باید ماده (25) را ورود بکنید، اگر اجازه بدهید ما در ماده (25) اخطار داریم. (نایبرئیس ـ ما در ماده 26 هستیم) میدانم، شما باید در ماده (25) این را میخواندید، اصلاحیه را نخواندید، ماده (25) هنوز قرائت نشده.

علی مطهری
آن اصلاحیه بعداً آمده، آخر سر میخواستیم بخوانیم.

غلامرضا کاتب
شما میخواهید الان رأیگیری نهایی کنید، نمیشود. ماده (25) هم باید قرائت بشود، مخالف و موافق صحبت بکنند، بعد ورود کنید.

علی مطهری
حالا اجازه بدهید از ماده (26) فارغ بشویم، بعد.
حضار 209 نفر، دوستان رأی خودشان را راجع به پیشنهاد جناب آقای قاضیپور که میگویند وزارت صمت و سازمان استاندارد برای تدوین آییننامه اضافه بشود، مطرح بفرمایند. دولت و کمیسیون مخالف هستند. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب نشد. ماده (25) هم بفرمایید.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای دکتر! ماده (25) خلاف برنامه بود، به همین خاطر آقای رئیس این بخش انتهایی را اضافه کرده بودند به کمیسیون برگرداندند. خط انتهایی ماده (25) خلاف قانون برنامه بود.

علی مطهری
دوباره اضافه شده؟ بنا بود حذف بشود، ولی کمیسیون دوباره اضافه کرده. یعنی اصرار به آن دارند.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای دکتر! با توجه به وقت اگر شما صلاح میدانید ما ناطقین را بگوییم بررسی این را برای روز دیگر بگذاریم.

علی مطهری
بگذارید این را تمام کنیم.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
در انتهای ماده (25) عبارت «و معادل صددرصد آن در بودجه سنواتی به ترتیب در اختیار سازمان و وزارت قرار خواهد گرفت تا در جهت مقابله با آلودگی و تخریب خاک هزینه گردد» اینجا مخالف و موافق باید صحبت بکنند.

علی مطهری
مخالف را بفرمایید. لطفاً کوتاه بفرمایید.

علیرضا رحیمی
جناب آقای کوچکینژاد مخالف هستند، بفرمایید.

جبار کوچکی نژاد ارم ساداتی
مخالف
بسم الله الرحمن الرحیم
این اصلاحیهای که در ماده (25) انجام دادند قانون بودجه است، من معتقدم که بحث اینکه صد درصد این بودجه در بودجه سنواتی اختصاص پیدا بکند شما باید این را در قانون بودجه بگذارید که هر سال یکبار تصویب میشود. ما داریم این را قانون دائمی میکنیم. یعنی برخلاف قوانین بودجه سالانه ما داریم تصمیم میگیریم و به اعتقاد من جای این اصلاح ماده (25) اینجا نیست. اگر دستگاهها میخواهند از این بودجه و درآمد استفاده بکنند این را در بودجه سالانه بیاورند، احتمال دارد در بودجه سالانه تغییراتی انجام بگیرد، چون دارد قانون دائمی میشود، به خاطر همین پیشنهاد ما این است که همکاران به این رأی مخالف بدهند، دولت در بودجه سالانه خودش که قوانین آن یکساله هست هر سال هم به مجلس ارائه میدهد اگر دستگاهها نظراتی دارند و دولت بحثی دارد یا همکاران نماینده هم میخواهند تغییراتی انجام بدهند این تغییرات را در قانون بودجه سالانه انجام بدهند، نه در قانون دائمی که یک درآمدی را ما میخواهیم صددرصد قانون دائمی بکنیم، میبخشید.

علی مطهری
از اینکه کوتاه صحبت فرمودید، تشکر میکنیم. موافق را بفرمایید.

علیرضا رحیمی
جناب آقای کامران موافق هستند، بفرمایید. آقای دکتر! همکاران اخطار هم دارند.

حسن کامران دستجردی
موافق
جناب آقای مطهری! یک تذکر آییننامهای هم کوچک من داشتم. ماده (214) ما از مجلس تفحص گذاشتیم، اردیبهشت تا حالا چهار، پنج ماه دارد میگذرد. (نایبرئیس ـ این ربطی به این ماده ندارد) من خواستم چون شما هستید آزادگیتان بهتر از دیگران است. یکی میگوید رئیس مانع است، یکی میگوید رئیس کمیسیون مانع است، دیروز هم گفتم ما یک سوزن باید به خودمان بزنیم یک جوالدوز به دیگران. وقتی ما میگوییم پاک هستیم از محاسبه چه باک؟ من مدعی هستم مناقصات قراردادها در این مجلس میلیاردی خارج از مناقصه هستند. شما همت کنید این تفحص انجام بشود. ما که به وزیر گیر میدهیم، به رئیس گیر میدهیم. (نایبرئیس ـ حالا ما موضوع شما را هم پیگیری میکنیم) دست شما درد نکند، چون مهم است. نگویند برای مجلس بد میشود، اتفاقاً خیلی خوب میشود.
اما موافقت من؛ خدمت برادرمان، آقای کوچکینژاد مخالفتی نداشت، فقط گفت که در بودجه نیست. ببینید! چون لایحه آمده و جزء قانون مادر هم هست اتفاقاً جایش همین جا است که ما بگوییم صد درصد، چرا؟ چون ما تازه در بودجه یک چیزی تصویب میکنیم میرود دولت تصویب میشود میآید خزانه میگوید پول ندارم. (15) درصد تخصیص بده، (20) درصد، (50) درصد. اتفاقاً این صد درصد که بیاید این برای اجرایش مهم است، چون ما اعتقاد به اکوسیستمهای رسیده داریم. ما ناقص کردیم، این است که این تخصیص لازم است، خیلی ممنون.

علیرضا رحیمی
آقای دکتر! آقای کاتب اخطارشان را اصرار دارند.

علی مطهری
متشکرم، البته این تخصیص مخالف برنامه است و دوسوم رأی میخواهد. آقای کاتب! شما همین را میخواهید بگویید؟ تذکر دارید؟ نوبت شما است؟ بفرمایید.

علیرضا رحیمی

غلامرضا کاتب
تذکر آیین نامه
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای رئیس! البته خوشبختانه حضرتعالی خلاف بند «د» ماده (28) قانون برنامه را حضرتعالی اشاره کردید که تخصیص در اختیار سازمان برنامه است، ما خودمان این اختیار را در احکام دائمی قانون و مقررات مالی (2) دادیم که این اختیار را چون دادیم به استناد همین دوسوم رأی میخواست و به کمیسیون برگشت، اما آن اخطار دیگری که حضرتعالی خوشبختانه اشاره کردید که اینجا طبق بند «د» ماده (28) دوسوم میخواهد، اما واقعیت آن اخطار من اصول (52) و (53) قانون اساسی است.
آقای دکتر ببینید! اصول (52) و (53) همه اعتباراتی را که به حساب خزانه واریز میشود این اختیار را به دولت دادیم که دولت براساس میزان منابع و درآمد خود بیاید اعتبارات را توزیع بکند. اگر ما همه منابعی که امروز درآمدی که به دست میآوریم خودمان اینجا بیاییم توزیع بکنیم مغایر با اصول (52) و (53) قانون اساسی هم هست، علاوه بر اینکه مغایر قانون برنامه ششم توسعه هست، احکام دائمی برنامه، مغایر قانون برنامه هم هست. من خواهش میکنم، ما گفتیم که کمیسیون بیاید این را به خزانه واریز بکند، مصرف آن چون در لایحه دولت نیامده اگر در لایحه دولت میآمد باز یک موضوع دیگری است که اصل (75) هم پیدا نمیکرد. چون اینجا در لایحه دولت نیامده و خود کمیسیون آورده اینجا اصل (75) هم پیدا میکند. هم مغایر اصل (53) هم اصل (75) و هم مغایر قانون برنامه ششم توسعه است که جناب آقای لاهوتی هم تأکید داشتند که بنده باز این را اصرار بکنم. من خواهش میکنم که همکاران اجازه ندهند که یک بیانضباطی در نظام پولی و بودجهریزی کشور ایجاد بشود.

علی مطهری
متشکریم، حالا همکاران به هر حال نظرات شما را هم لحاظ خواهند کرد.
حضار 206 نفر، دولت و کمیسیون مخالف هستند. این اصلاحی که در ماده (25) از طرف کمیسیون انجام شده به رأی میگذاریم و دوسوم رأی میخواهد. خلاف برنامه ششم هست. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب نشد.

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی
آقای دکتر! چون پیشنهاد نداریم حذف آن را به رأی بگذارید. چون پیشنهاد کمیسیون هست باید حذف آن را به رأی بگذاریم.

علی مطهری
حذف این پیشنهاد کمیسیون را به رأی میگذاریم. حضار 201 نفر، (قاضیزادههاشمی ـ حذف پیشنهاد اصلاحی کمیسیون هست) حذف پیشنهاد کمیسیون هست. پیشنهادی که کمیسیون اجتماعی داده در ماده (25) حذفش را داریم به رأی میگذاریم. دوستان در رأیگیری مشارکت بفرمایید. اگر کم شرکت کنید مشکل به وجود میآید. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب شد.
حضار 201 نفر، بعضی مواد پیشنهاد نداشته رأیگیری نشده، یک رأیگیری برای کل لایحه است لطف کنید رأی بدهید. دوستان رأی خودشان را راجع به کل موادی که پیشنهاد نداشته و صرفاً قرائت شده و رأیگیری نشده، در واقع درباره کل این لایحه رأی خودتان را اعلام بفرمایید. لطفاً رأی خودتان را اعلام کنید که کارمان ناقص نشود. دوستان رأی خودشان را اعلام بفرمایند. پایان رأیگیری را اعلام میکنم، تصویب شد. خیلی ممنون.
4
طرح سؤال آقایان: نادر قاضیپور و علیرضا محجوب نمایندگان ارومیه و تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس از آقای بیژن نامدارزنگنه وزیر نفت

علی مطهری
ما از دوستانی که نطق دارند عذرخواهی میکنیم، اگر اجازه بدهند اول سؤال را مطرح کنیم، چون آقای وزیر هم تشریف آوردهاند. از اینکه نطقهایشان با تأخیر انجام میشود، ما عذرخواهی میکنیم. سؤال را مطرح کنید.

احمد امیر آبادی فراهانی
بسم الله الرحمن الرحیم
سؤال آقایان: نادر قاضیپور و علیرضا محجوب نمایندگان محترم ارومیه، تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس از وزیر محترم نفت جناب آقای زنگنه مطرح است. از سخنگوی محترم کمیسیون انرژی جناب آقای قرهخانی دعوت میکنیم برای قرائت گزارش کمیسیون به جایگاه تشریف بیاورند. جناب آقای قرهخانی بفرمایید، پنج دقیقه فرصت دارید، اگر خلاصه هم بفرمایید ممنون میشویم.

اسداله قره خانی آلوستانی
بسم الله الرحمن الرحیم
هیأترئیسه محترم مجلس شورای اسلامی
سلام علیکم؛
با احترام، بازگشت به نامه شماره (66469/140) مورخ 9/8/1396، گزارش کمیسیون انرژی درخصوص سؤال ملی و مشترک آقایان نادر قاضیپور و علیرضا محجوب نمایندگان محترم ارومیه، تهران، شمیرانات، اسلامشهر، ری و پردیس از وزیر محترم نفت، به شرح ذیل ارسال میگردد.
رئیس کمیسیون انرژی ـ فریدون حسنوند
خلاصه سؤال:
چرا مکرراً در پالایشگاههای کشور شاهد آتشسوزی هستیم؟ چرا نسبت به علتیابی و جلوگیری از به وقوع پیوستن چنین حوادثی اقدامی نمینمایید؟ تا به کی شاهد تحمیل هزینههای جانی و مالی در آنها خواهیم بود؟
نتیجه بررسی:
در اجرای ماده (209) آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی به استحضار میرساند: سؤال فوق در جلسه مورخ 30/08/1396 این کمیسیون با حضور جناب آقای مهندس زنگنه وزیر محترم نفت مورد بررسی قرار گرفت. در این جلسه جناب آقای قاضیپور نماینده محترم سؤالکننده سؤال خویش را بدین شرح مطرح نمودند:
در سنوات و ماههای اخیر به طور متناوب شاهد آتشسوزی و انفجارهای متعدد در پتروشیمیها و پالایشگاههای کشور هستیم که باعث کشته و زخمی شدن کارکنان، تحمیل هزینههای سنگین به صنعت نفت کشور و تعطیلی و از کار افتادن بخش عظیمی از این پالایشگاهها میشود.
در مورخ (5) آبان 1395 این بار قرعه بنام پالایشگاه نفت تهران افتاد و تعدادی از کارکنان عزیز این پالایشگاه کشته و زخمی شدند. تا به کی شاهد اینگونه فجایع خواهیم بود و خبر بعدی آتشسوزی را در کدام پالایشگاه خواهیم شنید؟ آمار سالیانه این آتشسوزیهای متعدد چند برابر استانداردهای جهانی است.
جناب آقای مهندس زنگنه با اشاره به اینکه بخشهای زیادی از صنعت نفت طی (100) سال گذشته دچار فرسودگی شده و بازسازی لازم صورت نگرفته است، ابراز داشتند؛ در صنعت نفت با سه عامل مواد قابل اشتعال، سموم و فشار بالا مواجه هستیم که البته همه این سه عامل در صنعت نفت ایران نسبت به سایر کشورها در سطح خطرپذیری بالاتری قرار دارد.
وزیر محترم نفت معتقد است در جریان خصوصیسازی در صنعت نفت به نظام رگولاتوری (تنظیم مقررات) توجه کافی نشده است به گونهای که در حال حاضر وزیر نفت هیچگونه دخل و تصرف و نظارتی بر پالایشگاههای واگذارشده و پتروشیمیها ندارد که این دو مورد هم از نوع پالایشگاهها و پتروشیمیهای واگذارشده هستند. البته ایشان دستورالعملها و نظامنامههایی را درخصوص الزامات ایمنی در مجتمعهای صنعت نفت ابلاغ کردهاند، اما به هر حال بسیاری از این حوادث با تخلف از این دستورات اتفاق میافتد. ایشان همچنین هیأت ویژهای جهت رسیدگی به تخلفات ایمنی ایجاد کردهاند. اما درخصوص پالایشگاههای خصوصی و پتروشیمیها معتقدند ابزاری برای کنترل و تنبیه خاطیان در دست ندارند.
از جمله اقدامات دیگر وزارت نفت جهت بالا بردن فرهنگ ایمنی، تأکید به شرکتهای بیمهای جهت سختگیری بیشتر درخصوص ضوابط بیمهای تأسیسات صنعت نفت نسبت به سایر صنایع بوده است، زیرا این سختگیری انضباط بیشتری را در پی خواهد داشت.
در پایان جناب آقای قاضیپور نماینده محترم سؤالکننده اعلام کردند پاسخهای وزیر محترم را قانعکننده نمیدانند. از این رو کمیسیون انرژی مستند به ماده (209) آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی قلمرو سؤال را ملی تشخیص داده و اینک گزارش آن تقدیم میگردد. والسلام علیکم و رحمه الله

علی مطهری
متشکریم، خیلی ممنون. جناب آقای زنگنه بفرمایید، به جناب آقای زنگنه خوشآمد میگوییم.

اکبر رنجبرزاده
آقای وزیر! به مدت (15) دقیقه در خدمت شما هستیم.

بیژن نامدارزنگنه
سلام علیکم و رحمه الله
من طبق معمول ترجیح میدهم بعد از شنیدن صحبتهای سؤالکننده محترم پاسخهایم را داشته باشم، متشکرم.

علی مطهری
متشکریم. جناب آقای محجوب بفرمایید. اگر بتوانید کوتاه صحبت کنید ما ممنون میشویم، چون یک مقدار وقتمان کم است.

علیرضا محجوب
بسم الله الرحمن الرحیم
آقای رئیس! موضوع ایمنی و جان انسانها و خسارات مالی ناشی از حوادث کار و حوادثی که در صنعت نفت و پالایشگاهها اتفاق افتاده مهمتر از آن است که مجلس به اینجا که برسد توجه به وقت کند. من نظر جنابعالی، جناب آقای وزیر و مجلس محترم را در وهله اول به این مطلب که خبری است جلب میکنم. من این خبر را عیناً میخوانم، در (17) آوریل سال 2013 برای مردم ایالت تگزاس آمریکا حادثهای اتفاق افتاد که در آن جان (12) آتشنشان و امدادگر آتشنشانی گرفته شد. رئیسجمهور آمریکا طی یک فرمان تاریخی به تمام نهادها، سازمانهای ایمنی و امنیت شیمیایی سه ماه فرصت داد تا تمام دستورالعملها و رویهها را بررسی و بازبینی کنند. موضوع ایمنی موضوعی نیست که ما امروز از آن بخواهیم راحت عبور کنیم. شاید بعضیها بگویند این سؤال چه اهمیتی دارد؟ به نظر من یکی از پراهمیتترین سؤالها همین است. ممکن است با گزارشی که کمیسیون محترم خواندند، اعضای جلسه هم عنایت فرمودند، حتماً به آنچه که آقای وزیر در پاسخ فرموده بودند که ما در باب رگولاتوری یعنی در باب مقررات و قوانینی که بایستی مجلس محترم به هنگام واگذاری تعبیه میکرد، به وزارت نفت اختیار ویژهای داده نشده است. ما به این جهت قانع نشدیم، آقای رئیس و اعضای مجلس! بدانید حرف آقای وزیر این است که اگر اتفاقی میافتد شما هم در آن اتفاقات شریک هستید، چون مدعی هستند که شما قانون و مقررات به اندازه کافی وضع نفرمودید، یا قوانین و مقرراتی که درمورد واگذاری پتروشیمیها یا بقیه واگذاریها وضع کردید تأمین ایمنی، سلامتی، مال، جان و اموال ملت و مردم را نمیکند.
بنابراین اگر ما موضوع را از اینجا شروع کنیم که اول انگشت اتهام را به طرف خودمان بگیریم و بگوییم ما یکی از آن بخشهایی هستیم که در این مورد کوتاهی کردیم و بایستی کمیسیون محترم انرژی که گزارش آن را مخبر محترم خواند، اولین توجهش را به این موضوع یعنی تقویت ایمنی، مقررات ایمنی، تعمیم مقررات ایمنی، یعنی حفاظت از جان و مال کارگران و سرمایه انسانهایی که سرمایهگذاری کردهاند جلب کند، یک درخواست درست و متین است و یک نتیجه ابتدایی است.
اما درست است آقای وزیر اینجا هم توضیح فرمودند، در نشریات خبری هر دوره هم ببینید، حتی یک موقع ایشان یک بار به بندر امام رفتهاند، گمان میکنم در جلسه نشستهاند و آنجا تکلیف کردهاند این تکالیف به جایی نرسیده است. سؤال ما این است که اگر تکالیف قانونی میخواسته چرا وزارت محترم نفت اقدام به تهیه لایحه نکرده است؟ مگر الان مهمتر از این موضوع وجود دارد؟ ما برابر آمار و اعدادی که در اختیار داریم گزارشات مختلفی است که من مطمئنم این همه گزارشات نیست، این گزارشات مهم است. حداقل عددی که نوشتهاند (61) حادثه است، حتی (71) حادثه مهم را هم نوشتند، (51) حادثه را هم نوشتهاند، (35) حادثه هم نوشتهاند. اما اسامی این حوادث هست، این همه حوادثی نیست در این صنعت واقع شده است. بخشی از این صنعت که ممکن است ما بگوییم این جزء وزارت نفت است که فلان کس در منزلش کپسول گاز آتش گرفته؟ باید بگوییم متأسفانه بله. بگویند فلان بخاری آتش گرفته است، بله.
بنابراین اگر بخواهیم حوادث را تقریر کنیم، براساس آنچه که ما میدانیم متوسط حوادث ما سالی (195) هزار حادثه است و براساس استانداردهای جهانی که (17) درصد این حوادث را تازه کلان آنها را متأثر از این صنعت میداند، تعداد حوادث در هر سال حوادث بزرگ و کوچک و منتهی به فوت و عدم منتهی به فوت سی و چند هزار حادثه است.
سؤال من از آقای وزیر این است که این حوادث کجا ثبت میشود؟ مهمترین اشکالی که نویسندگان مقالات علمی و اشکالکنندگان مقالات علمی در دانشگاهها و رسالههای خودشان کردهاند، نوشتهاند هیچ نوع اطلاعات مکتوب و قابل دسترسی از حوادث وجود ندارد. آیا این هم کار سختی است که وزارت نفت با دستگاه عریض طویل و روابط عمومی بزرگش بنشیند این را تقریر کند و مردم بدانند چقدر حادثه اتفاق میافتد؟ ماهیت این حوادث چیست؟
شما دقت کنید، بعضی از این حوادث پیشپا افتاده است، فرض کنید یک جایی هفت تا حادثه در یک سال ثبت کردند، از هفت تا حادثه چهار تا سقوط است. حادثه سقوط یعنی یا جلوی پای کارگر مانع نبوده، یا علامت هشداردهنده نبود، اینکه کار سختی نیست، اینکه تکنولوژی نمیخواهد، این آموزش و فرهنگ میخواهد. اگر واقعاً ابزارها ناقص هستند درخواست ابزار کنند، اگر قانون ناقص است درخواست قانون کنند. ما تحرکی ندیدیم، این پاسخ کافی نیست. ما میخواهیم عمل مشاهده کنیم. من بقیه عرایضم را در قسمت دوم عرض میکنم.

علی مطهری
متشکرم. دوستان لطف کنند از صحن مجلس خارج نشوند، ممکن است منتهی به رأیگیری شود، ما نیاز به عدد داریم. جناب آقای زنگنه بفرمایید.

بیژن نامدارزنگنه
بسم الله الرحمن الرحیم
من از جناب آقای محجوب و جناب آقای قاضیپور تشکر میکنم که این سؤال را مطرح کردند که به من فرصت داده شود تا در صحن مجلس خدمت نمایندگان محترم توضیحاتی درمورد مسأله ایمنی و اهمیت ایمنی بدهم، چون بخش مهم ایمنی مسأله فرهنگی است. البته جا دارد که من از حوادثی که اتفاق افتاده ابراز تأسف کنم، به خصوص در پالایشگاه تهران که تقریباً یک سال و نیم پیش بوده و به خانوادههای کسانی که سرپرستهایشان و اعضایشان جان خودشان را در این حادثه از دست دادند، تسلیت عرض کنم.
دوستان محترم، خانمها و آقایان! صنعت نفت تقریباً با همه عوامل خطرساز روبرو است. شاید هیچ صنعتی نباشد که به اندازه صنعت نفت با ریسک و خطر روبرو نباشد. ما با مواد آتشزا مثل بنزین سر و کار داریم، ما با مواد سمی سر و کار داریم که یک استنشاق آن ممکن است به مرگ منجر شود و همینطور کار با مواد در فشار بسیار بالا.
فقط میخواهم فقط از نظر گستردگی کار خدمتتان عرض کنم، مستحضرید ما الان نزدیک به (6000) جایگاه فروش سوخت مایع و CNG در کشور داریم که روزانه میلیونها نفر مردم به اینها رجوع میکنند و از اینها خدمات میگیرند. ما الان بیش از (27) میلیون مشترک گاز داریم که مرتب مردم از گاز طبیعی در خانههایشان استفاده میکنند. ما بیش از (60) واحد بزرگ پتروشیمی بالادستی داریم، در حدود (10) تا پالایشگاه عظیم داریم. بیش از (90) میلیون لیتر بنزین در روز توزیع میشود، نزدیک (80) میلیون لیتر گازوئیل توزیع میشود. این کار بسیار مهمی است، کار بزرگی است که از نظر من در سطح بسیار خوب ایمنی دارد انجام میشود، گرچه معنیاش این نیست که من بخواهم بگویم مشکلات نداریم. چرا، خیلی مشکلات داریم و من با استفاده از فرصت به آن اشاره میکنم.
اولین مشکلی که ما داریم اگر آسیبشناسی کلان بخواهیم کنیم، دوستان! واقعیت این است که با تشکیل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و ادغام وزارت کار در این وزارتخانه بزرگ که طیف وسیعی از فعالیتهای متنوع و جذاب اقتصادی به آن داده شد، توجه به بخش ایمنی و سلامت و حفاظت کار در این وزارتخانه کم شد. مسئول قانونی حفاظت کار بدون شک وزارت کار است و ما یک شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار داریم که زیر نظر وزارت کار است، سازمان استاندارد هم در یک بعد دیگر کار میکند و اینها مسئولیت حکومتی و حاکمیتی در این موضوع دارند و حتی تمام آن کارخانهها و تأسیساتی که متعلق به وزارت نفت هم باشد از نظر ایمنی نظارت عالی بر کار آنها با وزارت کار است. وزارت نفت از منظر مالکیت باید نظارت بر اینها داشته باشد، یعنی آنهایی که مالکیتش با وزارت نفت نیست، وزارت هم مسئولیتی در موضوع ایمنیشان ندارد.
نکته بعدی که اگر ما بخواهیم آسیبشناسی را ببینیم، انجام خصوصیسازیهایی است که بدون حساب و کتاب انجام شد و مشکلات زیادی ایجاد کرد. گرچه رگولاتوری به اصطلاح اینکه درخصوصیسازی بحث میشود دقیقاً منطبق با این موضوع نیست، ولی به هر حال هیچ ساز و کاری برای این نظارتها و ترتیبات آن به هنگام خصوصیسازی انجام نشد و این مشکلات زیادی را ایجاد کرده است. یعنی به عنوان مثال بعضاً افرادی میآیند در این شرکتهای پالایشی عهدهدار مسئولیتها میشوند که تخصصهای کافی را برای این کار ندارند یا به دلیل سود کوتاهمدت تعمیرات اساسی پالایشگاهها یا پتروشیمیها را به تأخیر میاندازند و این خطرات بزرگی ایجاد میکند. ما فقط یک ابزار داریم، ابزارمان این است که خوراک اینها را قطع کنیم. خوراک پالایشگاه تهران را قطع کنم اول خودم جریمه میشوم، یعنی اول تولید بنزین، گازوئیل و نفت سفید خود ما متوقف میشود. باید یک قدرت حاکمه باشد، قدرت حاکمه دست وزارت کار است، نه دست وزارت نفت.
یا مثالی خدمت شما بزنم، شرکت پالایشگاه تهران متعلق به چه کسی است؟ من میگویم متعلق به خداست. یعنی (100) درصد متعلق به سهام عدالت، سهام عدالت یعنی هیچ مالکی ندارد، هیچ کنترلی بر آن نیست. بله، در یک مقطع زمانی به ما گفتند، اجبار کردند یا از ما خواستند که شما بیایید هیأتمدیره آن را تعیین کنید، هیأتمدیره تعیین کردن به معنی مجمع نیست، هیأتمدیره یعنی عزل و نصب افراد، ولی مجمع عمومی شرکت چیز دیگری است که بودجههایش را تصویب میکند، برای تعمیرات، نوسازی و بازسازی اختصاص منابع میدهد که الان این نیست. من از چند ماه پیش هم به آقای وزیر اقتصاد و دارایی نوشتم، از ماه اردیبهشت که من نمیتوانم چنین مسئولیتی را بپذیرم، خودتان سهام عدالت را اداره کنید.
مسأله بعدی استهلاک شدید تأسیسات نفت است. همین پالایشگاه تهران را که آقای محجوب اشاره فرمودند بیش از (55)، (56) سال از عمر آن میگذرد. ما واحدهای (80)، (90) ساله داریم، عمر استهلاک یک پتروشیمی، یک واحد پالایشگاه یا واحد صنعتی حداکثر (30) سال است. اینها مستهلک شدهاند. ما تأسیساتی که در جنوب کشور داریم واقعاً مستهلک شده، ما روزی (10) مورد به طور متوسط سوراخ شدن لوله داریم. هیچ منابعی هم برای نوسازی اینها نداریم. واقعاً باید از کارکنانی که در پالایشگاه هستند تشکر کرد، به خصوص حالا قدیمیاند، پتروشیمیها جدیدتر هستند و در مناطق نفتخیر، فلات قاره و مرکزی ما کار میکنند و این تأسیسات را دارند به خوبی اداره میکنند.
نکته آخر عدم ایفای نقش مؤثر بیمهها است. ببینید! همه دنیا ایمنی را از طریق بیمه اعمال میکنند، یعنی اگر شما یک خودرویی را بیمه بدنه میکنید، اگر در طول سال چند تا تصادف کنید سال دیگر که میروید یا خودرو شما را بیمه نمیکند، یا حق بیمه را خیلی بالا میبرد و اگر تصادف نکرده باشید حق بیمه را کاهش میدهد. بیمههای ما الان بر رفتار شرکتهایی که بیمه میکنند نظارت نمیکنند. یعنی به دلیل منافع کوتاهمدت و یک حداقل درآمد، آنچنان که باید به اینها نمیرسند.
من پارسال در یک جلسهای از رئیس کل بیمه مرکزی و تمام مسئولین و مدیران عامل بیمهها در دفتر خودم دعوت کردم و خواهش کردم، گفتم در بیمه شرکتهای مربوط به نفت و پتروشیمی سختگیری کنید تا اینکه اینها مقررات را رعایت کنند و بتوانند کار کنند.
از اینکه بگذریم اگر ما بخواهیم یک ایمنی را در یک شرکتی و واحدی اعمال کنیم باید یک مراحلی را انجام داد. اولین کار از طراحی واحد است. بعدش تجهیز واحد به امکانات کافی سیار و ثابت است. بهروزسازی دائمی استانداردهای ایمنی است، با توجه به آخرین دستاوردهای صنعت و ابلاغ آن. آموزش استانداردها به افراد است. باید گواهی صلاحیت حرفهای به افراد داد تا بتوانند کار کنند، همینطور که برای رانندگی هم که حداقل صلاحیت حرفهای است شما میروید از پلیس یک گواهینامه رانندگی میگیرید. نمیشود یک ماشین یا تأسیساتی که میلیونها دلار قیمت آن است، کسی آنجا مینشیند و این را اداره میکند صلاحیت حرفهای نداشته باشد. اما بعدی آمادگی حرفهای میدانی برای مقابله با حوادث است.
ببینید! حوادث که خدایناکرده اتفاق میافتد فرمانده میدان نداریم که اینها را خوب بتواند عملیات کند. ما بعد از جریان آتشسوزی بوعلیسینا که اتفاق افتاد، ما آنجا تصمیم گرفتیم فرمانده میدان تربیت کنیم. (45) نفر انتخاب شدند، دوره حتی در ایران دیدند و بعد چند هفته رفتند در خارج دوره دیدند، تأسیساتی در ایران درست کردیم که این دورهها در ایران تکرار شود تا ما فرمانده میدان داشته باشیم. آخری هم این است که تحلیل هر حادثه را کنیم و با عوامل متخلف برخورد کنیم، بدون ترحم.
اقدامات زیادی در این مدت در این زمینهها انجام شده است که یک شورای عالی HSE یا سلام در صنعت نفت در سال 93 راه افتاده است. ما با وزارت کار و آقای ربیعی یک موافقتنامهای امضا کردیم که مسئولیتهای آنها روشن باشد و ما چطور برای انجام مسئولیتهایشان کمکشان کنیم.
اما اینکه گفتند حوادث در نفت نسبت به جاهای دیگر خیلی زیاد است، من باید این را بگویم، ما بعد از هر حادثهای اولاً نشستیم بررسی کردیم، با آنهایی که تخلف داشتند برخورد کردیم، بعد ارزیابی کردیم، استانداردهایمان را لازم بوده اصلاح کردیم، رویهها و دستورالعملها دادیم و دنبال کردیم. چه در این مورد بوده، چه درمورد تهران بوده، چه درمورد بوعلی بوده و چه حتی درمورد آن آتشسوزی دکل در رگسفید بود، همه این کارها را من شخصاً خودم بعضی وقتها دهها ساعت برای اینها وقت گذاشتم و دستورالعملها را ابلاغ کردیم.
اما چند تا نمودار نشان بدهم و صحبتم را تمام کنم. نمودارهایی که هست یکی وضعیتی است که از نظر شدت آسیبپذیری است، (لطفاً این نمودارها را بیاورید) کاهش وقوع آتشسوزیهای مهم در صنعت نفت است که در پنج، ششساله 90 تا 95، (5/9) آتشسوزی در سال بوده، در سال 96 به هفت تا کاهش پیدا کرده است. بعدی؛ کاهش این تکرارپذیری است که در شرکت نفت (79/0) در سال 90 بوده، در سال 95 شده (6/0). در پالایش و پخش (9/1) بوده، به (12/0) آمده کاهش پیدا کرده، به طور جدی کمتر از (1/0) شده است. شاخصهای حوادث قابل ثبت و ضریب تکرار حوادث است، در شرکتهای پتروشیمی هلدینگ خلیجفارس که در سال 95، (2/5) بوده، در سال 97، (2) شده. ضریب تکرار حوادث بوده که تعاریف اینها هم نوشته شده، در سال 95، (5/1) بوده، در سال 97 به (57/0) کاهش پیدا کرده است. این هم ضریب شدت حوادث است که در سال 95، (174) بوده و در سال 97 به (44/6) کاهش پیدا کرده است.
تلاش ما این است که با انضباط، آموزش و ابلاغ استانداردها و نظارت بر آنها که البته نظارت باید در بخشهایی که مربوط به غیردولتیها هست توسط وزارت محترم کار باشد و به عنوان مثال ما برای جایگاههای عرضه سوخت که عرض کردم (6000) جایگاه است، پارسال در تاریخ ماه پنجم دولت یک آییننامهای تصویب کرد که چطور بر این جایگاهها نظارت ایمنی شود و مسئولیتهای وزارت کار و استاندارد روشن شد و در آنجا میگوید در صورتی که ادارات کل استانی وزارت کار بهرهبرداری از یک جایگاه سوخت را پرخطر، با خطر متوسط یا کمخطر تشخیص دادند و نظر خود را کتباً در این خصوص به شرکت پخش ابلاغ کردند، شرکت پخش مکلف است اینها را اجرا کند و سوختشان را قطع کند، یعنی اینها را تعطیل کند. ما باید این وضعیت را ببینیم. یا درمورد کپسولپرکنی گاز است، در اینها باید وزارت کار مسئولیتهایش را در بخشهای غیردولتی کامل انجام بدهد، در بخشهای دولتی هم نظارت دارد، ما باید بیاییم در بخشهای دولتی که هست خودمان آن سیری را که گفتم انجام بدهیم و در بخشهای غیردولتی هم اگر کاری از دست ما از نظر کمک به وزارت کار برمیآید انجام بدهیم و بدترین حالتش هم این است که ما خوراک یا سوخت اینها را قطع کنیم تا خطری برای مردم نداشته باشد.
به هر حال من ضمن تشکر مجدد از جناب آقای محجوب و جناب آقای قاضیپور که این سؤال را مطرح کردند و این فرصت را به من دادند که اینها را بگویم، تمام تلاش ما این است بهبود ایمنی به واحدهایمان ببخشیم. اما در جهان چطور است؟ یک آماری به من از انگلستان دادهاند که وضع ما را نشان میدهد از آنها بهتریم، من خیلی نمیتوانم بیایم به این استناد کنم، چون من نمیدانم که آن تعاریفی که گرفتیم و بر مبنای آن شاخصها را درآوردیم دقیقاً یکی است یا یکی نیست. ولی به هر حال ما یکی از گستردهترین صنایع نفت کشورهای منطقه را داریم و تمام تلاشمان را میکنیم با همه مشکلاتی که از نظر (رنجبرزاده ـ حدود یک دقیقه از وقت شما باقی مانده) نوع دسترسی به تکنولوژی، تجهیزات مناسب، خدمات بینالمللی، ارتباطات بینالمللی و تعامل داریم، ولی انشاءالله همه تلاشمان را با همکارانمان با انضباط داریم میکنیم. انضباط چیزی است که همه باید به ما کمک کنند، انضباط یعنی بعضی وقتها ما با بیانضباطی باید شدید برخورد کنیم، نگوییم این پسر خوبی است. پسر خوبی است اما اگر با او برخورد نکنیم ممکن است هم جان خودش را از دست بدهد و هم جان دهها نفر دیگر را. خیلی متشکرم.

احمد امیر آبادی فراهانی
خیلی ممنون. جناب آقای محجوب بفرمایید، هشت و نیم دقیقه فرصت دارید، در خدمتتان هستیم.

علیرضا محجوب
بسم الله الرحمن الرحیم
از توضیحاتی که جناب آقای وزیر فرمودند و از دوست و همکار عزیزم جناب آقای قاضیپور که اجازه فرمودند من این سؤال را خدمت شما توضیح بدهم و همینطور از همه شما که توجه دارید و به این مباحث گوش میکنید تشکر میکنم.
ببینید! من این گزارش از مجلات، روزنامهها، محافل علمی، همه را گرفتم، من یک گزارش رسمی را از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گرفتم که متأسفانه گزارش رسمی وزارت نفت هم به من واصل نشد و الا به آن هم استناد میکردم.
از 1/3/95 تا 10/11/95 (30) تا حادثه ثبت شده است. از این (30) تا حادثه آنهایی که به علت آتشسوزی نبوده را من میشمارم، چون بقیه همه آتشسوزی بوده است. علت (9) حادثه غیر از آتشسوزی بوده. (21) حادثه به علت آتشسوزی بوده، آقای وزیر فرمودند هفت حادثه در سال. این گزارش رسمی است، دستگاه شما هم گزارش رسمی نفرستاده من آن هفتتا را مقایسه بکنم ببینم چه تفاوتی با گزارشهای رسمی و غیررسمی و مجلات و محافل دارد.
بنابراین من تصور میکنم دستگاه در انتقال گزارش مشکل دارد، اگر بخواهید من دانه دانه این (21) حادثه را میتوانم به تاریخ و علت حادثه بخوانم، برگههای گزارش حادثه را هم خواستم برای من تهیه بشود، گزارشی که با سه کار دادند، علت حادثه، خسارت، فوت و جراحت را نوشته.
بنابراین همه اینها کامل در اختیار ما هست و متوسط هفت حادثه یا کاهش آن به نظر من مأخذ آماری آقای وزیر درست نیست. باید بفرمایند یا اصلاح کنند یا از محافل مستقل تهیه کنند که بتوانند دقیق مشکل را ببینند. من اینجا این موضوع را مطرح میکنم؛ ماهیت حوادث وزارت نفت با بقیه دستگاهها این تفاوت را دارد که در بقیه موارد حتی در حوادث غیرآتشسوزی و انفجار در وزارت نفت حرف آقای وزیر را میپذیرم، مسئولیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نظارت، حضور و بازرسی است، اما در آتشسوزی، نشت گاز که عوامل متعدد دارد به نظر من حسب گزارشهای بینالمللی مهمترین موضوع آتشسوزی و حوادثی از این دست را عدم رضایت کارکنان و امنیت شغلی کارکنان است. این را من نگفتم، کارشناسهای آمریکایی و انگلیسی گفتند. عدم رضایت و عدم امنیت شغلی کارکنان، یعنی کسانی که در پالایشگاهها، در پتروشیمیها و در مراکز مختلف نفتی کار میکنند علت اصلی را عدم رضایت اینها دانستهاند. (70) درصد حوادث را ناشی از این عدم رضایتمندی و عدم وضعیت دانستند. وزارت نفت امروز (35) هزار نفر پرسنل دارد که از این دستهاند.
آقایان! چه انتظاری دارید؟ کارهای اصلی هم گردن اینها است، در پالایشگاهها، پیمانکاریها همینطور هستند، خود پالایشگاهها همینطور هستند، در پتروشیمیها همینطور هستند، در زیردستها همینطور هستند. وقتی از یک جامعه (275) هزارتایی اگر درست بگوییم، چون ما حتی از عدد کارکنان صنعت نفت و شرکتهای خصوصی و غیرخصوصی که در این صنعت کار میکنند رقم نداریم، رقمها تقریبی است، درحالی که در همهجای دنیا رقم به شماره هست.
آقای وزیر! اینکه سخت نیست که بروند بگویند پتروشیمی فلان که کار میکنید! چند نفر هستید؟ از بالادست تا پاییندست و خدمات پایین را در سایت بگذارند تا معلوم بشود. از کار انبار کردن نفت تا توزیع، فروش نفت، گاز و پتروشیمی و زیردستهای آن و خدمات شرکتهای بازرگانی چقدر کار میکنند که مجلس اهمیت شغلی این صنعت را حداقل بشناسد و اهمیت حوزه مسئولیت شما مشخص باشد.
از این تعداد قاطبهاش فاقد امنیت شغلی هستند، الان من اینجا تعریضی هم به مجلس محترم بکنم؛ آقای رئیس محترم عنایت داشته باشید! سؤال استیضاح را بلد هستند بدون نظر کمیسیون اعلام وصول بکنند و به رأیگیری بگذارند و افراد را وادار کنند نظر بدهند، اگر نظر نگذاشتند باید نظر بدهند، اما کار به این مهمی هیأترئیسه و رئیس مجلس در مقابل آن ساکت مینشینند. در مقابل جان انسانها مسئول هستید، در مقابل امنیت شغلی آنها مسئول هستید، در مقابل اموال مردم مسئول هستید. آقای وزیر! شما مسئول هستید، آقای رئیس مجلس! شما مسئول هستید، آقای نماینده! شما مسئول هستید. من اینجا نشستهام اینها را میگویم مسئول هستیم.
نمیشود این را فیامانالله رها کنیم بگوییم به ما ربطی ندارد، به همه ما ربط دارد. وقتی ما میگوییم (70) درصد حوادث مربوط به ناامنی شغلی است، من نگفتم اسم کارشناسان هست، مقالاتش هست، من تقدیم میکنم. فرصت نیست از رو بخوانم. این را میگویند و عوامل انسانی را مهمترین موضوع حادثه میدانند تردید نکنید این موضوع اولین موضوعی هست که باید به آن پرداخته بشود. تعطیل و پنچر نکنیم چرخی که میخواهد امنیت شغلی را به کارگرهای این صنعت بدهد. برای اینکه دلگرم بشوند به راه بیندازیم، آموزش درست ببینند، آموزش را بپذیرند، با دل و جان از جایی که کار میکنند دفاع کنند. اینها هم باید کنار مطالبی که میگوییم در نظر داشته باشیم. حوادث کار در سال 95 که مأخذ سؤال ما بوده، چون در 96 نوشتیم، اطلاعات ما مبتنی بر سهماهه اول 96 بوده اینطور است که جان بیش از (35) نفر در این صنعت گرفته شده است. اگر شما کل حوادث منتهی به فوت را در آمار تأمیناجتماعی جست و جو کنید این حدود (30) درصد حوادث منتهی به فوت است.
بنابراین من انتظار دارم جدی بگیرید، با اینکه بگوییم دستگاههای دیگر مسئول است، مسئولیت ما را کم نمیکند. من نمیگویم شما تشریف نبردید، ولی در هیچ تشییع جنازهای حاضر نشدید. رفتید برای فرماندهی مطالبی را گفتید، من هم خواندم کاملاً هم درست است، هرجا آتشسوزی بوده رفتید حال آتش را پرسیدید، میگوییم این مصدومین، این جانباختگان هم احوالپرسی لازم داشتند. (نایبرئیس ـ متشکریم) شما وزیر آنها هم بودید. بنابراین انتظار ما این است که انسان اساس باشد، شرافت انسان اساس باشد، امنیت انسان اساس باشد. (امیرآبادیفراهانی ـ آقای محجوب! شما یک و نیم دقیقه دیگر وقت دارید، جمعبندی بفرمایید)
من باز از همکار محترم و همه شما که این فرصت را دادید تشکر میکنم. حرف من بسیار بسیار روشن است، من معتقد هستم وزارت محترم نفت، وزیر محترم نفت به مسئولیتهای اخلاقی، قانونی و مسئولیتهای پیوسته خودشان به خوبی عمل نکردند، البته کاستی قانونی را قبول داریم، بیاورند جبران کنیم. لایحه بیاورند، مجلس باید آماده باشد زود هم جواب بدهد، این حرف درستی است، اما این حرف درست مانع از کارهای درستتری که باید انجام میدادند و انجام بدهند نیست در مارون هشت آدم جانشان را از دست دادند کسی احوالشان را نپرسیده، چون برای پیمانکار کار میکردند. ما انتظار داریم احوال آدمها پرسیده بشود، آدمها بخشی از کار ما هستند، همه تأکید روی آدمها است، آدمها، انسان و بشر اساس کار و اساس قانون اساسی و جمهوری اسلامی ما است، متشکرم.

علی مطهری
خیلی ممنون، آقای محجوب! حالا جنابعالی قانع شدید از پاسخ آقای وزیر؟

علیرضا محجوب
اجازه بدهید که با همکارم مشورت بکنم.

علی مطهری
با آقای قاضیپور مشورت بکنید. قانع شدید؟

علیرضا محجوب
من که قبلاً خدمتتان عرض کردم اعتقادی به رأیگیری برای هیچ سؤالی ندارم، با اینکه سؤالم و مسیرم را حق میدانم و قصور را هم حتمی میدانم.

علی مطهری
5
طرح سؤال آقای غلامرضا کاتب نماینده گرمسار و آرادان از آقای بیژن نامدارزنگنه وزیر نفت

احمد امیر آبادی فراهانی
سؤال بعدی را جناب آقای کاتب نماینده محترم گرمسار و آرادان از وزیر محترم نفت جناب آقای مهندس زنگنه مطرح میکنند. جناب آقای قرهخانی بفرمایید، جناب آقای مهندس زنگنه و آقای کاتب توافق کردند (10) دقیقه صحبت کنند، من از ایشان خواهش کردم کمتر، قبول کردند، از شما هم خواهش میکنم کمتر صحبت بفرمایید.

اسداله قره خانی آلوستانی
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم جمیعاً و رحمه الله، همگی خسته نباشید.
هیأترئیسه محترم مجلس شورای اسلامی
سلام علیکم
بازگشت به نامه شماره (30964/866) مورخ 24/4/1396، گزارش کمیسیون انرژی درخصوص سؤال ملی آقای غلامرضا کاتب نماینده محترم گرمسار و آرادان از جناب آقای زنگنه وزیر محترم نفت به شرح ذیل ارسال میگردد.
خلاصه سؤال:
علت دریافت غیرقانونی مبالغی در تعرفه گاز مصرفی مشترکان چیست؟
در اجرای ماده (209) آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، سؤال فوق در جلسه روز سهشنبه مورخ 30/8/1396 این کمیسیون با حضور وزیر محترم نفت و نماینده سؤالکننده مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا جناب آقای کاتب نماینده سؤالکننده سؤال خویش را بدین شرح مطرح نمودند:
وزارت نفت در سالهای گذشته اقدام به دریافت مبالغی در قبوض گاز مشترکین تحت عنوان بیمه خسارت گاز کرده است. اما بررسیهای انجام شده نشان میدهد شرکت گاز در این سالها هیچ عملکردی در این خصوص نداشته و در یکی از سالهای گذشته حتی از میان شرکتهای بیمه شرکتکننده در مناقصه، برندهای وجود نداشته است و عملاً قراردادی میان شرکت گاز و شرکتهای بیمه برای پرداخت خسارت منعقد نشده است. در ماده (12) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) مصوب 3/12/1393، اجازه دریافت مبالغی از مشترکین برای بیمه خسارات گاز داده شده است اما مشروط به لحاظ نمودن در بودجه سنواتی. علیرغم عدم اجازه مجلس شورای اسلامی به دولت در قانون بودجه سال 1395، شرکت گاز کماکان این مبالغ را در قبوض مشترکین دریافت کرده است.
جناب آقای مهندس زنگنه در پاسخ ابراز داشتند: طبق ماده (12) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، شرکت گاز مستقیماً مسئول پرداخت خسارت نیست بلکه از طریق برگزاری مناقصه، قراردادی را با شرکتهای بیمه منعقد میکند که چنانچه حادثهای اتفاق افتاد، این شرکتها خسارت مربوطه را به مشترکین پرداخت نمایند. در بودجه سال 1396 این مجوز به دولت داده شده است اما در سال 1395 علیرغم پیشنهاد وزارت نفت این مجوز در بودجه سنواتی درج نشد و چنانچه تخلفی صورت گرفته باشد وزارت نفت جوابگو خواهد بود.
بررسیهای کمیسیون انرژی نشان میدهد؛ در بودجه سال 1395 کل کشور، مجوزی به شرکت گاز جهت دریافت بیمه خسارت از مشترکین داده نشده است و گزارش تفریغ بودجه سال 1395 دیوان محاسبات کل کشور نیز تخلف شرکت گاز در این مورد را محرز میداند. فلذا شرکت گاز ملزم است مبالغ دریافتی از مشترکین در سال 1395 بابت بیمه خسارت گاز را به ایشان مسترد نماید.
در پایان جناب آقای کاتب، نماینده محترم سؤالکننده اعلام کردند پاسخهای وزیر محترم را قانعکننده نمیدانند، از این رو کمیسیون انرژی مستند به بند (3) ماده (209) آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی قلمرو سؤال را ملی تشخیص داده و گزارش آن جهت اعلام وصول در اولین جلسه علنی ارسال میگردد.

احمد امیر آبادی فراهانی
آقای قرهخانی خیلی ممنون و متشکرم. از وزیر محترم دعوت میکنیم برای پاسخ به جایگاه تشریف بیاورند. جناب آقای زنگنه توافق (10) دقیقه است، انشاءالله در خدمت شما هستیم.

بیژن نامدارزنگنه
بسم الله الرحمن الرحیم
من بعد از صحبتهای آقای کاتب مطالبم را عرض خواهم کرد.

احمد امیر آبادی فراهانی

غلامرضا کاتب
بسم الله الرحمن الرحیم
در آستانه عید سعید قربان، این عید عبودیت و بندگی خدا را به مردم عزیز ایران اسلامی و همکاران ارجمندم تبریک عرض میکنم و روز صنعت دفاعی که نماد تولید ملی و اقتدار دفاعی هست را به همه سرداران دفاع مقدس هم تبریک میگویم. آنچه که من را واداشت تا این سؤال را مطرح کنم تضییع حقوق ملت عزیز ایران و حقالناس بود که همه نمایندگان در برابر آن مسئولیم و دفاع از حقوق آحاد مردم کشور عزیزمان وظیفه تکتک ما است و به خاطر قسمی که خوردیم باید بر آن عهد استوار بمانیم.
اصل سؤال را سخنگوی محترم کمیسیون اشاره کردند، شرکت ملی گاز در سال 1394 براساس قانون بودجه در قبوض مشترکین گاز مبلغ (1000) تومان برای پوشش بیمه خسارات مالی و جانی اعم از فوت و نقص عضو و جبران هزینههای پزشکی ناشی از انفجار و آتشسوزی مشترکان شهری و روستایی دریافت نمود. لیکن در سال 1395 بدون مصوبه قانونی بودجه سال 1395 نیز اقدام به أخذ مبلغ (1000) تومان کرد که جمعاً معادل (15) میلیارد تومان که رقم دقیق آن (155) هزار و (501) میلیون ریال بود از فیشهای قبوض مشترکین گاز أخذ کرد و براساس گزارش دیوان محاسبات تخلف محسوب شد و برابر رأی دیوان محاسبات شرکت ملی گاز مکلف شد که این دریافتی را به حساب مردم عزیز ما برگرداند. آنچه که در ابتدای سؤال هست این است که برادر عزیزم وزیر محترم نفت توضیح بدهند واقعاً این حق و حقوق ملت عزیز و مردم خوب کشورمان را آیا برگشت و به حساب آنها پرداخت کردند یا خیر؟

علی مطهری
خیلی ممنون، از جناب آقای کاتب تشکر میکنیم به خاطر رعایت وقت. جناب آقای زنگنه تشریف بیاورید. اگر کوتاهتر هم صحبت بفرمایید که ما ممنون میشویم.

احمد امیر آبادی فراهانی
آقای کاتب! شما هشت دقیقه فرصت دارید.

بیژن نامدارزنگنه
بسم الله الرحمن الرحیم
از جناب آقای کاتب تشکر میکنم که این سؤال را مطرح فرمودند. این سؤال در نیمه سال 96 مطرح شد و مربوط به سال 95 است. ما در سال 1393 یک قانونی داریم که قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم مقررات مالی دولت (2) هست. در آنجا میگوید «به هریک از وزارتخانههای نفت و نیرو از طریق شرکتهای تابعه ذیربط اجازه داده میشود مبلغی را که طبق قوانین بودجه سنواتی در قبوض گاز و برق برای هر واحد مسکونی و تجاری تعیین میگردد أخذ و صرفاً جهت بیمه خسارات مالی و جانی اعم از فوت و نقص عضو و جبران هزینههای پزشکی ناشی از انفجار، آتشسوزی و مصدومیت مشترکان شهری و روستایی و سکونتگاههای عشایری گاز و برق از طریق شرکتهای بیمه با برگزاری مناقصه اقدام کنند».
در سال 94 این مبلغ در قانون بودجه بهازای هر فیش برای گاز (50) تومان گذاشته میشود، در سال 95 به چه دلیلی که من هم نمیدانم دلیل آن چیست این رقم گذاشته نمیشود، ولی شرکت گاز بر مبنای همان (50) تومان میرود و همه مشترکین را بیمه میکند. رقمی هم که میگیرد (3/15) میلیارد تومان دریافت میکند، آن چیزی هم که بیمهها به مردم میدهند بالای (18) میلیارد تومان است. شرکت گاز هم هیچ انتفاعی از این بابت نداشته، یک ریال هم در جیب شرکت گاز نمیماند، همه را به شرکتهای بیمهای که با آنها قرارداد میبندد میدهد و خسارت هم پرداخت میشود. در سال 94 عرض کردم (50) تومان بوده، در سال 96، (100) تومان است. امسال هم در قانون میآید (200) تومان برای شهریها، (100) تومان برای روستاییان.
اشکالی که ایشان گرفتند بعد از وقوع حادثه بود، یعنی در سال 96 از من سؤال فرمودند که چرا در سال 95 اینطور شده؟ البته در سؤال مشخص نیست 95 است یا 96، بعد در کمیسیون فرمودند و ما گفتیم که این دو حالت دارد؛ یا اینکه بعضیها میگویند اساساً آن (50) تومان اگر میخواسته اضافه بشود، (50) تومان 94 در 95 اجازه مجلس میخواسته، بعضیها هم میگویند نه، حتماً در آن سال مجلس باید اجازه میداده. حالا دو حالت هست؛ یا اینکه مجلس باید اجازه بدهند، تنفیذ بکنند اقدامی که شرکت گاز کرده و آن (15) میلیارد تومان را دریافت کرده، یا به اصطلاح حقوقیها این معامله فضولی تلقی میشود، یک معاملهای از جانب مشترکین کرده باشد که شرکت بیمه یک پولی هم گرفته. هرکس که مایل باشد که اعلام کند ما پولش را پس میدهیم اگر نخواهد این کار بشود. راهی غیر از این دو تا وجود ندارد، ما هم مشکلی در این بابت نداریم.
اما من چون فرصت دارم اجازه بدهید که یک اشارهای هم به اقدامات شرکت گاز بکنم. بالاخره شرکت گاز یک اقدامات بزرگی در طول سالهای اخیر کرده که نمایندگان محترم هم با کمال حساسیت دنبال میکنند. مستحضر هستید که در طول مدت سال 92 تا پایان 96 شرکت گاز (11) هزار و (500) روستا را با جمعیت بیش از (1) میلیون و (400) هزار نفر گازرسانی کرده و (107) شهر را با بیش از (3) میلیون و (160) هزار خانوار شهری گازرسانی کرده. الان (99) درصد جمعیت شهری ما و (82) درصد جمعیت روستایی کشور و مجموعاً (93) درصد جمعیت کل کشور جز استانهای سیستان و بلوچستان که اینجا من باید عرض بکنم خدمت نمایندگان محترم آن مناطق که از خاش، سراوان، چابهار، کنارک و زابل گرفته، گازرسانی اینها هم انشاءالله به زودی شروع میشود و در برنامه ما هست، همانطور که زاهدان به نتیجه رسید.
(17) هزار میلیارد تومان در این مدت خرج گازرسانی شده که جالب است من بگویم این یکی از نمونه کارهایی است که همه در آن برنده شدند و هیچکس ضرر نکرد. ما پول را از منابع دولت نگرفتیم، بلکه از محل صرفهجویی در مصرف فرآوردههایی بود که صرفهجویی شده. یعنی به جای اینکه فرآورده برود سوخته بشود، فرآورده صرفهجویی شد، صادر شد، از محل مابهالتفاوت آن پول این (17) هزار میلیارد تومان داده شد. مردم گازرسانی کردند راضی شدند، محیطزیست ما وضعش بهتر شد، (17) هزار میلیارد تومان کار به پیمانکاران داخلی ارائه شد. من از مجلس محترم تشکر میکنم که امسال هم بدون مشکل منابع خوبی را، یعنی (5000) میلیارد تومان در قانون بودجه پیشبینی کردند که این گازرسانی با قدرت پیش برود و برنامه ما امسال این است که روزی (10) روستا را داریم گازرسانی میکنیم و انشاءالله در پایان این مدت رقم جمعیت بهرهبردار از گازرسانی روستاییمان به بالای نزدیک (90) درصد میرسد، جمعیت کشور هم به (95)، (96) درصد میرسد. این کاری است که شرکت گاز در جهت خاص سیاستهای دولت و ارادهای که مجلس و نمایندگان محترم داشتند انجام داده.
به هر حال درمورد سؤال آقای کاتب هم هرکدام از آن دو روش را میشود عمل کرد، به هر حال ما مشکلی نداریم، کسی که بخواهد پول خود را پس بگیرد میتوانیم در فیشها بنویسیم، قبلاً هم خدمت ایشان در کمیسیون گفتیم در فیشها اعلام کنیم که اگر کسی میخواهد به ما اعلام بکند پول را از قبضهای بعدی او کم میکنیم. مبلغی که شده، ولی بدانید این مبلغ تمامش هزینه شده و به شرکتهای بیمه داده شده است، خیلی متشکرم.

علی مطهری
جناب آقای زنگنه! روش دوم چه بود؟

بیژن نامدارزنگنه
مجلس این کاری که انجام شده را تنفیذ کند، آن کاری که انجام شده مانعی ندارد.

احمد امیر آبادی فراهانی
آقای وزیر خیلی متشکرم، آقای کاتب بفرمایید.

غلامرضا کاتب
بسم الله الرحمن الرحیم
من از آقای دکتر زنگنه تشکر میکنم، صادقانه پذیرفتند که این تخلف انجام شده و این مبالغ (15) میلیارد و (500) میلیون تومان از فیش مردم خلاف قانون دریافت شده، چرا که ماده (12) صراحت دارد باید در قانون بودجه سنواتی آورده بشود.
آنچه که سؤال بنده است؛ چرا این تخلف در شرکت ملی صورت پذیرفت؟ چرا با متخلفین برخورد نشده است و ما پول را به حساب مردم برنمیگردانیم؟ البته جناب آقای زنگنه میگوید اگر مردم بخواهند ما پول را برمیگردانیم، اینکه شدنی نیست. یعنی مردم چطور تکتک بیایند بگویند که ما پول میخواهیم؟ (80) میلیون جمعیت برود شرکت ملی گاز بگوید من پول میخواهم، پول من را برگردان؟ این شدنی نیست، من خواهش میکنم، اینکه این معامله فضولی قلمداد میشود و اینجا حق مردم تضییع میشود استدعای من این است که ایشان دستور بدهد بلافاصله پول به حساب مردم برگردانده بشود. چرا وقتی که مردم یک تخلفی انجام میدهند خود دولت میآید آییننامهای تصویب میکند استفادهکنندگان غیرمجاز از آب، برق و گاز را مجازات برایشان قلمداد میکند؟ اگر ما مسئولین تخلف میکنیم چرا برای آنها مجازات قلمداد نمیکنیم؟
ببینید! آنچه که امروز من متأسفانه باید بگویم، شرکتهای تخصصی مثل شرکت گاز و آب و برق به یک فرهنگ کلامی تبدیل شده، نمونهای از عدم مسئولیتپذیری، هنگامی که با مشکلات خدماترسانی مثل برق و قطعی برق و اینها یا آب و گاز مواجه میشویم میگویید مشکل ما مشکلات اقتصاد صنعت آب و برق است و یعنی اینکه از نظر فنی، توانمندی و مدیریتی مشکلی نداریم، بلکه میبایست برای افزایش درآمدها قیمتها را واقعی کنیم. در واقع قیمتها را افزایش میدهیم، یا به بیان دیگر ابراز میدارند که باید بهای قیمت تمامشده را افزایش بدهیم و افزایش پیدا کرده و از مردم أخذ کنیم. این جنس راهحلها در واقع آسانترین شیوه مدیریت هست. حال این قیمت تمامشده را چه کسی سنجش میکند، چه کسی معیار آن را مشخص میکند، چرا هزینههای سربار شرکتها را امروز باید مردم پرداخت بکنند؟ چرا در طول برنامه وقتی ما تکلیف کردیم شرکتها هزینه سرسامآوری که دارند را کاهش بدهند و هزینه بهرهبرداری را افزایش بدهند، چرا به دنبال این هستند که شرکتها واقعاً این اقدام را نمیکنند؟
عزیزان من! من میخواهم خدمت همکارانم عرض بکنم؛ امروز ما مملکت را گران اداره میکنیم، هزینه شرکتهای دولتی بسیار بالا است و قدرت رقابت هم وجود ندارد. مدیریت کاهش هزینه و کوچک کردن دولت به فراموشی سپرده شده، استدعای اولم از همکاران این است، چرا ما مردم را به اجبار میگوییم بروند بیمه بشوند؟ مردم مثل کشورهای توسعهیافته خودشان داوطلبانه بروند بیمه بشوند، هرکس دلش خواست طبق قانون برود خودش را بیمه بکند وقتی که طبق قانون مردم را مجبور میکنیم، ما نمایندگان هم در این بخش سهیم هستیم. اجازه ندهیم که مردم در واقع بالاجبار پول پرداخت بکنند، چه (1000) تومان، چه (200) تومان، چه (50) تومان فرقی نمیکند، اما رقم (200) هزار تومانی که سرجمع در (80) میلیون جمعیتی که حالا خانوارش را من الان ندارم ضرب بکنیم ببینید چه سهمی میشود. یقیناً (15) میلیارد تومان، (30)، (40) میلیارد تومان میشود.
نکته آخر؛ عزیزان من ببینید! واقعاً امروز همه شما وقتی که میروید در مساجد مردم از شما سؤال میکنند در قبوضی که الان دارند دریافت میکنند در قالب تبصره (3)، تبصره بند «ج» و فلان این رقمها را مردم برای چه باید پرداخت بکنند؟ البته ما مجلسیها هم باید در زمان تصویب این قانون را رعایت بکنیم که این خدمات و هزینه سرباری شرکتها را از جیب مردم ندهیم. به خاطر اینکه من وعده و قول دادم که خلاصه صحبت بکنم، ضمن اینکه از آقای زنگنه تشکر میکنم که خودشان پذیرفتند، پول مردم را برگردانند به هر طریقی که ممکن است. چرا به خاطر اینکه میشود شرکت ملی گاز دقیقاً در فیشهای بعدی خود این رقم را محاسبه بکنند دریافت نکنند، به راحتی این امکان وجود دارد، اما اینکه مردم بیایند تقاضا بکنند امکان این وجود ندارد.
این کار را انجام بدهند ما هم چیزی جز حقالناس نمیخواهیم، چون این حقالناس است، متعلق به مردم است، متعلق به ملت عزیز است. واقعاً شرعاً و قانوناً اجازه نداشتیم که این پول را بگیریم، حالا گرفتیم ما که نمیتوانیم بگوییم حالا این فضولتاً هست یا مجلس بیاید تنفیذ کند. ما بودجه 95 را پشت سر گذاشتیم، نمیتوانیم تنفیذ بکنیم، جناب آقای دکتر! در نتیجه هیچ راهی نداریم که پول را به حساب مردم برگردانیم و خواهش و استدعای من از جناب آقای دکتر زنگنه به عنوان یک برادری که دلسوز این کشور هستند و اعتقاد به حقالناس و حقوق ملت عزیز دارند این پول را به حساب مردم برگردانند، ما هم تابع قانون هستیم.

علی مطهری
خیلی ممنون، تشکر میکنیم. حالا از این دو راهی که آقای زنگنه فرمودند راه تنفیذ مجلس ممکن است راه قانونی نداشته باشد. راه دوم باقی میماند که این پول را شرکت گاز به مردم برگرداند. حالا جناب آقای زنگنه! امکان این وجود دارد؟

احمد امیر آبادی فراهانی
همکاران اجازه بفرمایید آقای وزیر جواب بدهند.

علی مطهری
عرض کردم که این بحث تنفیذ قانون ممکن است که راهکار قانونی نداشته باشد، ولی مسأله برگشت پول مردم آیا این کار در عمل قابل اجرا هست یا نه؟ (نامدارزنگنه ـ باید برگردانند) مشکلی ندارید، یعنی قول میدهید که این کار را انشاءالله انجام بدهید. پس آقای وزیر قول میدهند که انشاءالله این کار انجام بشود و پولی که در سال 95 بابت بیمه خسارت گاز در قبضهای گاز میآمده به مردم برگردانده بشود، خیلی تشکر میکنیم.

احمد امیر آبادی فراهانی
آقای دکتر! آقای کاتب مثل اینکه نکتهای دارند.

علی مطهری
آقای کاتب! شما که دیگر به رأی نمیخواهید بگذارید؟

غلامرضا کاتب
فقط خواهشم این است که اینجا ثبت بشود، این پول (15) میلیارد و (500) میلیون تومان که از جیب مردم دریافت شده این حقالناس است، به حساب مردم برگشت داده بشود.

علی مطهری
قبول کردند، انشاءالله این کار انجام خواهد شد، هم از آقای کاتب تشکر میکنیم که سؤال خوبی را مطرح کردند، هم از جناب آقای زنگنه و جناب آقای محجوب تشکر میکنیم، انشاءالله در هر دو مورد؛ هم بحث آتشسوزیها و هم بحث برگشت پول مردم اقدام خواهد شد.
6
ناطقین جلسه خانم زهرا ساعی و آقایان: حسن لطفی، محمدرضا ملکشاهیراد، روحاله بابائیصالح و هادی قوامی

علی مطهری
ناطقین را اعلام بفرمایید.

اکبر رنجبرزاده
بسم الله الرحمن الرحیم
ناطقین جلسه علنی امروز عبارتند از:
ـ سرکار خانم زهرا ساعی نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو.
ـ آقای حسن لطفی نماینده رزن.
ـ آقای محمدرضا ملکشاهیراد نماینده محترم خرمآباد و دوره.
(که هر کدام هفت دقیقه وقت دارند)
ـ آقای روحالله بابائیصالح نماینده محترم بوئینزهرا و آوج.
ـ آقای هادی قوامی نماینده محترم اسفراین.
(که هر کدام پنج دقیقه وقت دارند)
از سرکار خانم زهرا ساعی نماینده محترم تبریز، آذرشهر و اسکو دعوت میکنیم که به مدت هفت دقیقه در خدمتشان باشیم.

زهرا ساعی
نطق 7 دقیقه ای
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام و ادب خدمت ریاست محترم جلسه، همکاران محترم و همه مردم شریف ایران اسلامی به خصوص مردم قهرمانپرور آذربایجان. پیشاپیش عید سعید قربان و عید غدیر خم را خدمت همه شما بزرگواران تبریک عرض مینمایم و همچنین یاد و خاطره کودتای ننگین (28) مرداد سال 1332 را متذکر میشوم که عوامل استکبار جهانی به رهبری آمریکا و ایادی داخلیاش آن را رقم زد و (25) سال حکومت خودکامه پهلوی را تداوم بخشید و دولت ملی دکتر مصدق را ساقط نمود.
جمهوری اسلامی ایران امروز در شرایط پیچیدهای قرار دارد و به شکل عجیبی تمام پدیدههای اجتماعی در جامعه ما سیاسی شدهاند. همین سیاسی شدن مسائل اجتماعی امکان دست یافتن به راهحلهای اجتماعی را از بین برده است. تمام مسائل بعضاً اجتماعی، زیستمحیطی، صنفی و اداری با خوانش سیاسی امکان همافزایی را از بین بردهاند. نمونههای سیاسیشده مسائل اجتماعی از قبیل خشک شدن دریاچه ارومیه، آب خرمشهر و آبادان، تا سد گتوند، تا دختران شینآباد، تا اسیدپاشی و تجاوز و درگیری در ورزشگاهها و آسیبهای اجتماعی نشان داده است ما با بحران سیاسی شدن مسائل اجتماعی مواجهیم.
امروز شاهد افزایش طلاق که افزایش زنان سرپرست خانوار و افزایش مراجعات به دادگاهها و رشد بزهکاری را به همراه دارد روبرو هستیم و همه اینها نشأتگرفته از عدم اهمیت به مسائل اجتماعی است. همان مسائلی که از آن غافل شدهایم امنیت جامعهمان را تهدید میکند.
شاهکلید مسائل اجتماعی که در حال حاضر جامعه و کشور ما با آن دست به گریبان است بحران بیکاری است. بیکاری معضل بزرگ جامعه ماست که به همراه خود پیامدهای ناخوشایندی را برای خانواده و فرد بیکار میآورد. مشکلاتی از قبیل فقر اقتصادی، مشکلات روحی و روانی، افت ارتباطات خانوادگی، مشاجره، خلافکاری و عدم توجه به بنیانهای خانواده. بیکاری زنجیرهای از مسائل اجتماعی و مشکلات روحی، فردی و جمعی را رقم میزند. با افزایش بیکاری و فشار اقتصادی ما در جامعه امروز با فروریختگی ارزشهای جامعه روبرو هستیم، مشکلی که میتواند بنیانهای اصیل دینی جامعه را به انحراف بکشاند و آن را از بین ببرد.
بیکاری و احساس تعلیق فرد بیکار و یا کارگر کار از دست داده باعث میشود فرد هیچ انگیزهای برای گذراندن زندگی نداشته باشد. فرض را بر این بگذارید مردی که سرپرست یک خانواده چهارنفره است بیکار باشد، او برای تهیه مایحتاج روزانه زندگی خود را به آب و آتش بزند. این به آب و آتش زدن ممکن است مشکلات بیشمار و زیادی را برای او ایجاد کند، مشکلاتی که فرد نمیتواند با آن کنار بیاید، اما چارهای نیست. در همین چند ماهه اخیر سرانه زندگی روزمره و معاش روزانه در کلانشهرها افزایش حداقل (20) درصدی داشته است. همین واژه «چارهای نیست» میتواند آبی روی آتش وجدان فرد باشد و او دست به قاچاق، دزدی و قتل بزند. فردی که بیکار میشود دیگر تعریف درست و جامعی از اوقات فراغت ندارد و نمیتواند مانند آدمهای دیگر برای خودش شرایط ایجاد آرامش را مهیا کند. بیکاری امالامراض همه مشکلات یک جامعه است.
از سوی دیگر ما با دور جدیدی از تحریمها از سوی ایالات متحده آمریکا که مسائل اجتماعی را هدف قرار داده است مواجه هستیم. لذا نیاز به پیشبینی اثرات احتمالی آن بر جامعه ایران بیشتر احساس میشود. ما به نهادی برای سیاستگذاری در دوره تحریم نیازمندیم تا بتوانیم اثرات اجتماعی منفی تحریم را به حداقل برسانیم که پیشنهاد بنده به عنوان عضوی از کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی این است که در این راستا مجلس به کمک مرکز پژوهشها و کمیسیونهای تخصصی از جمله کمیسیون اجتماعی، موضوعات و مسائل این حوزه را بررسی و برای آن چارهای بیندیشد.
ما در ایران امروز تجربه عجیبی از تشدید شکافها را سپری میکنیم، افزایش (300) درصدی قیمت سکه و ارز در چند ماه اخیر باعث رشد سرمایه سرمایهداران و کاهش داراییهای اقشار آسیبپذیر شده است، باید برای این شکاف طبقاتی ایجادشده فکری اساسی کرد.
یکی دیگر از شکافهای فعال کشور شکاف مرکز ـ حاشیه است. مثلاً اگر دریاچه ارومیه در نزدیکی تهران قرار داشت آیا تبدیل به یک موضوع ملی نمیشد؟ مسئولین کشور باید به مسأله احیای دریاچه ارومیه به عنوان مسأله ملی نگاه کنند، برای نجات دریاچه ارومیه طرحهای زیادی داده شده که تعدادی از همان ابتدا اجرایی نشده یا در همان مراحل نخست اجرا تعدیل شد و قریب به اتفاق طرحهایی که در حال انجام است نیز با مشکلات اعتباری مواجه هستند و باز هم طبق روال گذشته کسی پاسخگو نیست و اهمیتی به مشکلاتی که بحران این دریاچه به وجود خواهد آورد داده نمیشود. نمود تسلسل آسیبهای اجتماعی را میتوان در موضوع دریاچه ارومیه دید. در واقع روند خشک شدن دریاچه ارومیه و تغییر اکوسیستم و زنجیره طبیعی سبب شکلگیری گرد و غبارها و تودههای نمک میشود که موجبات مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک را فراهم میکند. این موج مهاجرتهای پیشبینی نشده روند حاشیهنشینی و بروز آسیبهای اجتماعی نظیر اشتغال به مشاغل کاذب و بروز بیماریهای تنفسی را در شمالغرب کشور در پی خواهد داشت. کلید رفع بسیاری از مشکلات کشور حرکت به سمت تمرکززدایی و واگذاری اختیارات به استانها میباشد و مسئولان ملی باید به این موضوع توجهی ویژه داشته باشند و اختیارات قابل تفویض را واگذار نمایند تا مسئولان محلی بهتر و در زمان مناسب بتوانند بهترین تصمیمگیری را در راستای برنامههای توسعهای داشته باشند.
اما زنان؛ با توجه به مصوبه سال گذشته شورای عالی اداری کشور مبنی بر استفاده (30) درصدی زنان در مدیریتهای میانی و کلان کشور و مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی مبنی بر ممنوعیت بهکارگیری بازنشستگان در کشور (رنجبرزاده ـ جمعبندی بفرمایید) انتظار داریم تا در جهت بهکارگیری هر چه بیشتر زنان متخصص، نخبه و باتجربه در عرصههای مختلف مدیریت کشور اقدام گردد تا بتوانیم از ظرفیت بالای زنان توانمند کشور در جهت رشد و توسعه و رفع مشکلات پیشروی کشور بهره گیریم.
در پایان خاطرنشان مینمایم که (31) مرداد روز صنعت دفاعی در کشور نامگذاری شده است. دستاوردهای امروز صنعت دفاعی حاکی از عمق رضایت مقام معظم رهبری و ملت ایران از کارنامه افتخارآمیز تلاش و مجاهدت ایثارگرانه و متعهدانه وزارت دفاع در طول چهاردهه عمر پربرکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که در سختترین برهههای تاریخ پرفراز و نشیب ایران اسلامی، همچنین پشتیبانی نظامی و دفاعی جبهههای جنگ تحمیلی در طول هشت سال دفاع مقدس، دوران بازسازی و سازندگی نیروهای مسلح و امروز دوران شکوفایی و اقتدار خودکفایی و بالندگی و پیشرفتهای بزرگ و چشمگیر در حوزه دفاعی و امنیتی، توانستهاند با قطع هر گونه وابستگی به استکبار جهانی و با اتکای کامل به صنعت پروژه بومی و ملی پیشرفتهترین و مجهزترین تجهیزات و سلاحهای دفاعی را (نایبرئیس ـ تشکر میکنیم، وقتتان تمام است) با صرفهجویی در هزینهها برای حفظ و حراست از کیان و حدود و ثغور تولید نموده و در اختیار نیروهای مسلح قرار دهند. (رنجبرزاده ـ سرکار خانم ساعی یک دقیقه بیشتر صحبت کردید)
هر چند قوتو لماق یوخ هله دار لیغی میزدان
اما بیر آزادین دوغولوپوار لیغیمذان
دشمن بیزی ال بیرگوره تسلیم اولا ناچار
تسلیم اولار دشمنه ناچارلیغی میزدان
هوشیار اولاسیز دشمنی مغلوب ادجاخ سیز
دشمن لری میز قورخوری هوشیار لاغی میزدان
یاشاسین آذربایجان، یاشاسین ایران.

اکبر رنجبرزاده
از جناب آقای حسن لطفی نماینده محترم رزن دعوت میکنیم، به مدت هفت دقیقه در خدمت شما هستیم.

حسن لطفی
نطق 7 دقیقه ای
بسم الله الرحمن الرحیم
«یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و کونوا مع الصادقین»
با درود به روح ملکوتی امام خمینی و با سلام به محضر مقام معظم رهبری و ملت شریف ایران علیالخصوص مردم شریف شهرستان رزن، قروه درجزین، منطقه سردرود و شهر کرفس. پیشاپیش عید سعید قربان را به همکاران محترم و همه عزیزان تبریک عرض مینمایم.
دنیا بداند که ما به انبیا و اولیای الهی افتخار میکنیم، ما به دین مبین اسلام، دین آزادی، برادری و برابری افتخار میکنیم. ما به تاریخ و تمدن ایران اسلامی افتخار میکنیم و ما به رهبر کبیر انقلاب و مقام معظم رهبری و همه شهدای عزیز که نماد استقلال کشور هستند افتخار میکنیم. ما به شعرا، نویسندگان، دانشمندان، فضلا و نخبگان، از بوعلی سینا گرفته تا دانشمندان هستهای امروز افتخار میکنیم و ما به ایران و ایرانی افتخار میکنیم. اما آمریکا به برقراری دموکراسی با توپ و تانک افتخار میکند که آخرین شیوه آنها برای غارت و چپاول مردم کشورهای دیگر است. نشانهها و آثار تمدن ایران از فرارود تا میانرود، از هندوستان تا یونان و روم در تمام موزههای جهان مرکز ثقل تاریخ تمدن بشر محسوب شده و بدون آنها تمدن و تاریخ بشری تعریفنشدنی است.
بیتاریخان جهان با دستانی خونآلود، ویرانی، کشتار و قحطی را در قالب دموکراسی به مردم ستمدیده خاورمیانه هدیه میکنند. آنانی که ایران را حامی تروریست میدانند بهتر است سر خود را بالا کرده و شعر «بنیآدم» سعدی این شاعر بلندآوازه ایران را بر سردر سازمان ملل ببینند و در موزههای خود با تماشای آثار باستانی چندهزار ساله ایران، منشور کوروش و قوانین حقوق بشریاش را مطالعه کنند و یا انبوه کتابهای شیمیدانان، فیزیکدانان و پزشکان ایران اسلامی را در کتابخانههای خود مشاهده کنند. هرچند موقتاً بمباران رسانهای غرب مانع از تشعشع تمدن اسلامی میشود، اما به حول و قوه الهی ماه ایران پشت ابر نخواهد ماند. آمریکا دشمن مردم ایران است و امروزه در عین بیحیایی با زور و تهدید و آشکارا گردنهگیر اقتصادی جهان شده است.
همکاران محترم و دولتمردان عزیز! فقر، بیکاری، فساد اداری، فساد مالی و اقتصادی، اختلاسهای میلیاردی، گرانی، رانتخواری، رشوهخواری، اعتیاد، طلاق، آسیبهای اجتماعی، تعطیلی کارخانهها و کارگاهها، قاچاق کالا و ارز و فاصله طبقاتی مردم را به ستوه آورده و رنج میدهند. نابسامانیهای اخیر اقتصادی سفره کارگران، کشاورزان، فرهنگیان، حقوقبگیران و اقشار ضعیف جامعه را کوچکتر کرده و برعکس سفره ثروتمندان رنگینتر شده و این شایسته نظام جمهوری اسلامی نیست. شایسته نیست هیأترئیسه محترم مجلس شورای اسلامی در چنین شرایطی دستورات غیرضروری را در دستور کار مجلس قرار دهد، بلکه شایسته است هیأترئیسه محترم مجلس شورای اسلامی و هیأت محترم دولت و نمایندگان محترم ساماندهی وضعیت اقتصادی را در دستور کار قرار داده و از پرداختن به امور غیرضروری پرهیز نمایند.
همکاران محترم و ملت شریف ایران! تنها راه نجات کشور از بحرانهای مذکور حفظ اتحاد و همدلی و وحدت و انسجام توأم با اصلاحات است. اصلاحات واژه وحشتناک و غریبی نیست که رعبآور باشد. اصلاحات بخشی انفکاکناپذیر از اقدام انقلابی ملت ایران است و به عبارتی اصلاحات ارائه نظریات کارشناسی برای بهبود زندگی و به رسمیت شناختن حقوق شهروندی است که منجر به پویایی ارکان یک جامعه سالم میشود و طبق فرمایش مقام معظم رهبری اعلام نظر کارشناسی دقیق مخالف با رأی و نظر رهبری نیست.
تعدد قوانین که منجر به بیعدالتی شده نیاز به اصلاحات دارد. قوانین پیچیده امور مالیاتی نیاز به اصلاحات دارد. قوانین پیچیده بانکی و کار و تأمیناجتماعی که تولید و صنعت را فلج نمودهاند نیاز به اصلاحات دارد. سیستم ناکارآمد خودروسازی و جادههای کشور که سالیانه (16) هزار قربانی گرفته و (60) هزار نفر معلول تحویل جامعه بهزیستی میدهند بایستی اصلاح شود. نظام اداری و سیستم بانکی که منجر به فساد شدهاند بایستی اصلاح شوند. چرا دوسوم بودجه سالیانه کشور که در اختیار شرکتهای دولتی است در کمیسیون تلفیق بررسی نمیشود؟ این روش بایستی اصلاح و بودجه شرکتهای دولتی رسیدگی شود.
اما در پایان از وزیر محترم کشاورزی سؤال دارم که آیا خبر دارید که هزینههای سرسامآور محصولات کشاورزی، کشاورزان را به ستوه آورده و توان ادامه تولید ندارند؟ از جنابعالی میخواهم که در اسرع وقت به وضعیت کشاورزان این شهرستان رسیدگی نمایید.
جناب آقای اردکانیان وزیر محترم نیرو! عدم اجرای عدالت در کنترل آبهای زیرزمینی منجر به درگیری بین مردم شده، از جنابعالی میخواهم که در اجرای عدالت نهایت دقت را داشته باشید.
وزیر محترم آموزش و پرورش! آیا خبر دارید که نابسامانیهای اخیر اقتصادی سفره فرهنگیان را تنگتر کرده و آنها با مشقت زندگی میکنند؟ جنابعالی چه تدبیری اندیشیدهاید؟ از شما میخواهم که در اسرع وقت نسبت به وضعیت معیشتی فرهنگیان رسیدگی نمایید.
از استاندار محترم همدان و عنایت ویژه ایشان به شهرستان تشکر میکنم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

اکبر رنجبرزاده
تشکر از جناب آقای لطفی به خاطر رعایت وقت. از جناب آقای محمدرضا ملکشاهیراد نماینده محترم خرمآباد و دوره دعوت میکنیم، به مدت هفت دقیقه در خدمت شما هستیم، بفرمایید.

محمدرضا ملکشاهی راد
نطق 7 دقیقه ای
بسم الله الرحمن الرحیم
با درود به ارواح طیبه شهدای گرانقدر انقلاب اسلامی، شهدای مدافع حرم و روح مطهر بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام (رحمهاللهعلیه) و با آرزوی طول عمر با عزت و سربلندی همراه با سلامتی برای رهبر فرزانه انقلاب اسلامی و عرض سلام و ارادت به پیشگاه ملت انقلابی و سرافراز ایران مقتدر به خصوص مردم زحمتکش و ولایتمدار خطه لرستان و حوزه انتخابیه اینجانب خرمآباد، دوره چگینی و مناطق تابعه.
در ابتدای سخن متذکر میشوم درخصوص ناآرامیهای اخیر و وضعیت پیشآمده به خصوص در حوزه اقتصاد و معیشت مردم باورم نیست که عمدی در کار نباشد. محال است عدهای خیانت نکرده باشند. اگر نارضایتی مردم که دشمن قصد سوءاستفاده از آن را دارد، مسائل اقتصادی، معیشت، گرانی، تبعیض، اختلاس، رانتخواری، احتکار و التهابات بازار ارز و سکه باشد که هست و از قرار معلوم مدیریتشده و سازماندهیشده است و همانگونه که شنیده شده تعداد زیادی از دستگیرشدگان در بخش ارز و خودرو از مقامات و مسئولین این دو حوزه بودهاند، باورمان بیشتر تقویت میشود و سخن مردم این است دستی در کار است و ایادی داخلی دشمنان معاند نظام مقدس جمهوری اسلامی و از بین کسانی که امانات مردم به آنها واگذار شده است، مأمور این اقدام مذبوحانه گردیدند.
نمیدانم طراحان این مسأله چه کسانی هستند، ولی هر که هست نقشه آنها با منافقین و ترامپ یکی است و حداقل پیادهنظام دشمنان در جنگ اقتصادی با ملت بزرگ ایران میباشد. مگر میشود کشوری که در سختترین شرایط تحریمی و جنگ و هزار و یک مشکل دیگر آن همه شگفتیآفرین بود و در حال پیشرفت و حالا به خاطر همان تحریمها در این شرایط سختتر قرار گیرد؟
امروز مردم شعور سیاسی و اقتصادی بسیاری دارند، نظراتشان به مراتب از نظرات تیم اقتصادی دولت کارشناسیتر و قویتر است. آقای رئیسجمهور محترم! مردم میپرسند چرا دلالان، مفسدان اقتصادی و قاچاقچیان کالا همیشه چند قدم جلوتر از دولت حرکت میکنند. پیشبینی این فاسدان به چه واسطهای انجام میشود؟ چند بار نمایندگان محترم مجلس باید فریاد بزنند که ارتباط مخلان اقتصادی با بدنه مسئولین بدون هیچ ملاحظهای افشا شود؟ گرانیهای اخیر در بازار قبل از آنکه واقعی باشد کاملاً ساختگی است، به خصوص احتکار قوت لایموت مردم و کالاهای مورد نیاز جامعه و همچنین افزایش قیمتها که روند واقعی ندارد، بیشتر به یک توطئه میماند. باید به نیروهای امنیتی و اطلاعاتی که با پیگیریهای مجدانه هر روز در مبارزه با احتکار اقدامی مؤثر صورت میدهند خداقوت گفت و البته از قوه قضائیه انتظار میرود با قاطعیت بیشتر دست خائنین به ملت را از اقتصاد ملی قطع کنند.
متأسفانه امروز مردم انقلابی و خستگیناپذیر ایران زیر بار سنگینی گرانی و ناتوانی در تأمین نیازهای زندگی خود قد خمیدهاند و شاید مسئولین و ما نمایندگان که از حقوق مکفی بهرهمندیم در درک وضعیت و همراهی با آنها کمتوجه شدهایم. مگر میشود دولت در نوسانات بازار ارز اثر و نقشی نداشته باشد؟ چگونه پنج یا شش نفر مشخص و با هویت معین میتوانند بازار سکه و ارز را دچار اختلال و نوسان نمایند و اقتصاد یک کشور را زمینگیر کنند، اما دولت با همه امکاناتش نتواند آن را کنترل کند؟
جناب آقای رئیسجمهور! چرا وقتی مردم یک مطالبه عمومی و بهحق دارند آنقدر پاسخ به مطالبه را به تأخیر میاندازید تا آرامآرام به نارضایتی تبدیل شود؟ چرا قانون برنامه ششم درخصوص همسانسازی حقوق بازنشستگان را عملی نمیسازید؟ مجلس دو سال است پیدرپی در قانون بودجه الزام میکند و ردیف و مبلغ آن را مشخص میکند، ولی دولت اجرا نمیکند. چه کسانی به دنبال نارضایتی بازنشستگان شریف و زحمتکش که انقلابی هستند و حق زیادی بر گردن ما دارند میباشند؟
جناب آقای رئیسجمهور! هیچ از مسئولین پرسیدهاید چگونه شد در مقابل اقدامات غیرقانونی مؤسسات مالی در دفاع از سپردهگذاران مالباخته اقدام مؤثر و بهموقع صورت ندادند تا اینکه آنها به کف خیابان آمدند و لشکر آمادهای برای اغتشاشگران تدارک دیدند؟ هر چند هرگز به منافقین اجازه ندادند تا از نارضایتی آنان سوءاستفاده کنند.
جناب آقای رئیسجمهور! مردم شریف ایران بابت تبعیضات ایجادشده، بیعدالتی و رانتخواری و پارتیبازی از مسئولین اجرایی نظام گلهمند هستند و شکایت دارند. باور ندارند با وجود دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی این مسائل به سمع و نظر شما نرسیده باشد و احساس بیخبری در وجود مبارک مشهود باشد. اما لازم است با روحیه جهادی و انقلابی با این مفاسد مبارزه شود و در عین حال تقاضای دلسوزان انقلاب (رنجبرزاده ـ تشکر) نمایندگان محترم مجلس درخصوص تغییر و ترمیم تیم اقتصادی که عامل بخشی از مشکلات امروز نتیجه ناکارآمدی این تیم اقتصادی است مقبول واقع شود.
در پایان سخن؛ دشمنان انقلاب اسلامی و معاندین نظام مقدس اسلامی بدانند مردم با همه ناملایمات که ایادی داخلی آنان ایجاد کردهاند همچنان محکم و استوار پای انقلاب خود ایستادهاند و از ارزشها و باورهای ملت مسلمان و انقلابی که نتیجه خونبهای هزاران شهید گرانقدر است دفاع میکنند و حضور میلیونی آنها در صحنههای مختلف مؤید این باور است و همواره شعار سر میدهند آمریکا هیچ غلطی نمیتواند بکند. به مسئولین تذکر داده میشود به این وحدت و همدلی و صبر انقلابی مردم در مقابل دشمنان ارج نهند. والسلام علیکم و رحمه الله

اکبر رنجبرزاده
تشکر از جناب آقای ملکشاهیراد. از جناب آقای روحالله بابائیصالح نماینده محترم بوئینزهرا و آوج دعوت میکنیم، برای مدت پنج دقیقه در خدمت شما هستیم.

روح اله بابائی صالح
نطق 5دقیقه ای
بسم الله الرحمن الرحیم
رئیس و همکاران عزیز سلام علیکم. پیشاپیش عید سعید قربان را محضر مبارک امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف)، مقام معظم رهبری و ملت شریف ایران اسلامی و همه مسلمانان و شیعیان تبریک عرض مینمایم. روز صنعت دفاعی را بر تمامی زحمتکشان این عرصه تبریک عرض مینمایم و برای حجاج بیتالله الحرام در مکه مکرمه و عرفات و علیالخصوص برای هموطنان عزیز که در این مناسک حضور دارند از خداوند بزرگوار آرزوی صحت و سلامتی را مسئلت دارم. خدمت مردم شریف حوزه انتخابیه بوئینزهرا و آوج سلام و عرض ادب و احترام دارم.
از فرصت استفاده مینمایم پیام ملت شریف ایران را به ترامپ پریشاناحوال و پمپئو نادان ابلاغ میکنم مردم ایران راه خود را انتخاب کردهاند و از تهدیدات ظالمانه هیچگونه خوفی ندارند. ما به دنیا ثابت خواهیم کرد که آمریکا و صهیونیسم کودککش در محاسباتش اشتباه کرده است. ما متعهد به حفظ خون (230) هزار شهید و ایثارگریهای انجامشده هستیم و تحت هیچ عنوانی تسلیم مطالبات ناحق آمریکاییها نخواهیم شد و تا آخر تحت لوای رهنمودهای مقام معظم رهبری مقاومت خواهیم نمود.
جناب آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران! با توجه به شرایط فعلی مملکت و بحرانهای اقتصادی و شکاف و فاصلهای که دشمنان خواستار آن میباشند بین ملت و حکومت ایجاد نمایند، در حال حاضر حفظ وحدت و برنامهریزی دقیق و تصمیمگیری اساسی برای مقابله با فشارها و تهدیدهای دشمن و همچنین برخورد قاطعانه با متخلفین داخلی و معرفی آنان به ملت از تقاضاهای نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی میباشد.
جناب آقای دکتر روحانی! درخصوص جبران خسارتهای وارده به کشاورزان در شمالغرب کشور و علیالخصوص استان قزوین و حوزه انتخابیه بوئینزهرا و آوج به علت سرمازدگی اخیر تصمیمات اساسی گرفته و اقدامات فوری انجام دهید تا جبران خسارت نمایید، خسارتهایی را که به این کشاورزان عزیز وارد شده است و همچنین درخصوص پرداخت پول خرید تضمینی گندم، مابقی مطالبات کشاورزان اقدام نمایید.
اما مشکلات و تقاضاهای مردم حوزه انتخابیه؛
وزیر محترم نیرو! بعد از سفر ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران به استان قزوین درخصوص احداث نیروگاه سیکل ترکیبی (500) مگاواتی بوئینزهرا و جهت جلوگیری از افت ولتاژ برق با توجه به مصوبه شورای اقتصاد و صدور تمام مجوزها و تأمین زمین، هیچگونه اقدامی صورت گرفته نشده است. خواهشمند است اقدام گردد. درخصوص پست برق (20/62) شهرستان آوج برای تأمین برق شهرک صنعتی هیچگونه اقدامی صورت نگرفته است، لطفاً اقدام نمایید.
جناب آقای اردکانیان! چرا وضعیت چاههای فاقد پروانه که مشکل (103) هزار چاه در سطح استان قزوین و کل کشور میباشد را تعیین تکلیف نمیکنید؟ در فصل کشت و برداشت محصول الان با حکمی که دادستان محترم در سراسر کشور و به ویژه در استان قزوین صادر شده است پلمپ چاهها است، نمونهای از امضا و اعتراض مردم یک روستا است که خدمت نمایندگان این امضاها را تقدیم مینمایم
وزیر نیرو! اگر حضرتعالی اقدام به تعیین تکلیف چاهها میکردید با توجه به (103) هزار چاه در سطح کشور هرکدام از این چاهها (15) لیتر در ثانیه آب بدهند و اگر ضربدر متر مکعب و (3000) ساعت در طول سال و ضربدر هفت سال بکنیم ببینید چه عددی از آبهای زیرزمینی ذخیره میشد.
وزیر محترم راه! درمورد راههای مواصلاتی حوزه انتخابیه بوئینزهرا و آوج و بعضی از مسیرهای روستایی بعد از (40) سال هیچگونه اقدامی صورت نگرفته و علیالخصوص بعد از سیل اخیری که در منطقه بوئینزهرا، روستاهای آقچهمزار و آبباریک به علت سیلابی که در خردادماه صورت گرفته و جاری شده (500) متر از مسیر راه روستایی از بین رفته است (رنجبرزاده ـ جمعبندی بفرمایید) خواهشمند است اقدام نمایید.
وزیر محترم آموزش و پرورش! تا چه وقتی فرهنگیان بازنشسته باید انتظار دریافت پاداش پایانخدمت را بکشند؟ چرا هیچگونه اقدامی انجام نمیدهید؟ چرا هیچگونه اقدامی برای رفع ادامه تحصیل فرهنگیان و اعمال مدارک تحصیلی آنها انجام نمیدهید؟ وزیر محترم آموزش و پرورش! (20) ماه است که فرهنگیان و معلمان بستههای حمایتی حقوقی دریافت نکردند، اقدام فرمایید. «اللهم احفظ قائدنا امام خامنهای»

اکبر رنجبرزاده
از جناب آقای روحالله بابائیصالح نماینده محترم بوئینزهرا و آوج تشکر میکنیم، از جناب آقای دکتر هادی قوامی نماینده محترم اسفراین دعوت میکنیم به مدت پنج دقیقه در خدمتشان باشیم، بفرمایید.

هادی قوامی
نطق 5دقیقه ای
سلام علیکم جمیعاً و رحمه الله
بسم الله الرحمن الرحیم
پیشاپیش عید سعید قربان و عید غدیر را خدمت همه همکاران و هممیهنان تبریک عرض میکنم.
1 ـ نقدینگی سال 57، (250) میلیارد تومان بوده، الان (1) میلیون و (650) هزار میلیارد تومان است. بیش از (6600) برابر شده است. مهمترین دلیل رشد نقدینگی کسری بودجه دولتها بوده.
راهکار چیست؟ راهکار این است که ما نفت را از بودجه جاری دولت جدا کنیم، چون وقتی نفت فروش میرود و بعد میآید توسط بانک مرکزی تبدیل به ریال میشود هم منابع ارزی بانک مرکزی و در واقع پایه پولی افزایش پیدا میکند، خود به خود این منجر به افزایش نقدینگی میشود و این نقدینگی هم آثار ویرانگرش تورم است. در حالی که متوسط رشد اقتصادی ما از سال 57 تاکنون کمتر از (5) درصد بوده، یعنی به طور متوسط باید چیزی حدود (6) درصد نقدینگی رشد میکرد، ولی متوسط (25) درصد رشد کرده.
راهکار چیست؟ راهکار این است که ما بودجه دولت را از نفت جدا کنیم. وقتی بیش از (36) درصد درآمدهای دولت از نفت تأمین میشود دولت رانتی میشود. به جای اینکه دولت وابسته به مردم بشود، مردم وابسته به دولت میشوند و امروز شده دولت توزیعی، با دولت توزیعی نمیشود اشتغال ایجاد کرد، نمیشود بهرهوری را افزایش داد، نمیشود شفافیت را زیاد کرد. همه این رفتارهایی که دولتها انجام میدهند در جهت غیرشفاف کردن، بدهکار کردن هر روز مردم، متخلف کردن بیشتر مردم است، شما این اتفاقاتی که در بازار ارز اتفاق افتاد را ببینید.
خرید سکه جرم است یا حسن است یا قبح است؟ بانک مرکزی میخواهد از طریق فروش سکه نقدینگی را مدیریت کند، منتها چون دولت برنامه جامعی ندارد، اول یک عدهای میآیند سکه میخرند، بعد که یک عده در تله افتادند بعد اینها را متخلف میکنند. وقتی برنامه جامعیت ندارد ما به جای اینکه کسانی که کار خوب انجام دادند تشویقشان بکنیم تنبیهشان میکنیم. لذا سیاستهای دولت به جای اینکه مبتنی بر commitment یا تعهد باشد، متأسفانه مبتنی بر مصلحت است و همه را درگیر و مسألهساز میکنیم. بانک محترم مرکزی! قبل از آن اعلام کن کسانی که بیشتر از (1000) سکه بخرند متخلف هستند، کسانی که رفتند وام گرفتند پولهای وام را بردند سکه خریدند اینها متخلف هستند، تمام رانت ضبط خواهد شد. معلوم است که همه سر جایشان مینشینند درست رفتار میکنند، ولی وقتی که ما برنامه جامعی برای مواجهه با مسائل و مشکلات نداریم با این چالشها مواجه میشویم.
نکته بعدی که من میخواستم عرض بکنم؛ در شرایط فعلی برای صادرات کشور فرصت فراهم شده. این فرصت را ما به تهدید برای کشور تبدیل نکنیم. آمار چهارماهه نشان میدهد ما حدود (15) درصد رشد صادرات داشتیم، حدود (15) میلیارد دلار صادرات کشور افزایش پیدا کرده و نسبت به چهارماهه سال قبل (15) درصد رشد داریم. این فرصت باید تقویت بشود، راهکارش هم این است که عزیزان! ما باید رانت منابع طبیعی را حذف کنیم. یعنی اگر ما در روز (8) میلیون بشکه گاز و نفت داریم به داخلیها و خارجیها میدهیم، یک سیاست یگانه داشته باشیم، به قیمت واقعی بازار بدهیم و به قیمت واقعی بازار تسویه کنیم، از منابع حاصل از این برویم کالاهای اساسی را سر نقطه مصرف حمایت کنیم، یعنی بیمار را روی تخت بیمارستان حمایت کنیم، خدمات بیمارستانی را برایش صفر کنیم. نیاییم به دارو مثلاً ارز (4200) تومانی بدهیم، معلوم نباشد این دارو را چطور وارد کردند، به چه کسی دادند، به چه کسی ندادند و هزاران مسأله و فساد تولید کنیم. اینها خطاهای تشخیصی است که متأسفانه ما داریم و باید اینها را انشاءالله بتوانیم حل بکنیم.
نکته دیگر رتبه فضای کسب و کار است. عزیزان! رتبه ما (117) بوده، پارسال (120) شده، امسال چهار رتبه دیگر تنزل کردیم شده (124)، فضای کسب و کار واقعاً خوب نیست. اگر قوه قضائیه از طریق سازمان ثبت اسناد و املاک یا سایر نهادها حتی صدا و سیما پاسخگویی درستی به وزارت اقتصاد نداشته باشند وضعیت کسب و کار ما خرابتر خواهد شد. تلاش کنیم فضای کسب و کار را در این شرایط مساعد کنیم.
نکته بعد در ارتباط با این بحث تغییرات ارز است. عزیزان! واقعاً فاجعه اتفاق افتاده (رنجبرزاده ـ جمعبندی بفرمایید) ما نمیخواهیم گذشته را مذمت کنیم، حداقل این سیاست جدید را با حمایت درست از بازار ثانویه که از کف واحدهای تولیدی بانک مرکزی درست بتواند تقاضا را مدیریت کند، اگر تقاضا را مدیریت نکنیم این بازار ثانویه هم آسیب خواهند دید و ما دیگر بدیل دیگری نداریم و حتماً تهدیدات جدی خواهند شد. این را هم درست حمایت بکنیم.
نکته بعد مسائل استان در رابطه با بخش کشاورزی و بحث بارندگی و اینها مشکلات داریم که انشاءالله حل بشود، طرحهای تولیدی ما مثل طرح تکمیلی فولاد اسفراین، شمش و آلومینای جاجرم، آذینفورج، فولاد کیمیای صبا انشاءالله اینها حل میشود، از وزارت نفت هم به خاطر اعزام پیمانکاران (نایبرئیس ـ متشکریم) برای خرید لولهها در قراردادهای (EPC) تشکر میکنیم. زیرساختها تکمیل است، راهآهن اسفراین ـ جوین ـ بجنورد ـ شیروان و استفاده از وام صندوق توسعه ملی و راه بام ـ فتحآباد ـ قوچان و میامی ـ جهانآباد ـ جاجرم و همچنین چهاربانده کردن اسفراین ـ بجنورد و اسفراین ـ شیروان و راههای بام و خرق و اینها را انشاءالله مورد توجه قرار بدهند، عشایر را هم سازمان برنامه و بودجه انشاءالله یک (50) میلیارد تومان بدهد که بتوانند علوفه بخرند. عشایر آسیب جدی نبینند.

علی مطهری
7
قرائت بیانیه نمایندگان مجلس شورای اسلامی درخصوص قدردانی از پیشرفتهای صنعت دفاعی کشور

علی مطهری
یک بیانیه داریم، آقای رنجبرزاده بفرمایید.

اکبر رنجبرزاده
بسم الله الرحمن الرحیم
بیانیه حمایت از پیشرفتهای صنعت دفاعی که به امضای (220) نفر از نمایندگان محترم رسیده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
قدردانی و حمایت نمایندگان مجلس شورای اسلامی از پیشرفتهای صنعت دفاعی
پیشرفتهای شگرف صنعت دفاعی کشور با خلاقیت و ابتکار فرزندان انقلابی و مؤمن ایران اسلامی با وجود محدودیتهای گوناگون ناشی از تحریمهای ظالمانه نماد شکوهمند خودباوری، خوداتکایی و خودکفایی در نیل به اقتصاد مقاومتی، برتری دفاعی و اقتدار ملی است. با گرامیداشت یاد ماندگار سه وزیر دفاع شهیدان: دکتر چمران، سرلشکر نامجو و سرلشکر فکوری و (1000) شهید گرانقدر وزارت دفاع از کارکنان متعهد، سختکوش و متخصص صنایع دفاعی و تلاشگران و مدیران وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح که در ارتقای توان و قدرت بازدارندگی نقش تعیینکنندهای داشتهاند به نمایندگی از ملت رشید و رزمندهپرور ایران اسلامی قدردانی میکنیم که از یک سو در اردوگاه دشمنان و قدرتهای سلطهگر هراس افکنده و از سوی دیگر موجب خرسندی دوستان و همپیمانان در منطقه و جهان شده است.
تولید بومی موشکهای نقطهزن با برد بالا، تولید و پرتاب ماهوارهبرها، ساخت ناوهای سطحی و زیرسطحی، پهپادهایی با قابلیت برتر و نیل به خودکفایی از تحقیق و طراحی تا تولید و به کار گیری آن از مؤلفههای قدرت دفاعی و اقتدار است که باعث عمیقتر شدن غرور ملی در آزمایش موفقیتآمیز موشک نقطهزن «فاتح مبین» به عنوان جدیدترین دستاورد صنعت دفاعی گردید.
ما نمایندگان مجلس شورای اسلامی ضمن حمایت از تدابیر و تلاشهای مجموعه دفاعی کشور از تلاشهای کارآمد وزارت دفاع برای صیانت و بالندگی صنایع دفاعی و نقشآفرینی در اقتدار علمی و دفاعی و سهم مؤثر در تکوین اقتصاد مقاومتی و نیز مشارکت در صادرات غیرنفتی قدردانی نموده و امیدواریم پیشرو بودن صنایع دانشبنیان دفاعی با نهادینهسازی حداکثری ظرفیتهای علمی، پژوهشی و صنعتی بخشهای دولتی و غیردولتی همواره در تراز برتر منطقهای و جهانی در راستای تولید مستمر قدرت بازدارندگی و رفع تهدیدات احتمالی دشمنان صیانت گردد.
(امضاءکنندگان بیانیه عبارتند از آقایان: محمد آشوریتازیانی، علی ابراهیمی، سیدمحمدجواد ابطحی، علیرضا ابراهیمی، ابوالفضل ابوترابی، قاسم احمدیلاشکی، اسفندیار اختیاریکسنویهیزد، سیدعلی ادیانی، علی اسماعیلی، ضیاءاله اعزازیملکی، محمدمهدی افتخاری، نظر افضلی، علی اکبری (شیراز)، عزیز اکبریان، قلی الهقلیزاده، احمد امیرآبادیفراهانی، محمدرضا امیرحسنخانی، حسین امیریخامکانی، سیدحمزه امینی، عبدالغفور ایراننژاد، روحالله بابائیصالح، یوناتن بتکلیا، علی بختیار، صدیف بدری، شهروز برزگرکلشانی، علاءالدین بروجردی، محمدمهدی برومندی، حمید بنائی، بهروز بنیادی، حسن بهرامنیا، محمود بهمنی، محمد بیرانوندی، محسن بیگلری، شهابالدین بیمقدار، عباس پاپیزادهبالنگان، مسعود پزشکیان، محمدرضا پورابراهیمیداورانی، محمدعلی پورمختار، محمدرضا تابش، غلامرضا تاجگردون، فرهاد تجری، نورمحمد تربتینژاد، اکبر ترکی، جمشید جعفرپور، حمیدرضا حاجیبابایی، حسینعلی حاجیدلیگانی، ابوالفضل حسنبیگی، فریدون حسنوند، محمدصادق حسنیجوریابی، عبدالکریم حسینزاده، شهباز حسن پور بیگلری، محمدحسین حسینزادهبحرینی، سیدحسن حسینیشاهرودی، احمد حمزه، سیدعلاءالدین خادم، هدایتاله خادمی، بشیر خالقی، کارن خانلری، امیر خجسته، محمد خدابخشی، سلمان خدادادی، عبدالحمید خدری، رسول خضری، ولی داداشی، محمد دامادی، یوسف داودی، محمدباسط درازهی، کمال دهقانیفیروزآبادی، محمد دهقانینقندر، حبیباله دهمرده، مجتبی ذوالنوری، فرجالله رجبی، علیرضا رحیمی، علی رستمیانسبزهخانی، محمدابراهیم رضایی، مسعود رضایی، حسین رضازاده، اکبر رنجبرزاده، رحیم زارع، غلاممحمد زارعی، محمدمهدی زاهدی، سیدجواد ساداتینژاد، علی ساری، رمضانعلی سبحانیفر، ابوالفضل سروش، محمداسماعیل سعیدی، حسن سلیمانی، اصغر سلیمی، علیرضا سلیمی، علیمحمد شاعری، غلامرضا شرفی، شمسالله شریعتنژاد، عیناله شریفپور، محمود شکری، حسینعلی شهریاری، سیدکمالالدین شهریاری، رضا شیرانخراسانی، یعقوب شیویاری، ناصر شریفی، محمود صادقی، مرتضی صفارینطنزی، قرجه طیار، علیعسگر ظاهریعبدهوند، حیدرعلی عابدی، سیدمحمدباقر عبادی، اسداله عباسی، محمد عزیزی، سیدمحسن علوی، سیدمهدی فرشادان، فردین فرمند، محمدحسین فرهنگی، حشمتاله فلاحتپیشه، فرهاد فلاحتی، حمیدرضا فولادگر، محمد فیضیزنگیر، نادر قاضیپور، سیداحسان قاضیزادههاشمی، سیدامیرحسین قاضیزادههاشمی، علی قربانی، اسداله قرهخانیالوستانی، محمد قمی، شادمهر کاظمزاده، محمد کاظمی، علی کاظمیباباحیدری، سیدتقی کبیری، علی کرد، کورش کرمپورحقیقی، جواد کریمیقدوسی، یحیی کمالیپور، شهرام کوسهغراوی، محمدجواد کولیوند، محسن کوهکنریزی، مجید کیانپور، حسن کامراندستجردی، حمید گرمابی، علی گلمرادی، عباس گودرزی، مسعود گودرزی، سهراب گیلانی، مهرداد لاهوتی، حسن لطفی، احمد مازنی، جهانبخش محبینیا، علیرضا محجوب، داود محمدی (تهران)، داود محمدی (قزوین)، منصور مرادی، اصغر مسعودی، عبدالرضا مصری، علی مطهری، سیدمهدی مقدسی، محمدرضا منصوری، سیدفرید موسوی، سیدابوالفضل موسویبیوکی، سیدناصر موسویلارگانی، جلال میرزائی، قاسم میرزائینیکو، مجید ناصرینژاد، ولیالله نانواکناری، علی نجفیخوشرودی، بهروز نعمتی، سیدحسین نقویحسینی، علی نوبختحقیقی، حسن نوروزی، سیدراضی نوری، اردشیر نوریان، حبیباله نیکزادیپناه، ذبیح نیکفرلیالستانی، عدل هاشمیپور، نبی هزارجریبی، احمد همتی، محمد وحدتیهلان، علی وقفچی، همایون یوسفی، و خانمها: معصومه آقاپورعلیشاهی، سکینه الماسی، ناهید تاجالدین، سهیلا جلودارزاده، هاجر چنارانی، سیدهفاطمه حسینی، سیده فاطمه ذوالقدر، خدیجه ربیعیفرادنبه، سیدهحمیده زرآبادی، فاطمه سعیدی، زهرا سعیدیمبارکه، طیبه سیاوشیشاهعنایتی، پروانه مافی و سمیه محمودی)

علی مطهری
متشکریم، خیلی ممنون. من قبل از اینکه جناب آقای سلیمی که به ایشان قول دادیم آخر جلسه تذکر بدهند نکتهای را عرض میکنم. بعد از ظهر همه کمیسیونها برقرار است و انشاءالله همه شرکت خواهند کرد، مخصوصاً که رهبر انقلاب هم در صحبتهای خودشان راجع به شرکت در کمیسیونها توصیه اکید داشتند. آقای سلیمی! شما تذکرتان را بفرمایید.

علیرضا سلیمی
اخطار
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای رئیس! چون مطلبی منتشر شده بود به ناچار خواستم این نکته را عرض کنم. آقای رئیس! بنده دیروز یک اخطار دادم، اخطار اصل (84) که این تحقیق و تفحصی که از دوتابعیتیها است لیست هم در اختیار نمایندگان قرار بگیرد. آقای رئیس جلسه جناب آقای دکتر لاریجانی فرمودند که لیست را وزارت اطلاعات به بنده داده و فرمودند که بنده بروم کمیسیون امنیت ملی از کمیسیون لیست را ببینم. من دوبار خدمت جناب آقای فلاحتپیشه رسیدم، فرمودند ما لیستی الان نداریم، حتی امروز هم ایشان به بنده تأکید کردند که شما حتماً در صحن با توجه به این مباحثی که پیش آمده این نکته را به رئیس جلسه تذکر بدهید.
عرض بنده این است؛ شما دستور بفرمایید، بالاخره ما «علی بصیره» بشویم، براساس اشراف اطلاعاتی بالاخره تصمیمی بگیریم. وقتی ما برایمان ابهام دارد و وجوه مختلف قصه برای ما روشن نیست، مصادیق را، البته مباحثی که در این تحقیق و تفحص بود در بحثهای قانونی ما اینها را قبول داریم. وزارت اطلاعات هم که به صراحت در این تحقیق و تفحص فرمودند تعداد زیادند، منتها واقعاً ما در مصادیق نمیدانیم، داریم در تاریکی مشی میکنیم.
خواهش من این است که جنابعالی دستور بفرمایید، آقای رئیس هم دستور فرمودند، ولی جناب آقای فلاحتپیشه فرمودند چیزی دست ایشان نیست. این هم مثل بعضی از مسائل دیگر نشود، مثل لیست کسانی که ارز اخذ کردند که ما نداریم، یا لیست بدهکاران بزرگ بانکی و اینها را واقعاً ما نداریم. میگویند (110) هزار میلیارد تومان معوقات بانکی دست (108) نفر است، یا اموری از این دست. خواهش من این است که حضرتعالی دستور بفرمایید برای اینکه مسائل نزد افکار عمومی شفاف بشود، بالاخره ما حداقل مباحث را داشته باشیم. ما نماینده مردم هستیم، بالاخره شأن مجلس اقتضاء میکند که حضرتعالی دستور بدهید مباحث را در اختیار نمایندگان شفاف بگذارند، اگر هم چیزی محرمانه است بفرمایند ما منتشر نمیکنیم، اما اینکه ما هیچی ندانیم، بگویند یک پیوستی است به یک جای مبهمی ارجاع داده بشود به نظر من خیلی این زیبا نیست. از محبتی که فرمودید متشکرم.

علی مطهری
خیلی ممنون، جناب آقای سلیمی! البته همانطورکه خودتان هم اطلاع پیدا کردید در گزارش کمیسیون صریحاً آمده بود که منابع برای ما کافی نبوده و بانک اطلاعاتی از دوتابعیتیها ما نداریم، یعنی در گذشته شاید کوتاهی شده. به هر حال به سختی این مقدار را هم اینها تهیه کردند، در عین حال ما این را پیگیری میکنیم که این مقداری که وجود دارد لااقل فهرستی را در اختیار نمایندهها قرار بدهند، خیلی ممنون.
8
تذکرات کتبی نمایندگان مجلس به مسئولان اجرایی کشور

علی مطهری
تذکرات کتبی را بفرمایید. آقای برزگر! اجازه بدهید تذکر شما بعد از تذکرات کتبی باشد.

علی اصغر یوسف نژاد
تذکرات کتبی
بسم الله الرحمن الرحیم
ـ خانم سیدهفاطمه ذوالقدر (تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس) به اتفاق (15) نفر از همکاران به وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص نظارت بر فروش اینترنتی خودروهای داخلی.
ـ آقای محمد دهقانینقندر (چناران و بینالود) به اتفاق (17) نفر از همکاران به وزرای کشور، فرهنگ و ارشاد اسلامی و ورزش و جوانان درخصوص علت ممانعت دولت از برگزاری مراسم جشن دکتر سلام از طریق جلوگیری از واگذاری مکان با وجود ادعای آزادی بیان.
ـ آقای حبیباله دهمرده (زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون) به رئیسجمهور محترم درخصوص اینکه شما بارها و بارها در رابطه با ریزگردهای سیستان قول دادید، خواهشمند است دستور فرمایید یک بار و برای همیشه به این وضع اسفبار که امان مردم را بریده است خاتمه دهید.
ـ آقای منصور مرادی (مریوان و سروآباد) به وزیر کشور درخصوص عدم ساماندهی پسماند شهرستان مریوان و نارضایتی مردم از عدم جمعآوری در سطح شهرستان و ایجاد مسائل امنیتی در شهرستان.
ـ آقای محمدمهدی زاهدی (کرمان و راور) به وزرای کشور و جهادکشاورزی درخصوص اینکه علیرغم تذکرات قبلی هنوز برای بحران موضوع پسته استان کرمان اقدامی صورت نگرفته و بیم آن میرود که این موضوع یک آسیب جدی اجتماعی در سهماهه پیش رو گردد.
ـ آقای عباس گودرزی (بروجرد) به وزیر کشور درخصوص لزوم تجهیز و تأمین نیروی انسانی پاسگاه انتظامی منطقه آبسرد بروجرد که متأسفانه با وجود ضرورت فعالسازی پاسگاه و وجود ساختمان مناسب اقدامی صورت نگرفته است.
همچنین کارگران مظلوم شهرداری بروجرد حدود هشت ماه است که حقوق نگرفتهاند و شهرداری بروجرد توان پرداخت ندارد.
ـ آقای ذبیح نیکفرلیالستانی (لاهیجان و سیاهکل) به وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص علت حذف ارزش افزوده در واردات چای و ممنوعیت صادرات چای و برنج در سال حمایت از کالای ایرانی چیست؟
ـ آقای علی کاظمی باباحیدری (اردل، فارسان، کوهرنگ، کیار و دهستان دستگرد) به رئیسجمهور محترم درخصوص اینکه بخشی از مشکلات عدم تعامل مثبت بین دولت و مجلس مربوط به عدم حضور معاونین محترم امور مجلس وزارتخانهها است که عملاً مسئولیتی به عهده ندارند و تنها معاون محترم امور مجلس ریاست جمهوری در صحن حضور پیدا میکنند که البته در این خصوص مسئولیتهای هیأترئیسه بیشتر باید مورد توجه قرار بگیرد.
ـ آقای علی کرد (خاش، میرجاوه، بخش نصرتآباد و کورین) به وزیر جهادکشاورزی درخصوص اینکه آبخیزداری در شهرستان خاش، میرجاوه، بخش نصرتآباد و کورین کاملاً به فراموشی سپرده شده است، چرا برنامه تدوینشده و اجرایی در این مناطق وجود ندارد؟
ـ آقایان: محمدمهدی زاهدی (کرمان و راور) و علیاصغر یوسفنژاد (ساری و میاندورود) به رئیسجمهور محترم درخصوص عدم توجه و رسیدگی به مشکلات معیشتی، درمانی و رفاهی خانواده معزز شهدا، ایثارگران و جانبازان به قسمی که نارضایتی جدی در این خصوص در سطح ملی وجود دارد.
ـ آقای حسن نوروزی (رباطکریم و بهارستان) به وزیر امور اقتصادی و دارایی درخصوص علت عدم هزینهکرد از عوارض صادرات و واردات در مناطق آزاد.
ـ آقای جبار کوچکینژادارمساداتی (رشت) به وزیر دادگستری درخصوص اینکه چرا ثبت اسناد و املاک در خدماتدهی به مردم کوتاهی میکند.
ـ آقای علی کرد (خاش، میرجاوه، بخش نصرتآباد و کورین) به وزیر نیرو درخصوص اینکه چرا پروژه آب شرب شهر (100) هزار نفری خاش در بلاتکلیفی قرار دارد.
به وزیر نفت درخصوص اینکه چرا پروژه گازرسانی به شهرستانهای خاش، میرجاوه، بخش نصرتآباد و کورین شروع نمیگردد، هماکنون کلنگزنی و شروع مناطق دوردست و فراموشی خاش کاملاً بیعدالتی است.
ـ آقای محمد خدابخشی (الیگودرز) به وزیر نیرو درخصوص تسریع در انجام عملیات آبرسانی به روستاهای الیگودرز بر اثر اجرای پروژه که با مشکل بیآبی مواجه شدند.
ـ آقای شهاب نادری (پاوه، جوانرود، ثلاثباباجانی، روانسر و دهستانهای سرقلعه و جیگران) به وزیر راه و شهرسازی درخصوص بیتوجهی به وضعیت راههای حوزه اورامانات درخصوص توسعه راهها و ایمنسازی جادهها.
به وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص تعیین تکلیف وضعیت بیمارستانهای حوزه اورامانات و تأخیر در ساخت.
ـ آقای منصور مرادی (مریوان و سروآباد) به رئیسجمهور محترم درخصوص دلیل عدم تخصیص درصدی از درآمدهای مرز باشماق به ایجاد زیرساخت شهرستان مریوان و سروآباد چیست؟
به وزرای کشور، صنعت، معدن و تجارت و امور اقتصادی و دارایی درخصوص عدم ساماندهی مرزهای شهرستان مریوان و سروآباد و مسدود شدن مجدد آن.
ـ آقای همایون یوسفی (اهواز، باوی، حمیدیه و کارون) به وزیر ورزش و جوانان درخصوص حوادث پیشآمده در ورزشگاههای کشور حین برگزاری مسابقات لیگ برتر فوتبال.
ـ آقای احمد مرادی (بندرعباس، قشم، ابوموسی، حاجیآباد و خمیر) به وزیر نیرو درخصوص عدم پرداخت حقوق مکفی و تأخیر در پرداخت حقوق و مزایای آبداران تحت پوشش شرکتهای آب و فاضلاب روستایی موجبات نارضایتی این عزیزان را فراهم کرده است.
ـ آقای جبار کوچکینژادارمساداتی (رشت) به وزیر نفت درخصوص اینکه چرا انشعاب گاز برای حاشیه شهرها انجام نمیگیرد.
ـ آقای حسینعلی حاجیدلیگانی (شاهینشهر، میمه و برخوار) به رئیسجمهور محترم درخصوص اینکه تدبیری بیندیشید جوانانی که سکه طلا بابت به اجرا گذاشتن مهریه بدهکار هستند عازم زندان نشوند.
به وزیر دادگستری درخصوص اینکه ضرورت است تدبیر نمایید در کمترین زمان ممکن کالاهای مکشوفه از محتکرین به دست مردم برسد.
ـ آقایان: رضا کریمی، محمد فیضیزنگیر و صدیف بدری (اردبیل، نمین، نیر و سرعین) به وزیر نیرو درخصوص اینکه به مشکلات کارگران و کارکنان نیروگاه سیکل ترکیبی سبلان رسیدگی عاجل نمایید.

علی مطهری
9
تذکر آییننامهای و اخطار قانون اساسی نمایندگان مجلس شورای اسلامی

علی مطهری
آقای برزگر بفرمایید. آقای رحیمی نوبتشان است؟

علیرضا رحیمی
اخطار روز، نفر اول جناب آقای برزگر هستند، بفرمایید.

شهروز برزگر کلشانی
تذکرات شفاهی
بسم الله الرحمن الرحیم
عرض خستهنباشید خدمت هیأترئیسه محترم و همکاران گرامی. آقای دکتر مطهری! بنده اصول سوم و چهل و سوم قانون اساسی را میخواهم اخطار بدهم، هم برای دولتمردان و هم برای خود مجلس. عنایت دارید که قریب به (700) هزار میلیارد تومان بودجه شرکتهای دولتی هست و عمدتاً این شرکتهای دولتی هم در مراکز ایران در استانهای مرکزی سرمایهگذاری شده است، غافل از اینکه در استانهای مرزی چنین سرمایهگذاری ما نداریم. آقای دکتر! این دو رویکرد دارد؛ یکی اینکه در کسب و کار همان منطقه این نقش بسزایی دارد، افرادی که در این استانها ساکن هستند مشغول به کار میشوند و کارکرد دومش این است که ارزش افزودهای که این کارخانهها و شرکتهای دولتی از بودجه عمومی مملکت دارند استفاده میکنند در آن شهرها و روستاها سرمایهگذاری میشود، ما شاهد این هستیم که در روستاهای مرکزی بعضاً آسفالتریزی و به اضافه امکاناتی که از قبل ارزش افزوده دریافت میکنند چندینباره انجام شده و غافل از اینکه ما در استانهای خودمان، در استان آذربایجانغربی و همچنین شهرستان سلماس در کارهای مقدماتی آبرسانی، جادهرسانی و جادهسازی و به اضافه ساخت مدرسه و اینها هستیم.
این است که در توزیع منابع کشور لطفاً لحاظ بشود، عدالت اجرا بشود و یا اینکه ما که در استانهای مرزی هستیم، آذربایجانغربی از مزایای مرزی شهروندانی که در مرزها ساکن هستند برای معیشت و شغل خود استفاده کنند، چون ایجاد شغل و درآمد جزء وظایف حاکمیت و دولت هست و این هم برای دولتمردان و هم برای مجلس لحاظ بشود. دیگر آن وقت ما شاهد این نیستیم که جوانان شهرهای مرزی برای پیدا کردن کار به مرکز ایران و استانهای مرکزی مهاجرت کنند و آن ترکیب سنی و جنسی منطقه به هم بخورد. این لحاظ بشود و درخصوص توزیع منابع به صورت عادلانه در جامعه عمل بشود، آقای دکتر! سپاس بینهایت.

علی مطهری
آقای برزگر متشکرم، البته بحث توسعه متوازن هم در برنامه ششم آمده، هم در بودجه ما آوردیم. مهم این است که اینها اجرا بشود، یعنی خود ما هم باید پیگیری بکنیم، خیلی ممنون. آقای رحیمی! باز هم اخطار داریم بفرمایید.

علیرضا رحیمی
خانم سعیدیمبارکه بفرمایید.

علی مطهری
چون ما دیگر به پایان وقت میرسیم، خانم سعیدی شما هم بفرمایید.

زهرا سعیدی مبارکه
تذکرات شفاهی
بسم الله الرحمن الرحیم
عرض سلام و ادب دارم خدمت همکاران بزرگوار، هیأترئیسه محترم و ملت شریف و عزیز ایران. آقای دکتر! یک موضوعی که میخواستم عنوان بکنم درخصوص این بحث طرحها و لوایح دوفوریتی و یکفوریتی است، خواهشی که از هیأترئیسه محترم داریم؛ با توجه به اینکه واقعاً خیلی از مشکلات ما خلأهای قانونی که نمایندگان پی بردند وظیفه اصلی آنها هم هست، خواهش میکنم که اینها را در دستور کار هفتگی قرار بدهند که اینها بیاید رد بشود. طرح دوفوریتی که (20)، (30) تا روی هم جمع شده واقعاً برازنده نیست.
یک موضوعی که از دولت محترم درخواست دارم درک شرایط سرمایهگذاران و فعالان بخش خصوصی است. در این ایام و التهابات بازار واقعاً میصرفد که یک کمیتهای تشکیل بشود گاهاً اینها تکدراتی دارند که با یک نظر کارشناسی مشکل قانونی و آییننامهای نیست، در جلسه سران قوا هم رفع شده، ولی اینها باید روزها و ساعتها پشت دفاتر کارشناسی بروند در بوروکراسی اداری گیر بکنند، کار به جایی برسد که تهدید بکنند مبنی بر اینکه ما اشتباه کردیم سرمایهگذاری کردیم.
آقای دکتر! مهمترین موضوع بحث حفظ این سرمایهگذاران و درک شرایط این سرمایهگذاران است. خواهشی که من میکنم تدبیری اندیشیده بشود واقعاً اگر این اشتغال موجود هم از دست بدهیم شاید دیگر آن فرصتها را نتوانیم جبران بکنیم. آخرین درخواست من درخصوص امنیت روانی ملت شریف ایران اسلامی است، خدا میداند امنیت روانی را شوراهای تأمین میطلبد که بیشتر از امنیت نظامی ما مد نظر قرار بدهند. امنیت روانی ما را نشانه گرفتند، متأسفانه فرآیندی هم نیست که با این امنیت روانی که دارد روان مردم عزیز ما را هدف قرار میگیرد برخورد بکند، سپاسگزارم.

علی مطهری
خیلی ممنون، انشاءالله مسئولان مربوط حرفهای شما را شنیدند و عمل خواهند کرد، متشکریم. آقای کواکبیان! شما هم بگویید، شما هر روز یک تذکر دارید، حالا آخر وقت است، سریع بگویید ما جلسه را تمام بکنیم.

مصطفی کواکبیان
تذکرات شفاهی
بسم الله الرحمن الرحیم
به ملت شریف ایران عید اضحی و عید اخلاص و عبودیت یعنی عید قربان را تبریک میگویم. دوتا تذکر کوچک داشتم. آقای رئیس! یکی اینکه مردم شریف شهر جدید پردیس که حوزه انتخابیه بنده هست آرامستان ندارند. یعنی نقشهای که دیدند اینها باید مردههایشان را بیاورند بهشت زهرا دفن کنند، خواهشاً وزارت راه و شهرسازی زمین مناسب به اینها برای اینکه یک آرامستان داشته باشند بدهد.
نکته بعدی هم این است که من از وزیر کشور سؤال کردم و تعدادی از نمایندگان هم امضا فرمودند. آیا تجمعاتی مثل تجمع طلاب قم مجوز قانونی داشتند؟ الان صدای مراجع تقلید هم درآمده، واقعاً باید پیگیری کنند، وزارت اطلاعات هم پیگیری کند، این پلاکاردهایی که آنجا توزیع شده که واقعاً بحث تهدید رئیسجمهور، بحث توهین به آیتالله هاشمی هست، صدای مراجع هم درآمده. این یک رسیدگی جدی بشود، خیلی ممنون.

علی مطهری
متشکریم، خیلی ممنون. آقای کواکبیان! البته شما این تذکر را دیروز هم دادید (کواکبیان ـ چون حساس بود تذکر دادم) برای تأکید بود. جناب آقای نوبخت! شما بفرمایید، دیگر انشاءالله آخرین نفر هستند.

علی نوبخت حقیقی
تذکرات شفاهی
بسم الله الرحمن الرحیم
با عرض تشکر، اعیادی که در پیش است عید قربان و غدیر را خدمت مسلمین و شیعیان جهان و برادران و خواهران خوب نماینده و ملت ایران تبریک عرض میکنم.
در آستانه سالروز تولد مرحوم ابنسینا هستیم که در ایران روز پزشک نامگذاری شده و آن را به محضر همکاران عالیقدر پزشک و پرستار و کلیه کسانی که در این جبهه زحمت میکشند عرض تبریک دارم و آرزوی موفقیت و سفارش بیماران را نیز به آنها میکنم.
جناب آقای دکتر مطهری و دوستان گرانقدر! مسأله قابل توجه این است که آن اتاق فکری که جریانات مهم کشور را دارد تحت پوشش قرار میدهد و به آنها لطمه میزند، ما داریم میبینیم که این به جامعه مقدس پزشکی هم سرایت کرده و بیجهت و غیرمنصفانه مورد هجمه قرار گرفتهاند. ظاهر امر هم چیزی میگویند «یراد بها الباطل» را هم در آن میبینیم. ظاهر امر میگویند این جامعه باید مالیات بدهد که ما حرفی نداریم، اینکه کارتخوان بگذارند و آن را در حد یک دستفروش پایین بکشند، در صورتی که در شروع این دولت رئیس کل نظام پزشکی، رئیس سازمان مالیاتی را دعوت گرفته که ما معتقدیم جامعه پزشکی هم باید مالیات بدهد، عادلانه و شفاف هم باید باشد. اینکه بازی در میآورند به بهانه مالیات جرأت میکنند به این گروهی که فقط (100) هزار عمل جراحی رایگان را در جنگ قرار داده مورد اهانت قرار بدهند، گروهی که هزاران پزشک و پرستار تربیت کردند و شبانهروز هم در خدمت هستند. من اصلاً موافق اختصاص یک روز به نام روز پزشک نیستم، هر روز و هر لحظه، لحظه پزشک است که در خدمت مردم نیازمند هستند. (نایبرئیس ـ متشکریم) آن جریانی که الان آمده این نهاد مقدس پزشکی را تحت فشار قرار داده، آقای دکتر مطهری عزیز! به فیضیه هم حرمتشکنی و اهانت کرده است. ما راحت نمیتوانیم از این مسائل بگذریم، اینها همه برنامهریزیشده است و اینها دارند از فیضیه انتقام میگیرند و ما باید حواسمان جمع باشد.

علی مطهری
خیلی ممنون. آقای ساداتینژاد! دیگر وقت گذشته، اگر اجازه بدهید ما جلسه را ختم کنیم. خیلی کوتاه بفرمایید.

سید جواد ساداتی نژاد
تذکرات شفاهی
بسم الله الرحمن الرحیم
خیلی ممنون آقای دکتر مطهری. تذکر من به رئیس محترم جمهور و وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت است. در مرکز کشور در منطقه کاشان و آران و بیدگل (55) هزار نفر در صنعت فرش و ریسندگی و بافندگی شاغل هستند. در حال حاضر اینها به شدت مشکل تأمین مواد اولیه و تأمین مالی دارند. اینها تأمین ارز خریدهای اعتباری گذشتهشان دچار چالش است و آقای دکتر مطهری! مواد اولیه پتروشیمی برای اینها تأمین نمیشود که بتوانند الیاف داشته باشند. (55) هزار نفر در مرکز کشور، اگر این تا دو هفته آینده تأمین نشود یعنی یک چالش بزرگ بیکاری فزاینده در مرکز کشور ایجاد میکند. من اینجا واقعاً اعلام خطر و مشکل میکنم و خواهشم این است که وزیر محترم صمت یک جلسه ویژهای برای این بگذارند تا این مسأله بتواند خاتمه پیدا کند و مشکل بیکاری در مرکز کشور برای ما در صنعت ریسندگی و فرش ایجاد نشود، ممنون و متشکرم.

علی مطهری
سپاسگزارم. وقتی ما در آخر جلسه همینطور اجازه میدهیم گسترش پیدا میکند. حالا از خانمها هم خانم محمودی اصرار میکنند، شما هم یک دقیقه بفرمایید. به نظرم دیگر اگر از ابتدا اجازه ندهیم بهتر است. خانم محمودی بفرمایید.

سمیه محمودی
تذکرات شفاهی
بسم الله الرحمن الرحیم
تذکر من به جناب آقای محسنیبندپی سرپرست محترم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درخصوص وضعیت نامناسب مدیریت و برنامهریزی صحیح و مبتنی بر نیاز بازار کار توسط سازمان فنی و حرفهای به عنوان یکی از سازمانهای مؤثر در توسعه اشتغال و کاهش نرخ بیکاری و استفاده هدفمند از پتانسیل عظیم نیروی جوان در کشور است که متأسفانه به جای اینکه به مباحث اصلی کار رسیدگی شود بیشتر مباحث سیاسی مدیران این سازمان به مباحث کار پیشی گرفته که لازم میدانیم هرچه سریعتر درخصوص این مواد گام بردارند، زیرا الان یکی از موضوعاتی که مورد نظر هست به این صورت است که ما نیروهای بامهارت میخواهیم که این نیروهای بامهارت را یکی از وظایفی که سازمان فنی و حرفهای دارد رسیدگی کند که این را ما خواهش میکنیم مسائل آموزشی را از مسائل سیاسی دور نگه دارند.

علی مطهری
10
اعلام ختم جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده

علی مطهری
جلسه بعدی ما ساعت (8) صبح روز یکشنبه چهارم شهریورماه 1397 و دستور جلسه دستور هفتگی است که اعلام خواهد شد. پایان جلسه را اعلام میکنم.