بسم الله الرحمن الرحیم ـ الحمدلله رب العالمین عرض سلام و ادب و احترام خدمت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، هیأت‌رئیسه مجلس، رئیس محترم مجلس شورای اسلامی و آرزوی قبولی طاعات و عبادات و عزاداری‌های همه عزیزان در این ایام اربعین حسینی و عرض تسلیت به واسطه درگذشتگانی که در این زلزله دیشب در کشورمان داشتیم، ان‌شا‌ءالله خدا آنها را رحمت کند، به خانواده‌هایشان عرض تسلیت دارم، برای بازماندگان آرزوی صبر و سلامتی دارم. همانطور که اعلام شد قرار بر این است که من درخصوص تصویر آسیب‌های بودجه فعلی کشورمان خدمتتان در راستای اجرای نظام بودجه‌ریزی عملیاتی یا بهتر است بگوییم نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد گزارشی را خدمتتان تقدیم کنم. من اسلایدهایی را تهیه کرده‌ام، اگر دوستان لطف کنند روی مانیتورهای نمایندگان محترم بیندازند که من بر اساس آن صحبت کنم که در وقتم صرفه‌جویی شود ممنون می‌شوم. عنایت دارید که قوانین کشورمان درخصوص اجرای نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد سالهاست که اجرای چنین نظام و مکانیزمی را پیش‌بینی کرده است. از سال 1380 در تبصره (48) قانون بودجه این الزام وجود داشته، البته پیش‌بینی این بوده که ما یک تجدیدنظر جدی در نظام بودجه‌ریزی‌مان داشته باشیم. اگر محبت کنید مانیتورهایتان را ببینید مشخص است که از سال 1380 تا سال 1396 که در قانون برنامه پنجساله ششم در بند «پ» ماده (7) این حکم صراحتاً آمده، اصرار بر این است که ما این نظام را باید در کشور پیاده کنیم. من دلیلش را در توضیح نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد عرض خواهم کرد که چرا کشور ما بر اجرای این نظام متمرکز شده است و در مقدمه‌ای هم که رئیس محترم مجلس شورای اسلامی فرمایش کردند هم بر ضرورتش تأکید کردند. اول یک اصطلاح را با هم نهایی کنیم که تا برنامه ششم واژه‌ای که عمدتاً به کار برده می‌شود «بودجه‌ریزی عملیاتی» بود، خوب است که از این پس به جای «بودجه‌ریزی عملیاتی» که واژه غلطی بود که در قوانین ما مصطلح شده بود، از این پس از اصطلاح «بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد» استفاده کنیم، نه «بودجه‌ریزی عملیاتی»، در تشریح نظام دلایلش را خدمتتان عرض خواهم کرد. اما اول یک نگاهی به آسیب‌های بودجه کشورمان بیندازیم. عزیزان! این اسلایدی که می‌بینید، تصویری که جلوی روی شماست نشان می‌دهد، من صرفاً بر اساس بودجه عمومی دارم گزارش را خدمتتان عرض می‌کنم، نشان می‌دهد که ما همواره تخصیص‌هایمان (اگر ستون آخر را عنایت کنید) به نحو بسیار بالایی و با عدد نزدیک به (100) در بودجه‌های هزینه‌ای بوده است. یعنی نشان می‌دهد آنجایی که می‌خواستیم بودجه جاری را پرداخت کنیم، تمام تلاش دولت و کشور این بوده که این تخصیص‌ها اول به حوزه هزینه‌ای و جاری برود که نتایج این هزینه‌های جاری خوب دست همه شما است، بعد سراغ عمرانی بیاییم. گرچه نشان می‌دهد که ریال بودجه عمرانی افزایش پیدا کرده، اما اگر تصویر بعدی را ببینیم یک اتفاق عجیبی در کشور دارد رخ می‌دهد. من خواهش می‌کنم به این عددها عنایت کنید تا اهمیت اینکه ما ناچاریم نظام بودجه‌ریزیمان را تغییر بدهیم و نظام بودجه‌ریزی جدیدی را ایجاد کنیم و اینکه این نظام بودجه‌ریزی موجود دیگر به بن‌بست رسیده و جوابگوی کشور نیست حاصل شود و دست‌مان بیاید و قاعدتاً شما هم باید یک فکری کنید. نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم قاعدتاً باید یک چنین نظامی و اجرای آن را از دولت مطالبه کنند. در اینجا می‌بینیم که (87) درصد پولی که عملکرد دولت بوده، اعتباراتی که خرج و هزینه شده مربوط به اعتبارات هزینه‌ای است و اگر این ستون‌هایی که قسمت زرد است را نگاه کنید سال به سال میزان تخصیص اعتبارات عمرانی کشور دارد کاهش پیدا می‌کند. شما بزرگواران که دغدغه اجرا، کار، اشتغال و عمران دارید از این نمودار خوب می‌تواند دست‌تان بیاید که چه اتفاقی دارد در کشور می‌افتد. عنایت می‌کنید که تخصیص بودجه عمرانی از (25) درصد در سال 90 به (13) درصد در سال 95 رسیده است، برعکس تخصیص اعتبارات هزینه‌ای از (74) درصد در سال 90 به (87) درصد در سال 95 رسیده است. یعنی هرچه پول دارید باید برای اعتبارات هزینه‌ای و جاریتان پرداخت کنید و آرام‌آرام عمرانی‌تان را باید تعطیل کنید. نمودار بعدی این روند را به خوبی نشان می‌دهد. فاصله بین اعتبارات هزینه‌ای و اعتبارات عمرانی در این نمودار قرمز که اعتبارات هزینه‌ای را دارد نشان می‌شد و نمودار مشکی که اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای عمرانی را نشان می‌دهد به خوبی دستتان می‌آید در کشور چه اتفاقی دارد می‌افتد. چون من وقت را روی نیم‌ساعت تنظیم کرده بودم و بزرگواران می‌فرمایند (20) دقیقه بیشتر نشود، چند تا دیگر از موارد و آسیب‌های بودجه را عرض می‌کنم که سر موضوع نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد بروم و آن را تشریح کنم. یکی دیگر از شاخص‌های بسیار مهم و کلیدی بحث تراز عملیاتی و یا به یک عبارت خیلی عمومی‌تر کسری بودجه در حوزه تأمین اعتبارات هزینه‌ای است. می‌دانید که تراز عملیاتی یعنی تفاوت درآمدهای واقعی کشور از طریق مالیات‌ها و عوارض،‌ آن چیزی که معنی حقیقی درآمدها یا درآمد سالم یا اصطلاحاً در اقتصاد نامش را «درآمد خوب» می‌گذاریم و اعتبارات هزینه‌ای است که عرض کردم سال به سال افزایش پیدا کرده است. عنایت می‌کنید که تراز عملیاتی در سال 90، (28) هزار میلیارد است، در سال 95 به (61) هزار میلیارد منفی رسیده است. یعنی تراز ما منفی است و روز به روز هم دارد بیشتر می‌شود و این نسبت چیزی نزدیک به (29) درصد است. نمودار بعدی باز این را به وضوح نشان می‌دهد، حالا برای اینکه بتوانیم این پول را جبران کنیم، بالاخره پول این ملت را باید بدهیم، تأمین اعتبارات هزینه‌ای را باید انجام بدهیم، با این تعهداتی که در قالب بودجه کشور داده‌ایم در این اسلاید شما به خوبی می‌بینید که باید از منابع کشور، یعنی مابه‌التفاوت این پول، این (61) هزار میلیارد تومان را باید از دارایی‌ها و منابع کشور و دارایی‌های بین‌نسلی‌مان که نفت باشد بفروشیم یا تملک سرمایه‌ای (اسلاید بعدی را اگر عنایت کنید) یا واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یا واگذاری دارایی‌های مالی. مصداق واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای نفت است، مصداق واقعی واگذاری دارایی‌های مالی بحث فروش شرکت‌ها و اوراق است. باز این نمودار دارد به شما می‌گوید که ما سال به سال داریم از این منابع تأمین می‌کنیم و همین‌طور که عنایت می‌کنید بخش زرد کشور یعنی واگذاری دارایی‌های مالی دارد افزایش پیدا می‌کند و همچنین بخش سرمایه‌ای‌مان دارد به شدت بالاتر می‌رود. ولی نکته بسیار کلیدی آن این است که این واگذاری‌های دارایی مالی از کجا تأمین می‌شود؟ یک آسیب جدیدی که دارد وارد بودجه‌ریزی کشور می‌شود (خواهش می‌کنم عنایت کنید) و عمدتاً هم از طریق مجلس دارد اتفاق می‌افتد، یعنی دولت تقاضا می‌کند، نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب می‌کنند، این را من خواهش می‌کنم عنایت کنید. اگر اسلاید بعدی را عنایت کنید این است، اتفاق دارد اینطور می‌افتد، تا الان هر چه داشتیم نفت می‌فروختیم خرج می‌کردیم، کم و کسرش را می‌رفتیم شرکت‌هایمان را می‌فروختیم خرج می‌کردیم و به بخش اعتبارات هزینه‌ای‌تان می‌دادید، در این کشور به عمران نمی‌دادیم، به هزینه‌های جاریمان می‌دادیم، نمودار اول هم این را نشان می‌داد. یک اتفاق عجیب دیگر که در کشور دارد می‌افتد این است، این اسلاید دارد می‌گوید که اعتبارات فروش دارایی‌های سرمایه‌ای از محل اوراق مشارکت و اسناد خزانه دارد تأمین می‌شود. اگر بخش آبی را نگاه کنید دارد می‌گوید که از محل فروش اوراق مشارکت یا پاس کردن اوراق مشارکت که به مرحله سررسید می‌رسد دوباره به اوراق داده و به قیمت بالاتر دارد تأمین می‌شود. اسلاید بعدی نشان می‌دهد ما اوراق را داریم با اوراق پاس می‌کنیم، یعنی به جای اینکه پول واقعی بدهیم، موقعی که کسی اوراق مشارکت یا اسناد خزانه‌اش به سررسید به جای اینکه پول بدهیم، آقا! اسناد خزانه در این کشور برای تعهدات کوتاه‌مدت پیمانکاران‌ ابداع و اختراع شد که کار خوبی هم بود، اما یک آدم شارلاتانی به نام آقای توزیع، این آقای توزیع کلاهبردار بوده، آمده چیزی را درست کرده، اوراق را با اوراق پاس می‌کرد. یعنی کسی که اوراق مشارکت یا اسناد خزانه داشت می‌آمد می‌گفت پولم را بده پول نداشت به او بدهد، چکار می‌کرد؟ می‌گفت (10) درصد، (20) درصد روی آن، فعلاً این ورقه را بگیر برو شش ماه، یک سال دیگر بیا. این اتفاق و حادثه دارد در این کشور می‌افتد و اینکه عرض کردم مجلس هم تصویب می‌کند، امروز بخشی از این بحث من این است که این هشدار را بدهم و بگویم من از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و از شما بزرگواران تقاضاهایی را دارم. دولت بالاخره دارد زحمت می‌کشد و کارهایی را می‌کند و پیشنهاداتی را می‌آورد، اینجا باید با دقت نظر جدی و با تعمیق و تحلیل بحث را جلو ببریم. شما ببینید چه اتفاقی افتاده است، در بند «ح‌‍« تبصره (5) قانون بودجه سال 96 اجازه دادید، همان کار آقای توزیع است، اجازه دادید که دوباره دولت (5000) میلیارد تومان اوراق بهادار با سررسید تا پنج سال برای بازپرداخت اصل و سود اوراق سررسیدشده انتشار بدهد. در بند «ی» تبصره (5) قانون بودجه سال 96 اجازه دادید (3) میلیارد دلار اوراق مالی ارزی و ریالی به وزارت نفت جهت بازپرداخت اصل و سود اوراق مشارکت ارزی و ریالی سررسیدشده (انتشار دهد). بنابراین من می‌خواهم بگویم غیر از اینکه تا حالا نفت می‌فروختیم و خرج می‌کردیم، غیر از اینکه تا حالا سهام شرکت‌هایمان را می‌فروختیم و خرج می‌کردیم، من اسم این را آینده‌فروشی می‌گذارم، این اتفاقی که در کشور دارد می‌افتد یعنی آینده بچه‌هایمان را هم داریم می‌فروشیم. یعنی دارایی‌های بین‌نسلی‌شان را به نام منابع زیرزمینی می‌فروختیم و می‌خوردیم، شرکت‌هایی که سرمایه‌های بین‌نسلی ما هستند واگذار کردیم، خرج اعتبارات هزینه‌ای کردیم الان هم داریم آینده را می‌فروشیم. این اوضاع بودجه کشور است، این یکی از پدیده‌های کشور است. اسلاید بعد بی‌انضباطی‌های درون بودجه کشور، عدم شفافیت در بودجه کشور، انحراف‌های هدف‌گذاری‌شده در بودجه کشور، من اسم آن را انحراف از اهداف می‌گذارم. در بودجه‌ریزی کشور در تصویرهای بعدی یکی یکی می‌بینید یکی از نشانه‌های بی‌انضباطی جدی در بودجه ما اعتبارات ردیف‌های متفرقه است. همینطور که عنایت می‌کنید سال 90، (39) درصد تا سال 96، (23) درصد از بودجه عمومی شما اعتبارات متفرقه است. اعتبارات متفرقه به‌جز بعضی موارد نادر که سالانه اتفاق می‌افتد همواره تکرار می‌شوند و به هیچ هدفی وصل نیستند. یکی از شعارها و کلیدی‌ترین مباحث بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد بحث رسیدن به هدف است، اعتبارات متفرقه یعنی نمی‌دانید برای چه می‌خواهید، چه نوع هدفی را دارید دنبال می‌کنید. در این اسلاید یک حرف بسیار مهمی هست، خواهش می‌کنم به این تصویر عنایت بکنید. یکی از مباحث اصلی ما در بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد یا بودجه‌ریزی عملیاتی محاسبه قیمت تمام‌شده خدمات و کالاهایی است که حکومت به مردم می‌دهد. اول باید ببینیم چقدر خرج می‌کنیم، شما نمایندگان بزرگوار و محترم استان‌ها عنایت بکنید در سال 90 چیزی که در اعتبارات جدول شماره (10) شما بوده، یعنی اعتبارات مربوط به استان‌ها مثلاً (9800) تا بوده‌، درحالی که (61) هزار تا به استان‌های شما دادند. یعنی جمهوری اسلامی ایران مثلاً به استان ایلام نسبت به آن چیزی که تحت عنوان اعتبارات استانی خود آورده شش برابر دارد پول می‌دهد، یا در سال 94 هشت برابر دارد پول می‌دهد، یعنی به‌طور متوسط ما چیزی حدود (77) درصد، اگر عنایت بکنید اساس این هم اساس تفریغ بودجه است. به‌طور میانگین معادل (77) درصد از مصارف استان‌ها به صورت متمرکز انجام می‌شود. یعنی شورای برنامه‌ریزی، استان و کسی که در میدان عمل است روی آن هیچ تسلطی ندارد. ما باید به مردم بگوییم که آقای استان ایلام، آقای استان هرمزگان! جمهوری اسلامی ایران چقدر دارد برای کشور خرج می‌کند، خدماتی که دارد می‌دهد چقدر هزینه است، این از نشانه‌‌های عدم شفافیت است و عدم اعتماد به استان‌های ما است. یعنی حکومت باز همه را جمع کرده و متمرکز دارد برنامه‌ریزی می‌‌کند، باید به استان‌ها واگذار بکند. شما عنایت می‌کنید سال 90 شش برابر پول دادیم، درحالی که یک‌ششم آن را برای استان اعلام کردیم. سال 94 هشت برابر به یک استان پول دادیم، درحالی که یک‌هشتم آن را به استان دادیم و استان دارد کار برنامه‌ریزی روی آن انجام می‌دهد، مابقی آن دارد به شکل متمرکز توزیع می‌شود یا تخصیص پیدا می‌کند. یکی دیگر باز از اعتباراتی است که درآمد اختصاصی است. این درآمد اختصاصی یکی از مفسده‌های جدی بودجه است و بسیاری از این پرداخت‌های نامتعارفی که همه شما دغدغه آن را داشتید اینجا است. من دارم اینها را عرض می‌کنم که سیاه‌چاله‌های نظام بودجه‌ریزی ما کجا است، اشکالات آن کجا است و چه مکانیزمی می‌تواند این‌ها را برطرف کند، بی‌انضباطی آن کجا است، البته برخی از آن را دارم ذکر می‌کنم. ابهامات آن کجا است، عدم شفافیت آن کجا است و هرچه اینها بیشتر باشد قاعدتاً پاسخگویی سخت‌تر و نظارت به مراتب سخت‌تر است. یعنی شما نمی‌توانید بر بودجه و دخل و خرج کشور نظارت بکنید، آن چیزی که قانون درواقع اختیار داده و حق طبیعی یک دستگاه نظارتی مثل مجلس شورای اسلامی است یا دستگاه قانونگذاری است که دستگاه نظارتی مثل دیوان را دارد. و اسلاید بعدی را اگر لطف کنید خواهش می‌کنم به این نمودار عنایت بکنید! باورتان می‌شود که در قانون بودجه کشور ما طرح‌هایی داریم که (41) سال به بالا عمر دارد؟ (27) طرح داریم که (41) سال به بالا عمر دارد. (44) طرح داریم، (31) تا (40) سال عمر دارد، یعنی تا اینجا تا قبل از انقلاب، بخش عمده‌ این پروژه از قبل از انقلاب شروع شده، لیست آنها را من دارم در این پیوست‌های قانون بودجه هم هست. (21) تا (30) سال (284) پروژه، (11) تا (20) سال (658) پروژه، (755) پروژه داریم که اصلاً سال پایان ندارد، یعنی معلوم نیست کی تمام می‌شود، بدون سال پایان ذکر شده. اسلاید بعد باز جالب‌تر است. فرصت‌‌های از دست رفته، هزینه‌های عجیب و غریبی که این نظام بودجه‌ریزی و برنامه‌ریزی مالی کشور دارد تحمیل می‌کند یک مورد آن را در پروژه‌‌های عمرانی شما می‌بینید. این اسلاید دارد می‌گوید که میانگین مدت اجرای پروژه‌های عمرانی معادل (2/14) سال است که حدوداً (3/3) برابر مدت‌زمان پیش‌بینی شده برای اتمام پروژه‌‌های جدید است. برای اتمام این پروژه‌ها در سطح ملی (508) هزار میلیارد تومان و در سطح استانی (49) هزار میلیارد تومان ما پول می‌خواهیم تا اینها را بتوانیم تمام کنیم. یعنی اگر اینها به‌موقع انجام می‌شد، مدیریت می‌شد و در آن کارایی می‌بود این اتفاق نمی‌افتاد. من برای اینکه این اعداد زیاد هستند یک عدد در ذهن شما بزرگواران بماند خواهش می‌کنم این عدد بنده را عنایت بکنید. این دیگر بر اساس محاسبات و کارهای تحقیقاتی است که خود من انجام دادم، چه در دانشگاه، چه در دیوان محاسبات. خواهش می‌‌کنم به این عدد عنایت بکنید، آقا! پولی که برای کارهای عمرانی کشور می‌دهیم از هر (100) تومان آن (52) تومان آن به خروجی تبدیل می‌شود، از هر (100) تومان، از هر (100) واحد (52) تومان آن به خروجی تبدیل می‌شود. معنی آن این نیست (48) تومان آن میل شده، حیف می‌شود. به این می‌گوییم Inefficiency (عدم کارایی). بخش عمده‌ای از آن از نظام بودجه‌ریزی حاصل می‌شود، یعنی ممکن است بگویید آقا! ما پول را می‌دهیم به پیمانکار، چکارش کنیم؟ اگر نظام برنامه‌ریزی شفاف، روشن و تفصیلی داشته باشیم که کار نظارت را آسان بکند نمی‌گوییم صد درصد خروجی به ما می‌‌دهد. در بهترین و در ایده‌آل‌ترین جاها در بهترین کشورها نزدیک (97) تومان است، یعنی همچنان سه تومان آن ضایع می‌شود، عیب ندارد، این ایده‌آل آن است، ولی نه دیگر (48) تومان آن. این یک عدد را فقط از من یادگاری داشته باشید تا اهمیت این بحث بیشتر روشن بشود. برویم جلو، یا جامعیت در بودجه. بالاخره ما برای نظام بودجه‌ریزی اصولی را تعریف کردیم، یکی از آنها اصل جامعیت است. شما باورتان می‌شود که بخشی و تعدادی از دستگاه‌هایی که دولتی هستند در بودجه کل کشور نمی‌آیند؟ من بخشی از آنها را اینجا آوردم؛ مناطق آزاد تجاری، شرکت‌های نسل دوم و حتی شرکت‌های نسل اولی ازجمله شرکت مهندسی توسعه گاز ایران، شرکت بازرگانی گاز ایران، شرکت توزیع گاز ایران، شرکت آوای پردیس سلامت و الی آخر تا بخوانیم. این یعنی اصل جامعیت، در بودجه ما اصل جامعیت نیست. یعنی شما نمایندگان محترم، دستگاه‌های نظارتی، چون در پیوست بودجه نمی‌آیند نمی‌توانیم بر آنها نظارت کنیم. حالا آمارهای دیگر، مثلاً اشخاص حقیقی و حقوقی که این زنگوله‌‌ها را ما نمی‌دانیم اصلاً‌ چطور آویزان شده به بودجه کل کشور، در سال 90، (81) دستگاه یا فرد داشتیم که اشخاص حقیقی و حقوقی بودند کمک گرفتند، در سال 91، (159) تا و الی آخر. باز یکی دیگر از مواردی که مشکل نظارت را دو‌چندان می‌کند و آشفتگی و بی‌نظمی بودجه ما را نشان می‌دهد بحث اعتبارات خارج از شمول است. من خواهش می‌کنم در این قانون جدید در لایحه امسال فکری به حال این اعتبارات خارج از شمول بکنید. اعتبارات خارج از شمول عملاً امکان نظارت را صفر می‌کنند، چون یک عدد کلی می‌نویسد می‌رود، گرچه در قانون آمده و تعریف دارد ولی عملاً صفر می‌کند. می‌بینید (5) درصد از اعتبارات هزینه‌‌ای تخصیص‌یافته عمومی دولت، (5) درصد از اعتبارات اختصاصی تخصیص‌یافته از بودجه عمومی دولت، به‌خصوص آن بند «ز» اعتبارات موضوع ماده (217) قانون مالیات‌های مستقیم و الی آخر. عذر می‌خواهم، (5/0) درصد، در اسلاید درست است، (5/0) درصد و (1) درصد هم داریم، (1) درصد از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای تخصیص‌یافته، (3) درصد بودجه‌های دستگاه‌ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی. تقربیاً محاسبه ما نشان می‌دهد سرجمع از بودجه عمومی ما چیزی حدود (1) درصد اعتبارات خارج از شمول‌مان می‌شود. (1) درصد در مقیاس بودجه عمومی کشور ببینید چه عددی به شما می‌دهد. یک نکته؛ این سؤال را شماها خیلی از ما می‌پرسید. از دیوان محاسبات و مرکز پژوهش‌ها معمولاً محل سؤال قرار می‌گیریم که معمولاً مجلس چند درصد لایحه دولت را دستخوش تغییر می‌کند؟ این سؤال را همیشه می‌پرسید. من بر اساس اعتبارات که محاسبه کردیم و اینجا خدمت شما آوردم ستون آخر که با قرمز هم نشان دادیم سال 91، (3) درصد بوده، (فرهنگی ـ جمع‌بندی بفرمایید) سال 92، (16) درصد، سال 96، (7/8) درصد، یعنی تقریباً نزدیک (6) درصد بودجه دستخوش تغییر می‌شود. این اشکال ندارد، یعنی قاعدتاً حق مجلس است و باید این کارها را هم بکند، اما یک پدیده‌ای معمولاً انجام می‌شود که خواهش می‌کنم نمایندگان به آن عنایت بکنید. پیش‌بینی درآمدها را که انجام می‌دهید مقابل آن که هزینه می‌گذارید معمولاً درآمد تحقق پیدا نمی‌کند یا تحقق اینها معمولاً زیر (5) درصد است، اما هزینه قطعی است. چون شما بالانس می‌کنید، هزینه‌ها و درآمدها را شما با هم بالانس می‌کنید معمولاً درآمدها را بالا می‌ببرید اما درآمد صوری است، تحقق پیدا نمی‌کند، این دیگر به خود مجلس برمی‌گردد. عدد زیاد نیست اما هزینه‌ها دیگر قطعی است، دیگر گردن دولت گذاشتیم برود آن هزینه‌ها را انجام بدهد. از این آسیب‌ها زیاد است. اگر آقای رئیس اجازه بفرمایند، آقای رئیس! پنج دقیقه خود بودجه‌ریزی را هم یک توضیحی بدهم. (رئیس ـ سریع‌تر) چشم. برویم اصل نظام بودجه. یک سایتی هست حیفم می‌آید این را نگویم؛ ببینید! یکی از گرفتاری‌هایی که ما الان با دولت داریم بحث بدهی‌ها و مطالبات دولت است. در بعد نظارتی ما می‌گوییم آقای دولت! می‌شود به ما بگویید چقدر بدهی دارید، چقدر مطالبات شما هست؟ می‌گویند محرمانه است، هیچ‌ موقع بدهی‌ها و مطالبات دولت در هیچ‌جای دنیا محرمانه نیست. این سایت را بیاورید. اسلاید بعدی، این سایت متأسفانه اینجا اینترنت نبود که من همین حالا نشان شما بدهم، (200) کشور را در لحظه دارد می‌گوید برای بدهی‌های آنها چه اتفاقی دارد می‌افتد، برای مطالبات آنها چه اتفاقی دارد می‌افتد، برای ما محرمانه است. این یعنی عدم شفافیت، این یعنی گرفتاری‌های نظام نظارتی و انضباط مالی و انضباط اقتصادی. آدرس این سایت را هم این زیر نوشته است. بروید بخش بودجه‌ریزی برنامه. یک سؤال اینجا مطرح می‌شود، آقا! این آسیب‌ها را اینجا گفتید راه‌حل چیست؟ یعنی سؤال کلیدی الان این است؛ قبول است اینها هست، بودجه از نظم و نسخ افتاده، از مسیر خود خارج شده، انضباط در آن نیست، شفافیت در آن نیست، چون انضباط و شفافیت و جامعیت در آن نیست نظارت بر آن سخت است، پاسخگویی وجود ندارد. حالا راه‌حل؛ دنیا نشسته فکر کرده، آقایان، خانم‌ها،‌ نمایندگان و بزرگواران عنایت بکنید خواهش می‌کنم. این فقط خاص کشور ما نیست، دنیا این مسیر را رفته اشکالی هم ندارد، نمی‌دانم چرا اسلاید رفت، یک اسلاید برگردانید. دنیا نشستند فکر کردند نظاماتی را طراحی کردند گفتند یکی از راه‌حل‌ها این است که مکانیسم بودجه‌ریزی را درست کنیم، دستگاه بودجه‌ریزی را، ماشین تولید بودجه و تخصیص اعتبارات و نظارت را درست کنیم. نمی‌گوییم صد درصد مشکلات را حل می‌کند، اما نظام آن را طراحی می‌کند، علمی می‌کند و پیامدهایی دارد. اسم این پیامدها (performance_based budgeting) یا بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد. من همین‌جا این نکته را بگویم؛ آقای دکتر نوبخت برای اینکه بگوید مجلس! سال 1396 پولی که به من دادید ببرم تخصیص اعتبارات بدهم، خرج کارها بکنم، خدمت‌رسانی بکنم به چه هدف‌هایی رسید، یعنی یکی از مطالبات شما از آقای دکتر نوبخت (منظور حالا برنامه و بودجه) باید این باشد که آقای دکتر! لایحه بودجه را که برای من می‌آورید پیوست عملکرد خود را هم برای من بیاور. (رئیس ـ آقای عادل ‌آذر وقتتان دیگر تمام شده، بحث خود را جمع کنید)، چشم... پیوست عملکرد خود را هم برای من بیاور. این پیوست عملکرد یک تعریف دارد و اسم آن نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد است. من این را در قالب یک استعاره خانه درست کردم، این مدل سال‌ها تجربه علمی خود من هست از کارهای علمی که کردم، برای ایران آن را بومی کردیم، این مدل را بیاورید. خوشبختانه باید این را اذعان کنم که برنامه و بودجه کشور ما تلاش‌های خیلی خوبی کرده، من شهادت می‌دهم که در این سه سال اخیر به‌خصوص گام‌های خوبی برداشته و عمدتاً هم Base آن این مدل است. این مدل این را می‌گوید؛ این به استعاره خانه معروف شده و در دنیا هم ثبت شده، طراحی آن هم از خود من هست، تجربیات اجرایی ایران هست. این می‌گوید تا نظام مدیریت عملکرد را به عنوان زیرساخت، اگر نگاه بکنید پی این خانه مدیریت عملکرد است، ستون‌های آن برنامه‌ریزی عملیاتی و نظام هزینه‌یابی است. نظام هزینه‌یابی یعنی باید بگوید که آقا! هر دانش‌آموز دولتی چقدر هزینه دارد، هر دانشجوی علوم انسانی در دانشگاه‌های ایران چقدر هزینه دارد، هر کیلومتر جاده‌ای که می‌سازند نسبت به هر استان چقدر هزینه دارد، قیمت تمام‌شده آن چقدر است با رعایت کیفیت، با رعایت کیفیت و زمان اجرا. قیمت تمام‌شده، سرعت یا زمان اجرا و کیفیت، سه کلید‌واژه دارد و نظام پاسخگویی به انگیزش و برنامه‌ریزی استراتژیک کشور که تحت عنوان سیاست‌‌های کلان تعریف می‌شود، نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد، این را می‌گوییم تا دیوان محاسبات دولت را حسابرسی عملکرد کند. حسابرسی عملکرد یعنی آقای دولت! ما پول دادیم شغل ایجاد کنید، ما پول دادیم امنیت ایجاد کنید، ما پول دادیم بهداشت ایجاد کنید، ما پول دادیم رفاه ایجاد کنید، چقدر ایجاد کردید؟ این می‌شود آن پیوست علمکردی که خدمت شما عرض کردم. (کاتب ـ جناب آقای عادل ‌آذر ممنونم) یک دقیقه من آن الزامات را بگویم. اسلاید آخر هم بیاورید. من بحث خودم را روی نیم‌ ساعت تنظیم کردم. اسلاید آخر، تمام دنیا تجربیات آنها این را نشان می‌دهد. خواهش می‌کنم بزرگواران! عرایض من امروز صرفاً برای نمایندگان است، چون می‌خواهم بگویم نمایندگان چگونه می‌توانند به اجرای این نظام کمک کنند. تجربه تمام دنیا این را می‌گوید که اجماع ملی بین مجلس و دولت باید پدید بیاید، دولت به معنی قوه مجریه تا این نظام پیاده بشود و نمایندگان باید از دولت بخواهند، پارلمان باید از دولت بخواهد. چون این مدل دنبال شفافیت است، دنبال پاسخگویی است، دنبال تفصیل‌گرایی است، معمولاً دولت علاقه ندارد، ما باید قدردانی بکنیم انصافاً آقای دکتر نوبخت شخصاً زحمت کشیده، اما معمولاً‌ دولت دوست دارد پول را یک‌جا بگیرد خرج کند، همه اختیارات را هم به آن بدهیم. اگر شما می‌خواهید بروید به سمت نظارت دقیق و در تعالی کشور نقش داشته باشید باید بگویید آقای دولت! باید بروید این را اجرا کنید، این مکانیسم را پیاده کنید، دنیا هم این را اجرا کرده. این بحث که آقا! ما نمی‌توانیم و امکان آن را نداریم بنده به عنوان معلم کوچکی در این حوزه عرض می‌کنم ما امکانات آن را داریم (فرهنگی ـ آقای دکتر! خیلی ممنون) آمادگی آن را داریم و خواهیم رسید، ولی سه تا قانون می‌خواهیم؛ قانون جدید برنامه، قانون جدید بودجه متناسب با بودجه‌ریزی برنامه عملکرد و قانون محاسبات عمومی که مبنای آن حسابرسی عملکرد باشد و یک نظامی که ثبت دقیق گردش اطلاعات اقتصادی را در کشور نشان بدهد، در دنیا معروف است به people cycle clock یا PCC همه اینها اگر وجود داشته باشد، امکان آن هم در ایران هست.

عذرخواه هستم اگر عرایض من خیلی طولانی شد، خیلی ببخشید. صلوات بر محمد و آل محمد. (حضار صلوات فرستادند)