بسم‌ الله الرحمن الرحيم جلسه با حضور 202 نفر از نمايندگان رسمی است. دستور جلسه را قرائت بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم دستور جلسه يكصد و شصت و يكم روز چهار‌شنبه بيست و نهم آذر‌‌ماه 1396 هجري‌شمسي مطابق با اول ربيع‌الثاني 1439 هجري‌قمري: 1 ـ ادامه رسيدگي به گزارش كميسيون تدوين آيين‌نامه داخلي مجلس در مورد طرح اصلاح موادي از قانون آيين‌نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي. 2 ـ ادامه رسيدگي به گزارش كميسيون مشترك در مورد لايحه حمايت از حقوق افراد داراي معلوليت. 3 ـ بررسي تقاضاي عده‌اي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در مورد تشكيل كميسيون ويژه گردشگري، ميراث فرهنگي و صنايع دستي. 4 ـ گزارش كميسيون قضائي و حقوقي در مورد طرح الحاق يك تبصره به ماده (353) قانون آيين‌نامه دادرسي كيفري. (اعاده‌شده از شوراي محترم نگهبان 1) 5 ـ گزارش كميسيون عمران در مورد لايحه يك‌فوريتي اصلاح بند (2) ماده‌واحده قانون تسريع در امر تخليه و بارگيري كشتي‌ها در بنادر. 6 ـ گزارش كميسيون اجتماعي در مورد طرح تعيين تكليف كارگزاران بيمه كشاورزي. 7 ـ گزارش شور دوم كميسيون تدوين آيين‌نامه داخلي مجلس در مورد طرح الحاق موادي به قانون آيين‌نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي. 8 ـ گزارش كميسيون شوراها و امور داخلي كشور در مورد رد طرح دهياري‌ها. 9 ـ انتخاب دو نفر از نمايندگان استان در مجلس شوراي اسلامي با رأي مجلس به عنوان ناظر در شوراي معادن در هر استان.

تلاوت آياتي از كلام‌الله مجيد.

از جناب آقاي كاكاوند قاري محترم تشكر مي‌كنيم. ترجمه آيات را بفرماييد.

به نام خداوند بخشنده مهربان «و برايمان هم در اين دنيا و هم در آخرت نيكي مقرر بدار كه ما به سوي تو بازگشته‌ايم خداوند فرمود من عذاب خود را به هر كه خواهم مي‌رسانم اما رحمتم همه چيز را فرا گرفته است آن را براي كساني مقرر خواهم كرد كه تقوا پيشه كنند و زكات دهند و كساني كه به آيات ما ايمان آرند. آنان كه از اين فرستاده كه پيامبري درس‌ناخوانده است پيروي مي‌كنند همو كه نام وي را نزد خود در تورات و انجيل مكتوب مي‌بينند پيامبري كه آنان را به معروف امر مي‌كند و از منكر باز مي‌دارد و پاكي‌ها را بر آنان روا مي‌شمارد و پليدي‌ها را بر آنان حرام مي‌سازد و بار سنگين‌شان را از دوش‌شان برمي‌دارد و بند و زنجيري را كه داشتند مي‌گشايد آنان كه به او ايمان آرند و گرامي‌اش دارند و ياري‌اش كنند و از آن نور كه با وي نازل شده پيروي كنند، رستگارانند». راست گفت خداوند بلندمرتبه بزرگ. صلوات (حضار صلوات فرستادند). اسامي تأخيركنندگان جلسه امروز آقايان: عليرضا ابراهيمي نماينده محترم راميان، علي اكبري نماينده محترم بجنورد، قاسم ساعدي نماينده محترم دشت‌آزادگان، محمود صادقي نماينده محترم تهران، محمدحسين قرباني نماينده محترم آستانه‌اشرفيه، عامر كعبي نماينده محترم آبادان، مسعود گودرزي نماينده محترم ممسني، عليرضا محجوب نماينده محترم تهران و عدل هاشمي‌پور نماينده محترم كهگيلويه.

دستور جلسه را بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم خدمت همكاران گرامي عرض سلام و ادب دارم. آقاي رئيس! در ادامه رسيدگي به گزارش كميسيون تدوين آيين‌نامه داخلي در مورد طرح اصلاح آيين‌نامه داخلي ما در ابتداي بررسي ماده (7) هستيم، اگر اجازه قرائت بفرماييد جهت بحث قرائت كنم.

بفرماييد.

ماده 7 ـ ماده (31) قانون و تبصره آن به ‌‌شرح زير اصلاح و ماده (33) قانون حذف مي‌شود: ماده 31 ـ شعبه موظف است حداكثر ظرف مدت سه روز كاري گزارش تأیید آن‌ دسته از اعتبارنامه‌هاي واصله را كه معترض ندارند، به ‌صورت يك‌جا به هيأت‌رئيسه مجلس ارسال كند تا در جلسه علني گزارش آن قرائت شود و رئيس جلسه تصويب آن‌ را اعلام كند. اعتبارنامه‌هايي كه مورد اعتراض قرار گرفته است، حداكثر ظرف مدت پنج روز كاري توسط شعبه رسيدگي مي‌شود. درصورتي ‌كه نظر شعبه تأیید اعتبارنامه باشد، گزارش تأیید آن به مجلس ارائه می‌گردد و چنانچه نظر شعبه رد اعتبارنامه باشد، گزارش آن از طريق هيأت‌رئيسه مجلس به كميسيون تحقيق ارجاع مي‌شود. تبصره ـ شعبه موظف است حداقل (24) ساعت قبل از بررسي اعتبارنامه از معترضان جهت توضيح اعتراض و از نماينده‌اي كه اعتبارنامه‌اش مورد اعتراض قرار گرفته جهت دفاع دعوت به ‌عمل آورد. عدم حضور هر يك از آنان مانع رسيدگي نيست. معترضان در صورت عدم حضور غيرموجه در شعبه، در جلسه علني حق اعتراض ندارند. موجه بودن عدم حضور بايد به تأیید هیأت‌رئیسه مجلس برسد. آقاي دكتر! اينجا آقاي دكتر ادياني اصلاح عبارتي پيشنهاد كرده‌اند كه به جاي «نماينده» بايد كلمه «معترض» بگذاريد. بايد مخالف و موافق صحبت كنند. در تبصره گفتند در سطر دوم بعد از حرف «از»، «معترض يا» بايد اضافه شود؟

آقاي ادياني بفرماييد پيشنهادتان چيست؟

بسم الله الرحمن الرحيم نكته اول چون اشاره فرموديد پيشنهاد چيست، تبصره را عنايت بفرماييد. سطر دوم اشاره دارد «شعبه موظف است حداقل (24) ساعت قبل از بررسي اعتبارنامه از معترضان»، ممكن است «معترضان» نباشد، «معترض» باشد، يك فرد باشد.

حالا «معترض يا معترضان».

«معترض يا معترضان»، اين نكته اول. نكته دوم حالا كه اسم ما به عنوان مخالف هم درآمده اين را عرض كنم، جناب آقاي دكتر! ببينيد آن سطر چهارم كه اشاره دارد، البته اين «معترض» بايد هم در سطر دوم اضافه شود، در واقع متن اين مي‌شود: «اعتبارنامه از معترض يا معترضان»، عيناً سطر چهارم بعد از «مانع رسيدگي نيست» همين است، آنجا هم بايد بشود «معترض يا معترضان». يك نكته را هم اينجا عرض كنم، ببينيد جناب آقاي دكتر! در همين سطر چهارم با اين اصلاح عبارتي كه انجام شد اشاره دارد: «معترض يا معترضان در صورت عدم حضور غيرموجه در شعبه، در جلسه علني حق اعتراض ندارند». اين جاي تأمل دارد، همكاران عنايت كنند.

حالا اول اجازه بدهيد آن اصلاح عبارتي را درست كنيم. اين «معترض يا معترضان» اشكالي ندارد يك كلمه «معترض» به آن اضافه كنيم، مقصود همين بوده است.

نه، حالا از باب نگارش چون ممكن است اصلاً‌ فرد باشد.

منتها يك نكته‌اي ديگري هم هست، آقاي يوسفيان‌ملا! اينجا گفته شده كه «معترضان در صورت عدم حضور غيرموجه در شعبه، در جلسه علني حق اعتراض ندارند». حالا اگر موجه بود چه مي‌شود؟ پس بايد بگوييم.

آقاي رئيس! گفته شده است.

كجا گفته شده؟

«موجه بودن عدم حضور بايد به تأیید هیأت‌رئیسه مجلس برسد».

من اين را نمي‌گويم. آقايان ببينيد، آقاي يوسفيان‌ملا! موجه بودن را گفتيد هيأت‌رئيسه، هيأت‌رئيسه گفت موجه است، پس بايد شعبه دوباره تشكيل جلسه بدهد، اين را نگفتيد. (يوسفيان‌ملا ـ اشكال ندارد) اشكال بر اين وارد است، ببينيد! اگر معترض يا معترضان حضور پيدا نكردند و غيرموجه بود فرمايش‌تان درست است كه حرف‌شان مسموع نيست، اما اگر موجه بود و هيأت‌رئيسه هم گفتند موجه است، مثلاً مشكلي وجود داشت، پس بايد بگوييم يك بار ديگر شعبه جلسه بگذارد و رسيدگي كند. همين را بايد بياوريم وگرنه دوباره سكته‌اي در كار به وجود مي‌آيد و در آينده مشكل ايجاد مي‌شود. پس اين رفع ابهام بايد بشود كه اگر عدم حضور موجه بود فقط يك بار ديگر جلسه شعبه ظرف پنج روز مجدداً تشكيل و نظر خود را اعلام مي‌كند كه نقصي در نگارش وجود نداشته باشد. (يوسفيان‌ملا ـ قبول داريم) الان پيشنهادي داريم؟

بله پيشنهاد هست.

پس مخالف صحبت كند.

آقاي ادياني مخالف صحبت كردند.

نه، صحبت‌شان را نكردند، آقاي ادياني بفرماييد.

آقاي دكتر لاريجاني! من واقعاً نمي‌دانم، شايد حق با جناب‌عالي و عزيزاني كه بر كرسي رياست جلسه تكيه مي‌زنند باشد، چرا اين را قطع مي‌كنند؟

نه قطع نكردند.

قطع كردند. بين مكالمات حضرت‌عالي با همكار عزيزمان آقاي يوسفيان اين را قطع كردند.

من اين را دوباره عرض كنم، وقتي كه بحث مي‌شود يك طرف را قطع مي‌كنند كه همهمه نشود، دستگاه خود به خود قطع مي‌كند.

به تعبير جناب‌عالي يك مختصر عقلي هم براي گوينده قائل شويد، چرا همهمه شود؟

شما را بسيار پرعقل مي‌دانيم، بفرماييد.

شما عزيز ما هستيد. من اين نكته را مي‌خواستم عرض كنم، با آن اشكالي هم كه جناب‌عالي وارد كرديد كه من مي‌خواستم در مخالفت عرض كنم، آغاز سخن من همين بود كه جناب‌عالي به درستي اشاره فرموديد. به نظرم باز هم يك اشكال ديگري هست كه اين متن را دارم به عنوان مخالف عرض مي‌كنم. ببينيد آقاي دكتر عزيز! يكي از راهكارهاي خداي‌ناكرده، بالاخره قانونگذار همين را پيش‌بيني كرده است. يكي از راهكارهاي جلوگيري از كسي كه نبايد در مجلس اعتبارنامه‌اش تصويب شود، توصيه حضرت امام هم است، در وصيتنامه حضرت امام هم اگر اشتباه نكنم آمده و در آيين‌نامه ما هم هست. ببينيد! اين حق نمايندگان است كه در جلسه علني هم اعتراض‌شان را بشنوند. يعني وقتي ما به نماينده اين حق را نمي‌دهيم و اين حق را از او سلب مي‌كنيم، به ويژه آنجايي كه گفته «در صورت عدم حضور غيرموجه در شعبه، در جلسه علني حق اعتراض ندارند». آمد و موجه بود، اين موجه بودن نه اينكه جلسه شعبه را تكرار كنيم، اتفاقاً اين را باز بگذاريد، ما جلسه شعبه را تكرار نكنيم. براي آن نماينده معترض كه در آن شعبه براي بيان ادله اعتراض به طور موجه هم حضور نيافت بگذاريد استدلال او را كشور بشنود. ما اين راهكارها را نبنديم، مجلس هميشه اين‌طور نيست.

نتيجه‌اش مي‌شود اين كه ديگر اصلاً به كميسيون رجوع نمي‌كنند، همه‌ به مجلس مي‌آيند.

براي آن يك راهكار ديگر پيدا كنيد، اما اين راه را نبنديم، اين را حق نماينده قائل شويم كه در جلسه علني استدلال‌هاي خودش را متقن در اعتراض به اعتبارنامه فرد و منتخبي بيان كند. به نظر من اين مضيق مي‌كند و نوعي تحديد اختيارات و شأن و اقتدار نماينده به عنوان نماينده ملت و عصاره فضايل ملت است.

جناب آقاي محمدي موافق هستند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم همانطور كه همكاران عزيز مستحضر هستند عزيزان در ادوار گذشته شاهد بودند كه موقع تصويب اعتبارنامه نمايندگان مجموع (290) نفر را به طور جداگانه اعلام مي‌كردند كه اعتراضي به اعتبارنامه آنها نشده و دانه به دانه رأي‌گيري مي‌شد و نمايندگان بايد رأي خودشان را در مورد آنها به تفكيك اعلام مي‌كردند و تقريباً يك روز مجلس را به طور كامل صرف خودش مي‌كرد، در حالي كه اين ضرورتي ندارد، الان در ماده (31) كه اصلاح شده اعلام شده اگر اعتراضي به اعتبارنامه‌ها نشد اينها به طور يكجا رأي‌گيري مي‌شود. اين باعث مي‌شود هم صرفه‌جويي در وقت مجلس، مردم و نمايندگان مي‌شود، هم واقعاً كار عبثي انجام نمي‌دهيم، جايي هست نسبت به اعتبارنامه اعتراض است حرفي نيست، آنجا بايد به طور دقيق مجلس وارد رسيدگي شود و نمايندگان اظهارنظر كنند. جايي كه نسبت به اعتبارنامه اعتراضي نشده اين (290) نفر را يكي‌يكي بگويند به اعتبارنامه فلاني اعتراضي نشده رأي خودتان را اعلام كنيد، دوباره نفر دوم همين‌طور تا نفر آخر. اين يك كار عبثي بود، من فكر مي‌كنم اين اصلاحي كه در آيين‌نامه صورت گرفته اصلاح بسيار خوبي است و اگر عزيزان آن روزها را در ذهن‌شان تداعي كنند ملاحظه مي‌فرمايند كه واقعاً بي‌جهت وقت مجلس اتلاف مي‌شد و لذا از همكاران عزيز تقاضا دارم كه حتماً نسبت به اين اصلاحيه رأي بدهند كه حداقل يك نصف روز صرفه‌جويي در وقت مجلس خواهد شد.

متشكريم، كميسيون بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم دوستان عزيز توجه بفرمايند! در كميسيون با حضور جمعي از متقاضيان ساعت‌ها بحث و بررسي شد و اصلاً اين وظيفه ذاتي شعبه است كه اسناد را بررسي كند. مگر امكان دارد بدون اينكه شعبه بررسي كند فردي بيايد در صحن مجلس بدون هيچ مدرك و سندي بخواهد مطلبي را مطرح كند و ساعت‌ها فرد و مجلس را درگير كند كه موافق محترم جناب آقاي محمدي به زيبايي اشاره فرمودند و اين مورد در بندهاي بعدي هم به صورت كامل توضيح داده شده است. ما با پيشنهاد جناب آقاي ادياني مخالف هستيم.

متشكريم. بنابراين اين دو تا اصلاح دارد، يكي «معترض يا معترضان» مي‌شود، يكي در خط آخر بگوييم اگر عدم حضور موجه بود فقط يك بار ديگر جلسه شعبه ظرف پنج روز مجدداً تشكيل مي‌شود و نظر خود را اعلام مي‌كند. اين بايد اصلاح شود تا كامل شود و رفع ابهام شود. حضار 222 نفر، ماده (7) به نحوي كه قرائت شد را به رأي مي‌گذاريم. نمايندگان محترم نظرشان را اعلام بفرمايند. چون دوسوم رأي نياز دارد خواهش مي‌كنم در رأي‌گيري مشاركت بفرماييد. دوستان در رأي‌گيري مشاركت بفرماييد. پايان رأي‌گيري را اعلام مي‌كنم، تصويب شد. ماده (8) را بخوانيد.

ماده 8 ـ در ماده (32) قانون عبارت‌هاي «(12) روز» و «(10) روز» به «پنج روز كاري» اصلاح مي‌شود.

«(12) روز» را «(10) روز» كرده‌اند.

آقاي دكتر! پيشنهاد داريم،‌ آقاي ادياني مي‌گويند «هفت روز» كنيم.

پيشنهاد داريم مخالف صحبت كند.

جناب آقاي ملكي مخالف هستند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم دوستان ببينيد! تعيين تكليف كساني كه پرونده‌شان مورد اعتراض قرار گرفته است براي خود مجلس هم بهتر است، هر چه ما زمان را در اينجا كه «(12) روز» بوده پايين آورده‌ايم خيلي بهتر است، اما در بررسي ماهوي قضيه ممكن است به تعطيلات بخورد، به آن اشاره نكرديد و اتفاقاتي بيفتد و از نظر زماني فرصت كافي وجود نداشته باشد. شايد آقاي ادياني كه خودشان هم هفت روز را پيشنهاد داده‌اند دليل‌شان اين باشد كه ما يك زماني را در نظر بگيريم كه فرصت بررسي بيشتر براي طرفي كه مورد اعتراض قرار گرفته است يا آن كساني كه اعتراض كرده‌اند، از نظر زماني اين فرصت براي ما مغتنم خواهد بود و فردا خداي‌ناكرده حقي، چه آن كسي كه مورد اعتراض قرار گرفته، چه كساني كه دنبال مداركي هستند و يا مداركي را تهيه كرده‌اند و دفاع مي‌كنند، اعتراض منطقي دارند. بنابراين زمان را يك دفعه نصف كردن از (10) روز به پنج روز مي‌تواند موجب تضييع حقوق شود. بنابراين افزايش مورد نظر اگر چنانچه صورت بگيرد مطلوب خواهد بود. تشكر مي‌كنم.

متشكريم، موافق صحبت كند.

جناب آقاي تركي موافق هستند، بفرماييد.

آقاي كاتب! آقاي كوهكن صحبت مي‌كند.

آقاي كوهكن بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم من خدمت برادر عزيزمان آقاي دكتر ملكي عرض كنم وقتي كه پنج روز اعلام مي‌كنيم مستحضر باشيد اگر به روز تعطيلي برخورد كند اين يك رويه است كه روزهايي را كه تعطيل نيست و كار اداري انجام مي‌شود مدنظر است. لذا از اين جهت دغدغه‌اي نداشته باشند. اگر روز اولي كه شروع مي‌شود، روز دوم، سه روز تعطيلي هم باشد مستحضر باشيد كه چهار روز بعد از اتمام روز تعطيلي محسوب شود. شما در محاكم ابلاغيه‌ها و اخطاريه‌ها دارد مراعات مي‌شود و دغدغه‌اي از اين جهت نداشته باشيم. ضمن اينكه مي‌دانيد ما در اوايل كار مجلس به هر ميزان كه اين وقت‌ها مناسب باشد و به درازا نكشد، عزيزان مستحضر باشيد! در ابتداي شروع كار هر دوره مجلس واقعاً يك وقتي تلف مي‌شود، يعني تا زماني كه مي‌‌آيد مجلس شكل بگيرد، اعتبارنامه‌ها تصويب شود، شعب اعضا را براي كميسيون‌ها انتخاب كنند، كميسيون تشكيل شود، اعضاي هيأت‌رئيسه كميسيون، اجازه بدهيد كه اين زمان كه وقت بسيار مهم است در همين حد باشد. بحث‌هاي كارشناسي هم در كميسيون تدوين آيين‌نامه شد، قطعاً و يقيناً‌ پنج روز مهلت كافي است و وقتي را از معترض محترم تضييع نخواهد كرد.

كميسيون بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم فرمايشات‌ جناب آقاي كوهكن بسيار رسا و شفاف بود، فقط يك جمله را عرض كنم كه ما به نصف تقليل نداديم، روزهاي تعطيل را حذف كرديم و اينجا دقيقاً خالص مشخص شده پنج روز كاري كه در گذشته ابهامي وجود داشته است.

متشكريم. حضار 216 نفر، ماده (8) را به رأي مي‌گذاريم. نمايندگان محترم نظرشان را اعلام بفرمايند. دوسوم رأي مي‌خواهد، خواهش مي‌كنم همه عزيزان در رأي‌گيري مشاركت داشته باشند. پايان رأي‌گيري را اعلام مي‌كنم، تصويب شد. ماده (9) را بخوانيد.

ماده 9 ـ ماده (34) قانون به‌ شرح زير اصلاح و دو تبصره به آن الحاق مي‌شود: ماده 34 ـ كميسيون تحقيق حداكثر ظرف مدت (15) روز به دلايل و توضيحات كتبي شعب و آقاي دكتر! اينجا هم معترض را اضافه كنيم؟ «معترض يا معترضان» چون به سياق ماده قبلي باشد. (رئيس ـ بله) معترض يا معترضان رسيدگي مي‌كند و پس از استماع و بررسي توضيحات معترض يا معترضان و دفاعيات كتبي يا حضوري نماينده مورد اعتراض، نظر خود را براي مجلس ارسال مي‌كند. تبصره 1 ـ در صورتي‌كه تعداد معترضان زياد باشد.

«زياد» را بنويسيد مثلاً «بيش از سه نفر».

بيش از سه نفر باشد، مي‌توانند سه نفر را به‌ صورت مكتوب معرفي كنند تا در شعبه و كميسيون تحقيق جهت ارائه توضيحات لازم حضور يابند. تبصره 2 ـ كميسيون تحقيق موظف است حداقل (24) ساعت قبل از رسيدگي به اعتبارنامه از معترض يا معترضان و نماينده‌اي كه اعتبارنامه‌اش مورد اعتراض واقع شده است دعوت به ‌عمل آورد. آقاي دكتر! اينجا هم پيشنهاد داريم، آقاي ادياني و آقاي رحيمي پيشنهاد دارند.

به جاي كلمه «براي» در سطر چهارم هم «به» بگذاريد، از نظر ويرايشي بهتر است.

جناب آقاي ملكي مخالف هستند.

بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم ببينيد دوستان! در بحث قبلي در ماده (8) اشاره فرمودند كه (12) روز و (10) روز، پنج روز بشود و دلايلي هم كه آوردند اين است كه پنج روز كاري مطرح است و موضوع سرعت بخشيدن به تعيين تكليف را مطرح كرده‌اند. من هر دو تا ماده (34) قبلي و الان كه به عنوان ماده (9) شده است را در كنار هم گذاشتم بررسي كردم، ديدم هيچ تغييری در اينجا صورت نگرفته است. اگر هدف تعيين تكليف و سرعت در كار است، در اينجا زمان را عيناً حفظش كرديم، يعني كميسيون تحقيق را (15) روز حفظ کردیم، بهتر است كه اينجا هم زمان را كاهش بدهيم، بحث همان (10) روز كاري را مطرح كنيم.

اينجا الان (15) روز را حفظ كرده‌اند.

آقاي دكتر! من همين را عرض مي‌كنم، عرضم اين است كه در بحث قبلي اعلام كردند از (12) روز به پنج روز تبديل شود، (رئيس ـ آن برای شعبه است) چراكه به سرعت عمل مي‌خواستند تعيين تكليف شود، ولي در اينجا همين را حفظ كرده‌اند و اينجا هم مي‌تواند همان روزهاي كاري را مطرح كنيم، به جاي (15) روز بگوييم (10) روز يا هفت روز، همان پيشنهادي كه آمده است. پس همان ايراد قبلي در اينجا هم به جاي خودش باقي است كه دوستان موافق و كميسيون هم به آن اعتراض داشتند، متشكرم.

موافق صحبت كند.

جناب آقاي داداشي موافق هستند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم خدمت همه همكاران و ملت شريف ايران سلام و عرض ادب و احترام دارم. ببينيد همكاران گرامي! در اين اصلاح حفظ حرمت و شأن نمايندگان صورت گرفته است. در ماده (34) فعلي دارد كه در صورت عدم حضور عمدي نماينده مورد اعتراض در كميسيون، كميسيون مي‌تواند بدون استماع مدافعات وي نظر خودش را به هيأت‌رئيسه يا مجلس اعلام كند. ببينيد! در اين اصلاحيه اين حذف شده، در واقع مجلس و ما نمايندگان از كجا مي‌دانيم كه اين نماينده به صورت عمدي حضور پيدا كرده يا عدم حضور او از روي عمد و قصد است؟ اين باعث حفظ حرمت و شأن نماينده است. درخواست بنده اين است كه به اين ماده رأي مثبت بدهيد، تشكر مي‌كنم.

كميسيون بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم از اينكه مجلس با حضور قلب توجه دارد و با رأي بالا بندهاي آيين‌نامه تصويب مي‌شوند به نوبه خودم تقدير و تشكر مي‌كنم و فرمايشات جناب آقاي داداشي باز هم كاملاً‌ شفاف و واضح بود. ولي دوستان به يك نكته توجه بفرمايند، از ماده (6) تا (13) گزارش متوالي و سلسله‌وار نوشته شده و فرآيند اعتبارنامه‌ها ابتدائاً‌ بايستي در شعبه، بعد در كميسيون تحقيق و بعد به صحن مجلس بيايد. به دوستان عزيزتان اعتماد بفرماييد كه ان‌شا‌ءالله وقت مجلس كمتر گرفته شود.

تذکر دارم.

متشكريم، تذكر در همين زمينه است بفرماييد.

جناب آقاي بيگدلي تذکر دارند.

بفرمایید

بسم الله الرحمن الرحيم عرض سلام و ادب و احترام خدمت همكاران عزيز و هيأت‌رئيسه. آقاي دكتر لاريجاني!‌ چند روز پيش يكي از همكاران‌مان در مورد اولويت‌بندي طرح‌ها و لايحه‌ها توضيحاتي را دادند. آنقدر نگران وضع و اوضاع مملكت بودند من نگران حال آقاي محبي‌نيا نماينده محترم شدم. آقاي دكتر! من يك سؤال از حضرت‌عالي دارم، به نظرتان كجاي بررسي اين آيين‌نامه اولويت اين مملكت است؟ شما پنج، شش ماه پيش (22) تا چالش اصلي مملكت‌مان را بيان فرموديد و نگراني‌تان را هم در مورد اين چالش‌ها فرموديد. به نظر شما صلاح نيست كه ما از صحن يك رأي بگيريم، بررسي آیین‌نامه و اصلاح آن را به كميسيون واگذار كنيم. هر عزيز، بزرگوار و نماينده‌اي هم نظراتي داشت همان‌جا اعمال شود. اين براي مجلس واجب است، ولي من فكر مي‌كنم الان از اولويت‌هاي مملكت و كشورمان نيست. آقاي لاريجاني! مردمان در روستاها از نبود آب آشاميدني دارند عذاب مي‌كشند. من مادر شهيدي را مي‌شناسم يك فرزند داشته تقديم اين انقلاب كرده، الان آب آشاميدني ندارد، در زمستان از سرما به خودش يخ زده، سه روز در خانه تنها مانده كسي سراغش را نگرفته است. من از حضرت‌عالي و نمايندگان محترم خواهش مي‌كنم صحن را يك مقدار با توجه به اولويت‌هاي جامعه پيش ببريم، متشكرم.

آقاي بيگدلي ببينيد! ما اين آيين‌نامه را نمي‌توانيم به كميسيون واگذار كنيم، چون اين دوسوم رأي مي‌خواهد و قانون دائمي ويژه‌اي است، يا بايد اصلاح كنيم يا نكنيم. خودتان رأي داديد كه وارد شويم، اينكه چيزي نيست. ضمن اينكه آن مسائل مهم هم در دستور است. هيأت‌رئيسه بايد مطابق آيين‌نامه در دستور بگذارد، خودش نمي‌تواند كاري كند. به هر حال يك كاري است كه مي‌تواند كار مجلس را سرعت بدهد، منظم‌تر كند، حالا اين امروز تمام مي‌شود. ولي آن مباحثي كه شما فرموديد درست است، در بحث‌ها هم هست، بحث تأمين اجتماعي را آوردند مطرح كردند، بحث بانكي مطرح شد و به مرور هم در بودجه و جاهاي ديگر پيگيري خواهيم كرد، در كار مجلس هست. بفرماييد.

جناب آقاي ادياني بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم اتفاقاً عرض بنده ناظر به همين اولويت‌دار بودن اصلاح آيين‌نامه است. البته اين نقص آيين‌نامه است، فعلاً چاره‌اي هم نداريم. يكي از نقيصه‌ها كه بايد اصلاح شود همين است كه وقتي پيشنهاددهنده پيشنهادش را مي‌دهد اصل بر اين است كه مطالعه كرده، صدر و ذيل بحث را چلانده و براي برون‌رفت از يك مشكلي پيشنهاد مي‌دهد.

الان تذكرتان ماده چند است؟

«اقتدار مجلس»، ماده مألوف، بند (11). آقاي دكتر! عرض شود الان وقتي در ليست مي‌آيد درست است، يعني روالي كه داريد انجام مي‌دهيد، الان درست است در همين اصلاح آيين‌نامه اين اصلاح خواهد شد، من در آن پيشنهاد عرض كردم آن عدد (3) را هم كه جناب‌عالي اشاره فرموديد در تبصره (1) كه «سه نفر» شود،‌ باز قدري ابهام يا حداقل اعوجاج ايجاد مي‌كند. خوب سلمنا، اگر كل معترضين چهار نفر يا سه نفر بودند،‌ يعني شما فرموديد بيش از سه نفر باشند. پيشنهاد ما اين بود كه تا پنج نفر، دو نفر و بيشتر از پنج نفر باز.

اگر رأي نياورد پيشنهادتان را مطرح كنيد، تذكر ندارد، متشكريم.

آقاي رئيس ببخشيد! اينجا در تبصره (2) هم «حداقل (24) ساعت» صحيح است.

بله، حضار 217 نفر، ماده (9) را به رأي مي‌گذاريم. نمايندگان محترم نظرشان را اعلام بفرمايند. دوستان در رأي‌گيري مشاركت بفرماييد، دوسوم رأي نياز داريم. پايان رأي‌گيري را اعلام مي‌كنم، تصويب شد. ماده (10) را بفرماييد.

ماده10 ـ ماده (35) قانون به ‌‌شرح زير اصلاح و دو تبصره به آن الحاق مي‌شود: ماده 35 ـ چنانچه كميسيون تحقيق، اعتبارنامه ردشده از سوي شعبه را رسيدگي كند و نظر به تأیید اعتبارنامه داشته باشد، گزارش آن در مجلس قرائت مي‌شود و رئيس مجلس تصويب آن را اعلام مي‌كند و اعتراضي پذيرفته نمي‌شود و در صورتي ‌كه نظر كميسيون مبني بر رد اعتبارنامه باشد گزارش آن حداكثر به‌ مدت (15) دقيقه در مجلس مطرح و ادله رد اعتبارنامه ارائه مي‌شود. نماينده‌اي كه اعتبارنامه‌اش رد شده است حداكثر به‌ مدت (30) ‌دقيقه فرصت دارد تا از خود دفاع كند ضمن اينكه مي‌تواند بخشي از وقت خود را حداكثر به دو نفر از نمايندگان واگذار كند، سپس گزارش كميسيون تحقيق به رأي گذاشته مي‌شود، چنانچه رد اعتبارنامه به تصويب نرسد، رئيس جلسه تصويب آن را اعلام مي‌كند. تبصره 1 ـ در صورتي ‌كه كميسيون تحقيق ظرف مدت (15) روز نظر خود را به مجلس اعلام نكند، نماينده‌اي كه اعتبارنامه‌اش مورد اعتراض واقع شده است يا (15)‌ نفر از نمايندگان مي‌توانند طرح اعتبارنامه را در صحن مجلس از هيأت‌رئيسه درخواست كنند و هيأت‌رئيسه موظف است در اولين فرصت گزارش شعبه را در دستور كار مجلس قرار دهد تا مطابق اين ماده مورد رسيدگي قرار گيرد.

آقاي يوسفيان‌ملا ببينيد! اينجا باز يك اشكالي وجود دارد، در ماده (35) گفتيد وقتي کمیسیون مي‌خواهد رد اعتبارنامه بدهد، مي‌آيد گزارشش را در (15) دقيقه مي‌دهد و بعد منوالي را مشخص كرده‌ايد، تبصره (1) مي‌گويد اگر كميسيون تحقيق ظرف (15) روز نظرش را نداد نماينده‌اي كه اعتبارنامه‌اش مورد اعتراض است يا (15) نفر مي‌توانند به هيأت‌رئيسه بگويند در دستور بگذارد. بعد گفتيد مطابق اين قانون انجام شود. در قانون گفتيد كميسيون اول نظرش را بدهد، كميسيون نظر نداده، بايد ذيل آن بگوييد كه به جاي كميسيون، شعبه در (15) دقيقه نظرش را مي‌دهد. چون فرض اين است كه شعبه اعتبارنامه را رد كرده و به كميسيون تحقيق داده، كميسيون تحقيق كارش را انجام نمي‌دهد، شما مي‌گوييد نماينده معترض مي‌تواند از هيأت‌رئيسه بخواهد. هيأت‌رئيسه جلسه علني مي‌گذارد، اينجا چه كسي بايد اول نظرش را بدهد؟ شعبه. كميسيون تحقيق نيست ولي شعبه كه رد كرده است، پس شعبه بايد به جاي كميسيون نظرش را بدهد، پس اينجا بايد رفع ابهام شود. به جاي نظر كميسيون نظر شعبه به مدت (15) دقيقه مطرح شود، آخرش بايد اين گفته شود، وگرنه ما جلسه مي‌گذاريم چگونه اداره‌اش كنيم،‌ اين ابهام دارد.

آقاي دكتر! تبصره (2) را هم اجازه مي‌فرماييد قرائت كنم؟

بفرماييد.

تبصره 2 ـ اگر اعتبارنامه‌ مورد اعتراض، در شعبه و كميسيون تحقيق تأیید شود، اعتراض نسبت به آن در صحن مجلس امكان‌پذير نيست و اعتبارنامه مصوب محسوب مي‌شود و رئيس جلسه تصويب آن را اعلام مي‌كند. آقاي دكتر! اينجا هم پيشنهاد داريم.

مخالف صحبت كند.

جناب آقاي ادياني مخالف هستند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آقاي دكتر لاريجاني! اولين استدلال من در مخالفت همين ابهامي است كه شما فرموديد،‌ الان رفع ابهام شد يا نه؟ اين ابهامي كه فرموديد را برطرف مي‌كنند؟

بله،‌ رفع ابهام شد.

اين دليل اول بنده بود. دليل دوم همين تبصره (2) است. دوستان متن را عنايت كنند، البته همان‌طور كه سخنگوي محترم فرمودند الحمدلله با حضور آقاي دكتر لاريجاني همه دوستان حضور قلب دارند، منتها در اين بخش مي‌خواهيم اين حضور را شفاف‌تر و شدت حضور را اعمال كنند، آن اين است؛ متن را دقت كنيد، «اگر اعتبارنامه‌ مورد اعتراض، در شعبه و كميسيون تحقيق تأیید شود، اعتراض نسبت به آن در صحن مجلس امكان‌پذير نيست». چه كسي اين حق را به تعدادي داده كه حقوق اكثر نمايندگان را حذف كنند؟ عزيزان و برادران من! نمايندگي قائم به شخص است، درست است ما براي اعمال اين نمايندگي يك ساز و كاري را هم تعيين مي‌كنيم، اما اينها كليدي‌ترين كار است. من كه نمي‌توانم حق اوليه و بديهي خودم را به كسي تفويض كنم، مثل همين بحث اظهارنظر،‌ مثل رأي دادن‌ها، مثل اعمال نظارت، مثل اعمال مجموعه مؤلفه‌هاي تقنين و نظارت. ما داريم دست نماينده را مي‌بنديم. برادران گل من! من و شما كه مي‌دانيم (فردي را عرض مي‌كنم)، در همه ما احتمال عقلي نفوذ كلام وجود دارد و ممكن است با استدلالي من را قانع كنند و من چيزي را قانع مي‌شوم كه آن استدلال مبنائاً مستند نبوده است. اما اين حق عقلي جمعي را از مجلس نگيريد. اتفاقاً اگر اعتراض اعتبارنامه كسي در مجلس، شعبه يا كميسيون مسموع و مورد قبول نبوده و اعتراض قابل پذيرش نبود، اعتبارنامه‌اي كه اعتراض شده در شعبه و كميسيون رأي آورده، راه را نبنديم، اينجا حداقل يك جمله را اضافه كنيم، اگر معترضي در مجلس نبود مصوب تلقي مي‌شود. ما نمي‌توانيم حقوق اوليه و حق مسلم نمايندگان را از آنها سلب كنيم. به قول سخنگوي محترم استدعا مي‌كنم حضور قلب را اينجا بيشتر كنيد، اينها اتفاق افتاده،‌ از مجلس دوره اول تا الان، حالا ما مصداق آن را در مجلس دهم نداشتيم. خودتان را با مصوبه خودتان مخلوع‌اليد نكنيد. بالاخره اين اتفاقات و فراز و فرودها هست،‌ همين كه هيأت اجرايي صلاحيت كانديدا را تأييد مي‌كند، گام بعدي هيأت نظارت، گام بعدي هيأت عالي نظارت، گام بعدي شوراي نگهبان، گام بعدي برابر آيين‌نامه داخلي، كميسيون مربوطه، شعبه مربوطه، آخرين منزلگاه و قرارگاه مربوط به ايجاد اتقان و اعتماد و عدم شبهه و عدم خداي‌‌ناكرده مسائل خاص در يك اعتبارنامه مجلس است. ما اين اختيار را از نمايندگان سلب نكنيم. (رئيس ـ متشكريم) ضمن اينكه بايد اين مكانيزم شعبه و كميسيون باشد، جناب آقاي دكتر لاريجاني! جمله‌اي را بياوريم «در صورت نبود اعتراض در صحن آن اعتبارنامه مصوب تلقي مي‌شود». متشكرم.

متشكر، جناب آقاي يوسف‌نژاد موافق هستند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم من نظر مخالف محترم را به ماده قبلي ارجاع مي‌دهم. حق نماينده يا نمايندگان معترض در ماده (34) محفوظ مانده است، به كميسيون تحقيق رفتند، مستندات را بررسي كردند، به اعتراض‌شان رسيدگي و استماع شده، توضيح داده شده، اعتراض آنها چه كتبي و چه شفاهي مورد بررسي اعضاي كميسيون تحقيق قرار گرفته،‌ اين را بايد توجه كنيم. اين نيست كه حق نماينده ضايع شده باشد. به هر حال براي يك نفر در صحن علني گفتند كسي اعتراض دارد؟ عده زيادي گفته‌اند نه، يك نفر يا چند نفر گفتند ما معترض هستيم. اين اعتراض معترضين با مستندات به كميسيون تحقيق رفته، كميسيون تحقيق نظرشان را شنيده،‌ بررسي كرده، نظر داده كه حق با اين نمايندگان معترض نيست. اينجا چه حقي باطل شده؟ اصلاً حقي ضايع نشده، اتفاقاً حق اعمال شده است. بنابراين من فكر مي‌كنم ماده (35) نسبت به ماده (35) قبلي كميسيون آيين‌نامه كه الان قانون است مترقيانه‌تر، مشروع‌تر و موسع‌تر است، اتفاقاً براي اينكه نظر نمايندگان معترض بررسي شود تفصيل‌تر است. من خواهش مي‌كنم كه به حقوق نمايندگان دقت بفرماييد، اتفاقاً آيين‌نامه برای رسيدگي به حقوق نمايندگان است، حالا چه در صحن، چه در كميسيون تحقيق و چه در هر كميسيون ديگري كه وجود دارد. بنابراين با اجازه جناب آقاي ادياني من اعتراض ايشان را وارد نمي‌دانم و اين حق را كه نماينده محترم داشته در كميسيون تحقيق بررسي و رسيدگي كردند و ديدند كه حق با ايشان نيست، مستندات‌شان كافي نيست، يا اصلاً‌ ممكن است حتي معترضين يا معترض راضي و قانع شده باشد، چون در كميسيون تحقيق قانع شده حتماً بايد در صحن علني مجلس بررسي شود؟‌ نه، اصلاً چنين چيزي معني و مفهوم ندارد. يا چون ممكن است مستنداتش محكم نبوده باشد ولي كميسيون تحقيق مستندات را بررسي كرده و ديده با شرايط رد نمي‌خواند، بنابراين نظر به تأييد داده. حالا اگر تأييد نشده باشد، اين مكانيزمي كه در صحن علني وجود دارد، سخنگو مي‌آيد مي‌خواند، افرادي كه معترض هستند، بعد رأي‌گيري مي‌شود و بعد مراحل بعدي. بنابراين من ضمن احترامي كه براي مخالف محترم قائل هستم معتقدم كه نظر ايشان اتفاقاً در ماده قبلي يعني ماده (34) برطرف شده و به نظر من منظورشان تأمين است و خواهش مي‌كنم كه به اين ماده رأي بدهيد و ان‌شا‌ءالله ادامه فعاليت ماده (34) و مواد بعدي باشد.

متشكريم، كميسيون بفرماييد.

جناب آقاي دكتر لاريجاني! حضرت‌عالي مستحضر بوديد بعضي مواقع ‌باعث انتقام‌جويي در صحن مجلس شده بود و بعضي‌ها فقط براي انتقام‌گيري اعتراض مي‌زدند و هيچ سند و مدركي نداشتند. خوشبختانه هم مخالف محترم و هم موافق محترم هر دو «السابقون السابقون» هستند، وضعيت گذشته صحن را به خوبي مي‌دانستند. اتفاقاً جناب آقاي دكتر لاريجاني با برنامه‌ريزي و تدبير بسيار مناسب به كميسيون آيين‌نامه مأموريت دادند، با توجه به سوابق ارزشمند جناب آقاي دكتر يوسفيان‌ملا و همكاران ما در كميسيون آيين‌نامه سعي شد جلوي انتقام‌جويي‌ها گرفته شود و هر كس دليل و مدرك و سندي دارد ابتدائاً بيايد در شعبه مطرح كند، اگر باز جاي اعتراض بود در كميسيون مطرح كند و مجدداً از طرف همه اعضاي محترم كميسيون آيين‌نامه از آراي بالاي شما و حضور قلب شما تقدير، تشكر و سپاسگزاري دارم.

متشكريم.

آقاي دكتر! در سطر پنجم ماده (35) «اعتبارنامه‌اش توسط كميسيون رد شده است»، خدمتتان عرض كردم.

بله، آن وقت در جمله بعدي به جاي «كميسيون»، «نظر شعبه» را هم بايد در تبصره اضافه كنيد. حضار 210 نفر، ماده (10) را به رأي مي‌گذاريم. نمايندگان محترم نظرشان را اعلام بفرمايند. دوستان در رأي‌گيري مشاركت بفرماييد، دوسوم رأي نياز است. پايان رأي‌گيري را اعلام مي‌كنم، تصويب شد. ماده (11)‌ را بفرماييد.

ماده 11 ـ مواد (36) و (37) قانون حذف مي‌شود. آقاي رئيس! اينجا هم پيشنهاد داريم.

آقاي يوسفيان‌ملا! (36) را چرا حذف كرديد؟ (36) مي‌گويد: «چنانچه نماينده بدون عذر موجه (به تشخيص هيأت‌رئيسه) تا (10) روز پس از ابلاغ به وى براى دفاع از صحت اعتبارنامه خود در جلسه حاضر نشود، مجلس با استماع گزارش كميسيون تحقيق و صحبت معترض وارد رأى‏گيرى مى‏شود. تبصره ‌ـ‌ در صورتى كه نماينده يا نمايندگان معترض به دلايل موجه در جلسه حضور نداشته باشند مى‏توانند با اطلاع قبلى هيأت‌رئيسه، دلايل اعتراض خود را كتباً» بدهند (یوسفیان‌ملاـ گفتیم در صحن مسموع نیست) بحث سر اين است كه كميسيون تحقيق مي‌خواهد گزارشش را بدهد، آن نماينده نيست، اينجا اين را مي‌خواهد بگويد.

در ماده قبلي هم همین بود.

نه، ماده قبلي چيز ديگري است، براي كميسيون است. ببينيد! اينجا مي‌گويد: «چنانچه نماينده بدون عذر موجه تا (10) روز پس از ابلاغ به وى براى دفاع از صحت اعتبارنامه» يعني كميسيون تحقيق نظرش را مي‌خواهد به مجلس بدهد، نماينده نيست، اگر موجه نباشد «مجلس با استماع گزارش كميسيون تحقيق و صحبت معترض وارد رأى‏گيرى مى‏شود». اين خوب است، چرا اين را حذف كنيم؟ يعني حذف ماده (36) بلاوجه است، چون احتمال عقلاني‌اش هست، حالا ممكن است رخ ندهد، ولي امكانش وجود دارد. (37) اشكالي ندارد حذف شود، مشكلي ندارد، (36) را بلاوجه حذف كرديد. (36) را كنار مي‌گذاريم، چون خود كميسيون هم قبول كرد. اگر مخالف دارد صحبت كند.

آقاي دكتر رحيمي! شما پيشنهادتان ناظر به همين (36)‌ بود، اين‌طوري مسأله حل مي‌شود.

جناب آقاي عليرضا رحيمي مخالف هستند، بفرماييد.

آقاي دكتر لاريجاني! من از دقت نظر حضرت‌عالي تشكر مي‌كنم، دقيقاً اشكالي كه شما وارد فرموديد بنده هم پيشنهاد حذف دادم، همین ماده (36) را كه در كميسيون پيشنهاد حذف آن آمده، من پيشنهاد دادم حذف نشود. آقاي دكتر! اگر نياز به رأي‌گيري دارد رأي‌گيري كنيد.

(36) را قبول كردند كه منتفي كنند، مي‌شود (37). پيشنهاد كميسيون اين مي‌شود كه فقط «ماده (37) قانون حذف مي‌شود». اگر مخالف ندارد ما رأي‌گيري كنيم.

آقاي دكتر! در اين زمينه پيشنهاد نداريم.

پيشنهاد داريم.

نه، براي حذف (37) كه پيشنهاد نداريد.

براي ماده (11) پيشنهادي نيست. حضار 210 نفر،‌ ماده (11) مي‌شود؛ «ماده (37) قانون حذف می شود». نمايندگان نظرشان را اعلام بفرمايند. دوستان در رأي‌گيري مشاركت بفرماييد. دوسوم رأي مي‌خواهد، خواهش مي‌كنم همگي در رأي‌گيري مشاركت بفرماييد. پايان رأي‌گيري را اعلام مي‌كنم، تصويب شد. ماده (12) را بفرماييد.

ماده 12 ـ ماده (38) قانون به ‌شرح زير اصلاح مي‌شود: ماده 38 ـ أخذ رأي در مجلس براي اعتبارنامه‌هايي كه در شعبه يا كميسيون تحقيق رد شده است، به ‌صورت مخفي و با ورقه انجام می‌شود. آقاي دكتر! پيشنهادي نداريم.

ماده (13) را بفرماييد.

ماده 13 ـ ماده (39) قانون به‌شرح زير اصلاح مي‌شود: ماده 39 ـ نماينده‌اي كه به اعتبارنامه‌اش اعتراض شده همانند ساير نمايندگان، از كليه حقوق اعم از دادن رأي (آقاي دكتر! فكر مي‌كنم «اعلام رأي» عبارت صحيح‌تري نسبت به «دادن رأي» باشد) و نامزدشدن براي عضويت در هيأت‌رئيسه و ساير انتخابات برخوردار است، ليكن در زمان بررسي اعتبارنامه خود در شعبه، كميسيون تحقيق و مجلس حق رأي ندارد. آقاي دكتر! اينجا هم پيشنهادي نداريم.

ماده (14) را بفرماييد.

ماده 14 ـ ماده (48) ‌قانون به ‌شرح زير اصلاح و تبصره‌هاي آن حذف مي‌شود: ماده 48 ـ در اجراي اصل نودم قانون اساسي به ‌منظور سامان دادن و كارآمدي مجلس و نمايندگان در رسيدگي به شكايات از طرز كار مجلس يا قوه مجريه يا قوه قضائيه، تشكيلاتي تحت عنوان «ديوان اصل نودم قانون اساسي» ايجاد مي‌شود. اساسنامه و تشكيلات اين ديوان حداكثر ظرف مدت دو ماه از تاريخ تصويب اين قانون توسط هيأت‌رئيسه تهيه و به تصويب كميسيون تدوين آيين‌نامه داخلي مجلس مي‌رسد. كليه قوانين و مقررات مرتبط با كميسيون اصل نودم قانون اساسي و شرح و وظايف مصرح در آن به قوت خود باقي است. آقاي دكتر! اينجا پيشنهاد داريم.

مخالف صحبت كند.

همكارها در مخالف و موافق ثبت‌نام كنند كه مي‌خواهيم قرعه‌كشي كنيم. جناب آقاي فولادگر مخالف هستند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آنچه كه هدف عزيزان عضو كميسيون تدوين آيين‌نامه براي تنظيم اين پيشنهاد بوده درخصوص اينكه تشكيلات كميسيون اصل (90) قانون اساسي در مجلس شوراي اسلامي تحت عنوان ديوان مطرح بشود، حداقل اينكه اينجا از اين متن استفاده مي‌شود گويا نيست. جناب آقاي رئيس! اين ديوان كه فقط يك عبارت و يك عنوان نيست، منظور از اين ديوان چيست؟ اگر منظور اين است كه كار قضائي انجام بدهد، از نوع كاري كه ديوان محاسبات انجام مي‌دهد، از نوع كاري كه ديوان عدالت اداري انجام مي‌دهد، از نوع كاري كه قوه قضائيه انجام مي‌دهد اين را قطعاً شوراي نگهبان ايراد خواهد گرفت و شبهه تداخل وظايف قوا وجود دارد. بنابراين من حالا علاوه بر مخالفت فكر كنم اخطار قانون اساسي هم بر اين مترتب باشد، چون نوع كار ديوان اينجا مشخص نيست. اگر منظور از ديوان نوعي كار حقوقي و قضائي از سنخ كارهاي ديوان عدالت اداري يا ديوان محاسبات است و از نوع كار قوه قضائيه، قطعاً اينجا بحث تداخل قوا پيشنهاد مي‌آيد كه معمولاً شوراي نگهبان اين ايراد را مي‌گيرد. بنابراين تصور من اين است كه اين حتماً اگر بنا است كار كميسيون اصل (90) توسعه پيدا كند يا علاوه بر اين وظايفي كه دارد انجام مي‌دهد وظايف آن تأثيرگذارتر و محكم‌تر انجام بشود اين بايد روشن بشود. جناب آقاي رئيس! الان اين متني كه اينجا وجود دارد گويا نيست، كاملاً مبهم است.

وظايف كميسيون اصل (90) كه در قانون اساسي آمده، ما براي آن قانون داريم، همان وظايف است.

بله، نه به عنوان ديوان. ديوان تعريف خود را دارد، ديوان يك تشكيلات حقوقي و قضائي است. آنكه ما از مفهوم ديوان استفاده مي‌كنيم.

اين نمي‌خواهد اين را بگويد.

اگر مفهوم ديگري از ديوان است اينجا بايد مشخص بشود منظور از ديوان يعني چه. بنابراين به نظر من اين متن گويا نيست و قطعاً بايد به كميسيون برگردد و اصلاح بشود.

خيلي ممنون، موافق را بفرماييد.

جناب آقاي رئيس! همكار‌ها اخطار و تذكر دارند اگر اجازه مي‌دهيد.

بفرماييد.

جناب آقاي دهقان شما در دستور اخطار داريد؟ بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آقاي دكتر لاريجاني ببينيد!‌ حالا فارغ از مسائلي كه الان اصلش اين كه واقعاً اولويت اين طرح‌هايي كه ما داريم رسيدگي مي‌كنيم همين‌ها است يا ما اولويت‌هاي ديگري در كشور داريم آن را جناب‌عالي بايد يك تدبيري بفرماييد با توجه به برخي از مسائلي كه در كشور هست به نظر من جناب‌عالي به عنوان رئيس مجلس براي حفظ شأن مجلس يك تعدادي از دوستان را پيشنهاد مي‌كنيم كه جمع‌ كنيد و با مجلس صحبت كنيد،‌ وقت بگذاريم كه مشكلات كشور چه هست و چكار بايد كرد. اما درخصوص اين موضوع؛‌ هدف اصل نودم قانون اساسي اين بوده است كه مردم بتوانند دسترسي داشته باشند راجع به همه قوا و طرز كار قوا بتوانند به مجلس به عنوان خانه ملت دسترسي داشته باشند و شكايت و مطالب خود را حتي از قوه قضائيه و حتي از خود مجلس و دولت و ساير اركان در كشور بتوانند مطرح كنند و اينجا رسيدگي بشود و احقاق حق بكند. من يك نگراني دارم، واقعاً حالا دوستان توضيح بدهند شايد اين نگراني من خيلي‌جا نداشته باشد. حرف ما اين است كه اگر اين ديوان شد آيا جنبه شكلي قوي‌تر و پرستيژ بالاتري پيدا كرد جنبه مردمي آن ضعيف مي‌شود يا نمي‌شود؟ صحبت اين است. به نظر من كميسيون اصل نودم قانون اساسي اگر به وظيفه خود خوب عمل مي‌كرد و افرادي كه به مسائل كشور واقف هستند و اشراف مي‌داشتند اگر به شكايات مردم به درستي رسيدگي مي‌كردند و جايگاه اصل (90) كه در قانون اساسي به حق آمده كه به شكايات مردم رسيدگي بشود اگر به جايي مي‌رسيد شايد اين رفتارهاي شكلي نيازي به اقدام نداشت، بلكه رضايت مردم را هم مي‌‌توانستيم جلب بكنيم. اما اينكه ما شكل اين را بخواهيم عوض كنيم، اسم كميسيون اصل (90) را ديوان كنيم اين پرستيژ بالاتري مي‌برد و ممكن است كه نتيجه‌اي براي كشور نداشته باشد.

آقاي دهقان! شما داريد مخالفت مي‌كنيد يا تذكر داريد؟

ما اخطار اصل (90) قانون اساسي را داشتيم.

اصل (90) قانون اساسي نمي‌گويد كه كميسيون باشد يا ديوان، ما قانوني در سال 65 در مجلس گذرانديم گفتيم تشكيلاتي كه براي اصل (90) است به صورت يك كميسيون مي‌آيد و در آيين‌نامه مشخص كرديم و آورديم و وظايفي براي آن گذاشتيم. آقاي دهقان! مشكلي كه وجود دارد اين است؛ كميسيون كه هست عزيزان ما دو جلسه در هفته مي‌گذارند و دنبال كارهاي ديگر هم بايد بروند، اگر ديوان باشد كارشناسان مشخصي دارد، آن نگراني كه شما داريد كه شكايات را دقيق با كارشناسي دنبال كنند انجام مي‌دهند، آنوقت در اساسنامه در رأس ديوان مي‌توانيد بگذاريد تعدادي از نمايندگان مجلس باشند. آنجا كار كارشناسي مي‌كند، اسناد و مدارك را پيگيري مي‌كنند، براي تقويت كار اين كار را كردند وگرنه وظايف آن هست، نمايندگاني هم بايد در رأس آن قرار بگيرند، به نظر من براي ديوان هم باشد ولي براي اينكه پيگيري جدي بشود اين كار را كردند. اخطار داريد بفرماييد.

جناب آقاي مرادي تذكر دارند، اگر در موضوع است بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم جناب آقاي رئيس! اخطار من ماده (103) آيين‌نامه هست. اشاره كردند كه تشكيل جلسات و رعايت ترتيب مذاكرات و اجراي آيين‌نامه و حفظ نظم جلسه طبق اين آيين‌نامه به عهده رئيس جلسه است. من مي‌خواهم اشاره بكنم، واقعاً دوستان هم توضيح دادند. جناب آقاي رئيس! ما مشكلات مهم‌تر از اين واقعاً در كشور داريم و اگر همين آيين‌نامه هم كه اصلاح آن الزام هست و حضرت‌عالي هم تأكيد كرديد ولي بياييم اهم و فالاهم بكنيم. الان چندين ماده در همين آيين‌نامه‌ هست كه واقعاً ضرورتي ندارد. نمونه آن در ماده (16) اشاره كرده كه قبلاً كميسيوني تحت عنوان «شوراها و امور داخلي كشور» بوده،‌ الان آمده گفته نه، اسم آن را عوض كنيم «امور داخلي كشور و شوراها» بگذاريد، واقعاً اين چقدر براي مملكت مهم است؟ يا اين آيين‌نامه‌اي كه قبلاً باز نمايندگان محترم زحمت كشيدند يا كميسيون كشاورزي گفته آقا! جاي كشاورزي آن با منابع طبيعي را عوض بكنيد. خواهش من اين است كه نسبت به اين موضوع اهميت بدهيد، الان چندين روز وقت مجلس و مردم به‌خاطر همين مسائل خيلي جزئي در آيين‌نامه‌اي كه براي اصلاح آن است گرفته شده، عذرخواهي مي‌كنم.

متشكريم،‌ ببينيد! ما يك حد اختيارات خاصي در هيأت‌رئيسه داريم، ما كه نمي‌توانيم، وقتي كميسيوني گزارش مي‌دهد بايد به ترتيب در جلسه بگذاريم. قبلاً شما گفتيد دوفوريتي، دوفوريتي را مقدم گذاشتيم، گفتيد يك طرح ديگري را مقدم بگذاريد، مقدم گذاشتيم، ولي ما نمي‌توانيم ترتيب را رعايت نكنيم. مگر اينكه شما از دستور خارج كنيد، ما نمي‌توانيم خارج بكنيم. ضمن اينكه اين مسائل هم در كنار مسائل ديگر مهم است، يعني اگر ما روان‌سازي در كار مجلس كنيم مهم است، به هر حال در بررسي‌هايي كه اين مدت داشتيم معلوم شد كه در آيين‌نامه اشكالاتي هست، وحي منزل كه نيست. آيين‌نامه را مي‌شود اصلاح كرد،‌ حالا به نظر مي‌آيد ديگر الان نصف آن را عبور كرديم، بگذاريد عبور كنيم. آقاي كاتب! اگر اخطاري هست بفرماييد.

آقاي داداشي در موضوع است؟ بفرماييد.

آقاي داداشي بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم جناب آقاي دكتر! اخطار من اخطار همين اصل نودم قانون اساسي است. من از همكاران عزيز هم يك خواهشي دارم كه اين را مورد توجه قرار بدهند. اگر يادتان باشد اين طرح قبلاً در صحن آمده بود و رد شد رفت در كميسيون و بنده هم به عنوان مخالف در اين بحث صحبت كردم. ببينيد! اصل (90) قانون اساسي مي‌گويد كه هركسي كه شكايت از طرز كار قوا دارد مي‌تواند به اصل نودم قانون اساسي شكايت بكند. ببينيد! با اين شرايط فعلي، با اين امكانات و با اين عِده و عُده‌اي كه كميسيون اصل نودم قانون اساسي دارد كار به جايي نمي‌برد. الان در حال حاضر كميسيون اصل نود عِده و عُده‌اش اين‌ همه شكايت، اين ‌همه پرونده به اندازه مركز پژوهش‌ها، شايد به اندازه يك‌پنجم مركز پژوهش‌هاي مجلس هم نيست. از كل كشور شكايت در كميسيون اصل (90) مي‌آيد، در كميته‌‌هاي مختلف بررسي مي‌شود، نه عِده هست، نه عُده هست، كارشناس نداريم. خوب همه اينها مشكل است، من از دوستان عزيز و از رئيس عزيز خواهش مي‌كنم كه يك عنايت ويژه‌اي داشته باشيد چارت ديواني براي اين تعريف بشود، آن ‌موقع همه نمايندگان شكايت‌هايشان هم بياورند.

بالاخره اخطار شما چيست؟ شما داريد موافق صحبت مي‌كنيد. الان اخطار براي اين است كه اگر اشكال قانون اساسي دارد.

آقاي رئيس! اخطار الان اين است كه اين از دستور خارج نشود. بعضي از عزيزان كمر همت بستند كه اين را از دستور خارج كنند، بنده از شما خواهش مي‌كنم كه اين از دستور خارج نشود، تشكر مي‌كنم.

حالا بگذاريد جلو برويم. اگر اجازه بدهيد بحث را جلو ببريم، موافق صحبت بكند. موافق صحبت كند اخطار را هم گوش مي‌دهيم.

جناب آقاي ملكي موافق هستند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم دوستان ببينيد! عزيزاني كه به عنوان اخطار و يا تذكر ورود پيدا كردند دغدغه‌اي داشتند مبني بر عدم كارايي كميسيون اصل (90). من در مورد اهميت كميسيون اصل (90) محضر شما عرض مي‌كنم كه كميسيون اصل (90) تنها كميسيوني هست كه در قانون اساسي آمده است. يعني در قانون اساسي به رأي ملت گذاشته شده است. هيچ‌يك از كميسيون‌هاي مجلس (رئيس ـ در قانون اساسي اصل 90 داريم، كميسيون نداريم. كميسيون آن را ما در قانون گذاشتيم) آقاي دكتر! اصل (90) به همين موضوع اشاره دارد. بحث من اينجا است كه ما در اينجا خاصيت كميسيون اصل (90) را وقتي كه جناب آقاي داداشي هم به حق اشاره كردند، هرچند كه به عنوان اخطار نبود اما به حق اشاره كردند اين‌ همه مسائل و مشكلاتي كه براي كميسيون اصل (90) ارجاع مي‌شود، به عنوان بازوي مقننه يا قضائيه اگر بگوييم مجلس شوراي اسلامي بايد عمل بكند، علاوه بر اينكه ما قانونگذار هستيم بايد دادرسي هم بشود،‌ تظلم‌خواهي بشود. متأسفانه به‌خاطر اينكه افرادي كه براي كميسيون اصل (90) عضويت پيدا مي‌كنند، معمولاً سرريز ساير كميسيون‌ها هست. به‌خاطر همين كه اين خاصيت را به صورت جامع ندارد، با درك اين واقعيت كه كميسيون اصل (90) نمي‌تواند بازوي قوي باشد براي احضار كساني كه چه از قواي ديگر، قواي مجريه و قضائيه مشكلاتي ايجاد كردند، تخلفاتي صورت گرفته و تظلمي از سوي مجلس، مردم از مجلس مي‌‌خواهند چون كميسيون اصل (90) نمي‌تواند در اينجا وظايف خود را اجرا بكند در اينجا پيشنهاد شده است كه مثل ديوان محاسبات يك بازوي قوي براي مجلس بشود و به صورت ديوان اصل (90) مطرح بشود. دوستان عزيز،‌ همكاران ارجمند! فلذا ما براي كارآمد كردن كميسيون در اينجا بياييم با رأي مثبت خودمان كميسيون اصل (90) را تقويت بكنيم تا اين‌همه پرونده‌هايي كه ارجاع مي‌شود و اغلب هم براي آنها تصميمات درستي گرفته نمي‌شود و مراجعه‌كنندگان و شكات از مجلس شوراي اسلامي وقتي كه مي‌بينند تصميم قاطعي گرفته نمي‌شود، مأيوس مي‌شوند همين موجب بدبيني مردم مي‌شود و بُعد نظارتي مجلس در بُعد اينكه از نظر حقوق ورود پيدا بكند هم كم‌خاصيت مي‌شود. فلذا در اينجا دوستان ما در كميسيون آيين‌نامه نشستند بررسي كردند، وقت گذاشتند. همانطور كه جناب آقاي دكتر لاريجاني رياست محترم مجلس هم اشاره كردند براي كارآمدتر كردن كميسيون اصل (90) تغيير آن را به عنوان ديوان اصل (90) مطرح كردند. لازم مي‌دانم كه از دوستان عزيز براي بار ديگر درخواست بكنم كه با رأي حداكثري كارآمدي كميسيون را تبديل به ديوان بكنيم و ان‌شاءالله بالا ببريم، تشكر مي‌كنم.

متشكريم، اخطار را بفرماييد.

جناب آقاي سليمي اخطار دارند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آقاي رئيس! اين ماده (14) از چند جهت مغاير قانون اساسي است. جهت اول اين ماده با اين ادبياتي كه اينجا الان طرح شده با اصل (85) قانون اساسي مغايرت دارد. الان خدمت شما توجيه را عرض مي‌كنم. ببينيد! ما در اينجا گفتيم اساسنامه و تشكيلات اين ديوان توسط هيأ‌ت‌رئيسه تهيه بشود، يعني مجلس اختيار قانونگذاري را دارد به هيأت‌رئيسه مي‌دهد. (رئيس ـ نه، تصويب آن با كميسيون آيين‌نامه است، اشكال ندارد) آقاي دكتر! اجازه بفرماييد عرض من منعقد بشود، اين نكته اول.

ببينيد! در اصل (85) مي‌گويد مجلس مي‌تواند تصويب دائمي اساسنامه سازمان‌ها و شركت‌ها را با رعايت اصل (75) به كميسيون‌هاي ذي‌ربط بدهد. كميسيون ذي‌ربط ما آيين‌نامه هست كه به آنجا داديم.

آقاي دكتر ببينيد! اينجا اينطور نوشته. اساسنامه و تشكيلات اين ديوان توسط هيأت‌رئيسه تعيين مي‌گردد و به تصويب كميسيون آيين‌نامه مي‌رسد. اين خلاف اصل (85) است، اين جهت اول.

نه، خلاف نيست، متشكريم. آقاي حاجي هم بگويند. آقاي سليمي بحث شما ادامه داشت؟ بفرماييد.

تمام نشده، از جهت دوم باز با اصل (75) مغايرت دارد، چون تشكيل اين ديوان بار مالي دارد، اين هم نكته دوم. آقاي رئيس! طرح است، لايحه كه نيست. بالاخره با اصل (75) هم مغايرت دارد. اصل (85) را هم ببينيد. در ادامه (85) ما قوانين آزمايشي را به يك كميسيون خاص مي‌دهيم. ما اينجا اختيار خودمان را در يك قانون دائمي،‌ آن هم قانون مادر به نام آيين‌نامه داخلي مجلس داريم به كميسيون تدوين آيين‌نامه مي‌دهيم و به نظر مي‌رسد اين با اصل (85) مغايرت دارد، با اصل (75) هم مغايرت دارد. آقاي رئيس! اگر اجازه بفرماييد يك نكته‌اي هم من اينجا عرض كنم. ببينيد! اصل پنجاهم قانون اساسي را هم به مناسبت عرض كنم. آقاي رئيس! الان اين آلودگي هواي شهر تهران و ساير كلانشهرها اين‌همه هزينه مالي، هزينه جاني، سالي (2900) نفر صرفاً به‌خاطر آلودگي هوا دارند فوت مي‌كنند. هزينه‌هاي رواني، تعطيلي مدارس، واقعاً يك زماني مي‌گفتند بنزين مشكل دارد، بنزين را وارد كردند. يك زماني مي‌گفتند مديريت مشكل دارد مديريت عوض شد، حالا مشكل چه چيزي است؟ اين آلودگي هوا، تعطيلات پي در پي،‌‌ آسيب‌هاي جاني، رواني و مالي به كشور،‌ آسيب‌هاي اقتصادي در اين بحران اقتصادي (كاتب ـ متشكرم) كسي هم وارد نمي‌شود، فقط بعضي از آقايان به‌جاي اينكه مديريت كنند مي‌گويند بايد دعا كنيم. اين دعا را كه از قبل هم بلد بوديم، چرا قبلاً مي‌گفتند آقاي فلان و بنزين و اينها مقصر است؟ الان بنزين را كه دارند وارد مي‌كنند،‌ الحمدلله گفته مي‌شود تا روزي (10) ميليون ليتر واردات بنزين دارند. (رئيس ـ اجازه بدهيد وارد بحث شويم) مصرف بنزين افزايش پيدا كرده و مشكلات ديگري كه براي كشور است. خواهش مي‌كنم دستور بفرماييد بالاخره مسئولين بيايند پاسخ بدهند و يك جلسه فوق‌العاده بگذاريد. چرا اين اتفاقات مي‌افتد و كسي هم پاسخگو نيست، متشكرم.

متشكرم، آن قسمت آخري كه فرموديد ربطي به اين طرح نداشت، ولي آن نكته‌اي كه در اصل (85) گفتيد پاراگراف اول (85) بحث آزمايشي است، پاراگراف دوم آن بحث آزمايشي نيست. اجازه بدهيد من نظرم را بدهم حالا شما وارد مي‌دانيد. بحث پاراگراف دوم مي‌گويد مجلس مي‌تواند تصويب دائمي اساسنامه‌ها را به كميسيون مربوطه بدهد، اينجا نگفته آزمايشي. اين دو بحث است، اين يكي. شما در آيين‌نامه ماده (73) را بخوانيد. تبصره (2) آن نوشتيد اساسنامه سازمان‌ها،‌ نظام مالي، ساختار و تشكيلات مجلس بايد بيايد در كميسيون تدوين آيين‌نامه تصويب بشود، آنجا هم تصويب كرديد. آن هم شوراي نگهبان تصويب كرده، بنابراين اخطار شما وارد نيست. اخطار (75) كه مي‌فرماييد، از بودجه مجلس بايد اين كار بشود، يعني اين درست است كه اگر بخواهد انجام بشود بايد در چهارچوب بودجه مجلس انجام بشود. آقاي حاجي‌دليگاني جناب‌عالي هم بفرماييد.

آقاي حاجي‌ بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آقاي رئيس! اخطار بنده هم همان اصل (85) است، از اينجا. ببينيد! اولاً‌ يك تشكيلات مي‌‌خواهد ايجاد بشود، اين يك و (يوسفيان‌ملا ـ نه، همان تبديل مي‌شود) آقاي ملا اجازه بدهيد. (رئيس ـ شما بفرماييد) يكي اينكه اينجا تشكيلات گفته، در قانون اساسي بحث شركت و اساسنامه را گفته. نكته بعدي؛‌ در اصل (85) همان پاراگراف دوم بحث دولت را گفته، تشكيلات مجلس را نگفته، گفته كه دولت هم اينجا به نظر مي‌رسد كه معناي قوه مجريه را داشته باشد. نكته بعد اين است؛ ببينيد! ما مي‌خواهيم يك قانوني اينجا بگذرانيم، يك شرايطي را فراهم كنيم كه بعداً همه قوا در واقع تمكين بكنند. از رأي ديوان (90) مجلس همه تمكين بكنند، حتي قوه قضائيه،‌ حتي ممكن است يك زماني شوراي نگهبان، حتي نيروهاي مسلح، همه نيروها و دولت. آقاي رئيس! اينجا به نظر مي‌رسد بهتر اين است كه براي اينكه قوت بيشتري بگيرد اين را بياييم قانونش بكنيم. يعني پيشنهادات تهيه بشود بيايد در صحن به تصويب برسد، برود شوراي نگهبان (رئيس ـ قانون دارد، قانون داريم، آخر آيين‌نامه نوشته ملاحظه بفرماييد، قانون مفصلي دارد) اجازه بدهيد، ببينيد! اينكه مي‌گويد به تصويب كميسيون برسد، حرف من اين است (رئيس ـ تشكيلات آن) اصلاً‌ خودش هم،‌ وقتي كه اين به تصويب كميسيون برسد در واقع سطح كلاس آن پايين است. نكته بعدي اين است؛ ببينيد!‌ بحث يك ديوان است، ضمن اينكه در اين پاراگراف دوم مؤسسات را گفته، تشكيلاتي به نام ديوان را نگفته، از نوع شركت هم نيست، از نوع مؤسسات هم نيست.

چرا ديگر مؤسسه است، چون همه اموالش دولتي است دولتي محسوب مي‌شود. ببينيد!‌ اشكال وارد نيست. جناب آقاي حاجي! آن نكته‌اي كه شما مي‌فرماييد، مي‌توانستند اين كار را هم بكنند. دوباره همان چيزهايي كه در قانون ما جزء وظايف كميسيون اصل (90) آورديم مجدداً بياورند، ولي مي‌خواستند خلاصه‌نويسي كنند، گفتند كل مصوبات مجلس راجع به وظايف كميسيون اصل (90) در ديوان مي‌آيد، نخواستند تكرار كنند. اينجا فقط اجازه تأسيس را به آن داده. ببينيد! هدف اصلي اينها اين بود كه يك‌مقدار قدرت اين كار را بيشتر كنند وگرنه چيز ديگري نبوده. حالا در هر حال توضيح بدهيد. آقاي حاجي! تذكر شما را وارد نمي‌دانم.

آقاي دكتر! آقاي محبي‌نيا هم اخطار دارند. آقاي محبي‌نيا بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آقاي دكتر! اين جنب و جوشي كه در بين نمايندگان هست نشانه اميد است. جامعه‌اي كه اميد نداشته باشد ساكت مي‌ماند، فلذا اين علامت مثبت است و مداراي حضرت‌عالي با نمايندگان در تذكرات و اخطارها بيانگر مردم‌سالاري و دموكراسي است كه اين هم به نوبه خود مبارك است. مجلس نماد دموكراسي در كشور جمهوري اسلامي ايران است، از اين منظر استدعا مي‌كنم كه اجازه بدهيد كه اين بحث مبسوط مطرح بشود، چون‌كه پيامدهاي مثبت و منفي اين ديوان مي‌تواند خيلي موسع و مؤثر باشد. الان هم من خدمت حضرت‌عالي آمدم آنجا عرض حالي داشتم. آقاي دكتر! اخطار حقير اصول (90) و (57) است. آقاي دكتر! من دقيقاً يادم هست در دوره هشتم وقتي در موسع كردن وظايف كميسيون اصل (90) قانون اساسي يك بندي تحت عنوان سامان دادن و كارآمدي ناظران مجلس آورده بودند. آنجا يكي از نمايندگان خدمت حضرت‌عالي اخطار داد، گفت كه براي ناظرين ما هيأت عالي نظارت داريم و اين جزء اختيارات اصل (90) نيست و حضرت‌عالي پذيرفتيد، واژه «ناظرين» را حذف كرديد. بلافاصله كه اين ناظرين حذف شد خود‌به‌خود اين سامان دادن و كارآمدي مجلس باقي ماند و جزء اختيارات اصل (90) آمد، بنده كه زماني در معاونت نظارت بودم با امضاي دكتر مظفر خدمت جناب‌عالي مشروح مذاكرات را فرستاديم. آقاي دكتر! فلذا سامان دادن امري است فيزيكي كه تأييد مي‌فرماييد و نياز به مداخله اداري در مجلس دارد. فردا ديوان اصل (90) يا حتي كميسيون اصل (90) بيايد در رابطه با آرايش اداري اظهار نظر بكند مي‌تواند، اين يك بحث.

درست است، «سامان دادن» اينجا زائد است، بايد بگوييم «به منظور كارآمدي مجلس».

اين يك بحث بود. آقاي دكتر!‌ مسأله بعدي؛‌ در اصل (90) آمده كه مجلس بايد رسيدگي به شكايات بكند، اين را ما اگر احاله به ديوان بدهيم من پريروز يا دو، سه روز قبل در رابطه با ديوان محاسبات يك شاه‌بيت بسيار خوبي از حضرت‌عالي شنيدم فرموديد درست است رئيس ديوان محاسبات را مجلس انتخاب مي‌كند، اما كار آن كاملاً مستقل است. آقاي دكتر! فردا اين ديوان هم به آن استقلال برسد اين اصل (57) يك‌مقدار اينجا خدشه مي‌بيند. آقاي دكتر! يك نكته‌اي هم كه هست؛‌ آن هم يك بحثي است كه الان هم عرض كردم. اگر رئيس اين ديوان را حضرت‌عالي از بين غيرنمايندگان انتخاب بكنيد، حضرت‌عالي را نمي‌گويم، هيأت‌رئيسه يا مجلس، آن‌وقت باز مسأله مداخله پيش مي‌آيد، اصل (57) آسيب مي‌بيند. اگر از بين نمايندگان انتخاب بشود اينجا صراحت ندارد. تصميمي كه خواهيد گرفت براي ما محترم است.

البته نكته‌ اول كه فرموديد در مورد ساماندهي درست است،‌ ساماندهي زائد است و كارآمدي كافي است. آن نكته‌اي كه انتهاي بحث شما بود اين بود كه چسبندگي اين ديوان به مجلس بايد قوي‌تر از جاهاي ديگر باشد حرف صحيحي است. در ساماندهي آن من فكر مي‌كنم رئيس آن بايد از مجلس باشد،‌ هيأت‌امنايي مي‌خواهد بگذارد از نمايندگان مجلس انتخاب بشوند. يك ترتيباتي بايد باشد كه چسبندگي آن به مجلس قوي باشد و اگر گزارشات مهمي مي‌دهد بايد بيايد در مجلس و تصويب بشود. آنها مطابق قانون است، آنها هست. حالا به هر حال اين مسائل گفته شده. آقاي يوسفيان‌ملا بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم و به نستعين من تقاضا مي‌كنم، امروز اين تصميم يكي از مهم‌ترين تصميمات مجلس دهم است. عزيزان!‌ هر رأيي‌، هر نظري بدهيد به هر حال در تاريخ مي‌ماند و اميدواريم تصميم شما براي صلاح نظام و مملكت باشد. من اين را مي‌خواستم عرض كنم، الان (39) سال است ما كميسيون اصل (90) داريم، (39) سال هست كه به قواي سه‌گانه تذكر داديم. يك مورد اگر عمل شد بفرماييد،‌ اين عزيزاني كه گفتند الان كميسيون آيين‌نامه واجب هست يا نيست، اگر كميسيون آيين‌نامه تصويب نكند، تسهيل نكند شما طرح نمي‌توانيد بياوريد، برنامه نمي‌توانيد بياوريد. عرض ما اين است؛ الان (200) ميليون تومان متوسط هزينه تحقيق و تفحص است. تحقيق و تفحص مي‌كنيد مي‌آيند پشت تريبون مي‌خوانند، بعد مي‌گويند به قوه قضائيه ارجاع شد. الان در (10) دوره مجلس يك مورد را من خواهش مي‌كنم اداره قوانين، جاي ديگر، اگر يك مورد قوه قضائيه جواب شما را داده كه اين تحقيق و تفحصي كه ارجاع داديد نتيجه‌اش اين شد. نمي‌گويند. سروران من! در اصل نود نوشته هر كس شكايتي از طرز كار دارد، كلمه «شكايت» يعني اقامه دعوا، يعني به من جواب دهيد، به من نتيجه بدهيد. نگفته هر كس از طرز كار سه قوه اطلاعاتي به مجلس بدهد، مجلس دنبال اطلاعات نيست، شكايت بايد خروجي داشته باشد. الان اين پيشنهادي كه ما مطرح مي‌كنيم، عزيزان و سروران من! يكي مي‌گويد خوب است، يكي مي‌گويد بد است، بالاخره حق نماينده است، ولي ما هيچ چيز را خودمان نمي‌آوريم، همه پيشنهاد شما سروران است. كميسيون آيين‌نامه فقط به طرح و موارد ديگر رسيدگي مي‌كند. برادرمان آقاي سليمي فرمودند كه چرا آيين‌نامه را بايد كميسيون آيين‌نامه بنويسد. من خواهش مي‌كنم تبصره (2) ماده (73) را آقاي سليمي نگاه كنند، نوشته اساسنامه سازمان‌ها، نظام مالي،‌ ساختار و تشكيلات، مربوط به مجلس و دستورالعمل‌ها به تصويب كميسيون آيين‌نامه مي‌رسد. برادر من! تذكر مي‌دهيد حداقل نگاه به اين قانون كنيد،‌ وظيفه ذاتي كميسيون آيين‌نامه است كه تشكيلات بنويسد، اينجا يك تشكيلات جديدي مي‌خواهد بيايد. در نهايت من مي‌خواهم اين را عرض كنم متني را كه ما آورديم متني است كه خود كميسيون اصل (90)، رياست محترم كميسيون و اعضاي كميسيون به ما دادند و گفتند با اين متن شرايط بهتر مي‌شود، يا در كميسيون اصل (90) را بايد بست و بگوييم ملت! ما نمي‌توانيم به شكايت رسيدگي كنيم، ولي اگر مي‌توانيم به شكايت رسيدگي كنيم بايد به مردم جواب بدهيم. الان يك نفر مي‌آيد مي‌گويد گروه شغلي من را نداده‌اند، دو سال مي‌آيد و مي‌رود، بعد از دو سال كميسيون اصل (90) مي‌گويد بايد به ديوان برويد، مي‌گويد مي‌گفتيد من از اول مي‌رفتم. بعد پرونده را به ديوان مي‌فرستند، با يك شكايت شاكي هيچ فرقي نمي‌كند. به هر حال اگر به اين نتيجه رسيديم كه اين تشكيلات اصل (90) پاسخگو نيست، شما اينجا وزير را بركنار مي‌كنيد، ولي با يك مديركل نمي‌توانيد برخورد كنيد، چرا؟ قانون اساسي به ما گفته «شكايت»، عزيزان و سروران من! كلمه «شكايت» بار قضائي دارد، يعني شكايت و اقامه دعوي شد بايد پاسخ بدهيد و حكم كنيد، نتيجه آن حكم قضائي نه موارد ديگر. برادرمان آقاي پورمختار يك وقتي تذكر دادند، خدا مي‌داند پيشنهاد خود ايشان بود وقتي در كميسيون اصل (90) بودند، خود ايشان پيشنهاد دادند، بعد آقاي محمدي پيشنهاد داد. سروران من! ما نمي‌گوييم آنچه نوشته شد وحي مُنزل است، ولي كميسيون اصل (90) به هر حال نقطه اوج مجلس است، يك تصميمي در آن بگيريد كه خروجي داشته باشد. محتاج بيرون نشود، يعني مدام اصل (90) برسد، بعد به داديار دادسراي فلان بدهد داديار بگيرد پرت كند، ما مي‌خواهيم اين را برداريم. بگوييم كميسيون اصل (90)، حالا مي‌خواهيد ديوان، سازمان يا هر چه بگذاريد، مطابق قانون اساسي مقام معظم رهبري صراحتاً فرمودند كميسيون اصل (90) بايد ملجأ و پناهگاه مردم باشد، آيا ملجأ و پناهگاه مردم در اين حدي كه ما گزارش تهيه مي‌كنيم و تقديم جاي ديگر كنيم، اين ملجأ مي‌شود؟ اين را كسان ديگري انجام مي‌كنند، چرا وقت نمايندگان را بگيريم. الان فقط تهيه گزارش است. حقوق نجومي بررسي شد، نتيجه به قوه قضائيه ارجاع شد. قوه قضائيه از اول مي‌رسيد و چرا بررسي كرديم؟ فلان موضوع اصل (90) بررسي شد و به فلان‌جا ارجاع شد، به ديوان تخلفات اداري ارجاع شد، سروران من! ما مي‌خواهيم كميسيون اصل (90) خروجي داشته باشد، (فرهنگي ـ خيلي ممنون) يعني فردي كه آمده بداند تصميم مي‌گيرند و نتيجه را به او اعلام مي‌كنند و با نتيجه مي‌رود.

اخطار داريم، چرا به همه اجازه مي‌دهيد به ما نه؟

خيلي ممنون، آقاي تجري تذكر (79) دارد، چون اينجا بحث اعضاي كميسيون اصل (90) را مطرح كردند. بفرماييد خلاصه بگوييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آقاي رئيس! تشكر مي‌كنم. تذكر من ماده (79) است. يكي از دوستان كه در مقام موافق هم صحبت كردند ضمن توضيح اشاره كردند كه سرريز ديگر كميسيون‌ها به كميسيون اصل (90) مي‌آيد. اينجا لازم به ذكر مي‌دانم خدمت دوستان عرض كنم، آقاي رئيس! همان‌طور كه آقاي يوسفيان‌ملا اشاره فرمودند امروز بازوي نظارتي مجلس شوراي اسلامي كميسيون اصل (90) است و كميسيون اصل (90) با اين ساز و كار فعلي هيچ كارايي ندارد،‌ نه اينكه افرادي كه به آنجا مي‌آيند، ما در گذشته دور بزرگان و علمايي در حد مرجعيت داشتيم كه در همين كميسيون اصل (90) منشأ خدمات شدند و الان هم نمايندگان خوب و با وزن حقوقي تقريباً بالايي در اين كميسيون هستند. اما ساختار و تعريفي كه از كميسيون اصل (90) و اختياراتي كه به كميسيون اصل (90) دادند، جوابگو نيست. همكاران محترم! لازم به تذكر مي‌دانم دقت كنيد، اگر اين ساختار عوض نشود اين بازوي نظارتي شما بازوي ناكارآمدي است و اين اصل قانون اساسي هم يك اصل عبثي تعريف شده است. (رئيس ـ خيلي ممنون) لذا لازم است اين كارآمد شود. آقاي دكتر! شما اشاره بفرماييد اگر اين در مقام ديوان و با ساز و كاري كه ارجاع اين كميسيون حداقل در حد يك ارجاع كارشناسي براي مقامات قضائي قابليت ارزش و قابليت اعتنا داشته باشد. الان آقاي يوسفيان اشاره كردند، شما گزارش را با كلي بالا و پايين، بازخواست، توضيح و ارجاع كارشناس، نهايتاً به مرجع قضائي مي‌رود و يك داديار تازه‌كار اين را پرت مي‌كند يك گوشه مي‌اندازد، مي‌گويد اين كارايي ندارد.

خيلي ممنون، حالا يك كلمه «سرريز» اين‌قدر توضيح لازم نداشت.

من مي‌خواستم بگويم دوستاني هستند، يقيناً جناب‌عالي در جريان هستيد، خيلي از همكاران همين الان هم خواهان هستند به كميسيون اصل (90) بيايند. متقاضي چندين نفري داريم.

بله، كميسيون خيلي مهمي است، مقصود ايشان هم از كلمه «سرريز» نگاه منفي نداشتند و ممكن است بگويند از سر كار برداشتند. اجازه بدهيد عبور كنيم، ديگر به اندازه كافي بحث شده است. حضار 222 نفر، ماده (14) را به رأي مي‌گذاريم. نمايندگان محترم نظرشان را اعلام بفرمايند. دوستان در رأي‌گيري مشاركت بفرماييد، دوسوم رأي نياز دارد. پايان رأي‌گيري را اعلام مي‌كنم، تصويب شد.

آقاي رئيس!‌ آقاي سبحاني‌فر به ماده (14) پيشنهاد الحاقي دارند. آقاي سبحاني‌فر در پيوست (2)، شناسه (4) پيشنهاد دارند. آقاي سبحاني‌فر بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آقاي رئيس، همكاران محترم! اين پيشنهاد من به اين دليل است كه امروز.

حالا اينجا اين را مطرح نفرماييد، در‌ آخر مطرح بفرماييد،‌ چون اين ربطي به كميسيون اصل (90) ندارد كه اينجا بيايد.

به لحاظ تشكيلات كه اينجا بود آوردم.

پيشنهاد الحاقي را در آخر مطرح مي‌كنيد. ماده (15) را بفرماييد.

ماده 15 ـ متن زير به ‌عنوان بند (4) و دو تبصره به ‌عنوان تبصره‌های (2) و (3) به ماده (55) قانون الحاق مي‌شود: 4 ـ معرفي دو نامزد به ‌عنوان رئيس ديوان محاسبات و دو نامزد به ‌عنوان دادستان ديوان محاسبات جهت انتخاب يكي از آنها توسط مجلس شوراي اسلامي. تبصره 2 ـ برخورداري از مدرك تحصيلي كارشناسي‌ارشد و بالاتر، سابقه سمت در مقامهاي مديريتي موضوع ماده (71) قانون مديريت خدمات كشوري و همترازان آنان و حداقل (20) سال سابقه كار، از شرايط احراز سمت رئيس و دادستان ديوان محاسبات است. تبصره 3 ـ آيين‌نامه نحوه انتخاب رئيس و دادستان ديوان محاسبات توسط كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات تهيه می‌شود و به تصويب كميسيون آیين‌نامه داخلي می‌رسد. آقاي دكتر! اينجا آقاي دكتر رحيمي نماينده محترم تهران در تبصره (2) رفع ابهام داده‌اند، مي‌گويند اين «سمت»، «خدمت» درست است، «سمت» دوم درست است، ولي منظور برخورداري از سابقه خدمت فرد است.

بله، سابقه خدمت است، مقصود همين است.

آقاي دكتر! پيشنهاد هم داريم.

پيشنهاد دارد مخالف و موافق بايد صحبت كنند. قبلاً‌ در آيين‌نامه اين بود كه كميسيون يك نفر را به عنوان ديوان محاسبات و يك نفر را به عنوان دادستان معرفي مي‌كرد كه اينجا در رأي‌گيري‌ها هم بايد اكثريت مطلق رأي مي‌آورد. اين اگر اصلاح شود در رأي هم بايد اصلاح كنيد، چون نسبي بايد شود. آنجا را اصلاح كرديد؟

بله آقاي دكتر، اصلاح شده است.

مخالف صحبت كند.

جناب آقاي حاجي مخالف هستند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم آقاي رئيس! اجازه بدهيد ادامه آن نكته‌اي كه براي ماده قبلي عرض مي‌كردم يك نكته‌اش اين بود كه آن موقع فرصت نشد كه همان هيأت‌رئيسه‌اي كه تخلفاتش در همين اصل (90) كه الان به عنوان كميسيون است و در آينده مي‌خواهد ديوان شود، بنا است رسيدگي شود، خود اين هيأت‌رئيسه مي‌خواهد اساسنامه نحوه رسيدگي در ديوان را تهيه كند. اينجا اين اشكال بود كه حالا گذشتيم.

مصوبه‌اش را كميسيون آيين‌نامه تصويب مي‌كند.

باشد، ببينيد! وقتي كه زيربنا را هيأت‌رئيسه مي‌نويسد مي‌تواند طوري بنويسد كه آينده كه مي‌خواهد به تخلفات خودش رسيدگي شود، طوري رسيدگي شود كه محكوميتش كمتر باشد.

در مورد هيأت‌رئيسه كه دست شما باز است، يك ساز و كار ديگري براي رسيدگي دارد.

همين‌جا هم هست.

نه، اين طرز كار مجلس است.

آقاي رئيس! خودت كه مي‌داني، در يكي از مواردي كه مي‌شود به تخلفات رسيدگي و گزارش كرد به همان اصل (90) است.

حالا بفرماييد.

آقاي رئيس، همكاران! درخصوص اين ماده (15) به نظر مي‌رسد دو تا اشكال دارد. يكي اينكه در اين متن نيامده، حالا اگر دو نفر به عنوان رئيس ديوان يا به عنوان دادستان انتخاب شدند، يعني دو نفر پيشنهاد كردند، مثل كميسيون‌ها كه الان اين حالت است، به صحن مي‌‌آيد، همين‌جا يك نفرشان مي‌آيد اعلام انصراف مي‌دهد. چه مي‌شود؟ يعني بايستي به صراحت گفته شود تا پايان رأي‌گيري بايستي آن دو نفر در صحنه بمانند. ما اين تجربه تلخ را درخصوص انتخاب ناظرين در مجامع داريم كه آنجا در كميسيون يا همان‌جا يك نفر بيشتر كانديدا نمي‌شود، يا وقتي در صحن آمد يك نفر به نفع ديگري كنار مي‌رود. اين چيز درستي نيست و اين بعداً‌ سوءاستفاده خواهد شد. نكته بعدي نحوه بركناري است. ببينيد! متأسفانه نه در قانون خود ديوان محاسبات صراحت دارد و نه اينجا آمده كه اگر يك زماني مجلس كه در يك دوره‌اي به رئيس ديوان يا دادستان رأي داده، اگر رأيش برگشت به چه صورت مي‌خواهد آن را عوض كند؟ درخصوص وزرا شما آورديد، حتي راجع به رئيس‌جمهور مشخص است كه چه تعداد طرح بياورند و دنبال آن بروند.

آقاي حاجي! در مورد دادستان و ديوان محاسبات در آيين‌نامه هست، مثل هيأت‌رئيسه است، استيضاح دارد، ملاحظه بفرماييد.

نه، عرض كردم، به صراحت گفتم نيامده است.

نه،‌ به صراحت آمده است.

من كه هر چه بررسي كردم نديدم. بعد از آن طرف چيزي كه در عمل اتفاق مي‌افتد، آقاي رئيس! جناب‌عالي به عنوان رئيس و همه همكاران در جريان باشيد كه بنده سه ماه است يك تعداد سؤال داشتم، به رئيس كميسيون بودجه دادم، رئيس كميسيون بودجه هم براي ديوان فرستاده است، هنوز بعد از سه ماه جواب نيامده است. اينكه نمي‌شود، يعني اينكه مي‌گويم صراحت ندارد به خاطر همين‌جاها است. لذا نظر بنده اين است كه اين ماده مجدداً به كميسيون برگردد، ضرري هم نمي‌بيند. اين جهات،‌ يعني همين‌طور كه انتصابش را در اينجا تعيين مي‌كند، يكي تعيين كند كه اگر وسط راه انصراف دادند چه؟ برگردد و مجدداً حتماً دو نفر در صحنه باشند كه رقابت و قدرت انتخاب باشد، دوم اينكه نحوه استيضاح هم يك مقدار صريح‌تر در همين‌جا بيايد.

متشكريم، موافق صحبت كند.

موافق اول وقت‌شان را به جناب آقاي لاهوتي داده‌اند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم برادر خوب ما جناب آقاي حاجي مخالفت نداشتند، گلايه‌اي از ديوان محاسبات داشتند، گلايه‌شان را گفتند. اين گلايه‌شان قابل بررسي است. ببينيد دوستان! اين نكته، نكته درستي است، ما يك نفر را به عنوان رئيس ديوان محاسبات و يك نفر هم به عنوان دادستان معرفي مي‌كرديم، همه هم مجبور بوديم به آن يك نفر رأي بدهيم، دقت بفرماييد! همه مجبور بوديم به آن يك نفر رأي بدهيم. اينجا صورت مسأله را عوض كرديم، گفتيم دو نفر را معرفي كنند، صحن علني حق انتخاب داشته باشد، اين دو نفر بيايند برنامه‌ها و ايده‌هاي خودشان را بگويند، بعد براي اين دو نفر هم شرايط گذاشتيم. يكي از ضعف‌هاي ديوان محاسبات همين بود كه ما شرايط نداشتيم، يعني هر كسي را با هر شرايطي، يعني يك ملاك داخلي بود، ممكن بود ما در كميسيون برنامه و بودجه، بنده چون آنجا عضو كميسيون برنامه و بودجه هستم، جناب آقاي دكتر تاج‌گردون آنجا تدبير كردند، يك شاخص‌ها و ملاك‌هاي داخلي را آنجا براي انتخاب رئيس ديوان محاسبات و دادستان ديوان محاسبات گذاشتند و شاخص‌هاي داخلي كميسيون برنامه و بودجه بود. اين شاخص مي‌تواند تغيير كند. اينجا آمده است به جاي اينكه يك نفر را معرفي كنيم دو نفر را معرفي كنيم، آن طرف هم صحن حق انتخاب داشته باشد. قطعاً به نظر من انتخاب صحيح‌تر و مثبت‌تري صورت خواهد گرفت. برادر خوب من جناب آقاي حسيني هم يادداشت دادند كه اين موضوع به اين امر خيلي مي‌تواند كمك كند. من از ايشان هم سپاسگزارم. (رئيس ـ متشكريم) خواهش مي‌كنم دوستان حتماً به اين موضوع كه يك موضوع بسيار مهمي است رأي مثبت بدهند.

خيلي ممنون، كميسيون بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم خواهران محترم و برادران بزرگوار توجه بفرماييد! قبلاً‌ صحن مجلس حق انتخاب نداشت، حق انتخاب با يك كميسيوني به نام كميسيون برنامه و بودجه بود، با پيشنهاد خود شما اينجا به صحن حق انتخاب داده مي‌شود، دو نفر مي‌آيند برنامه‌هايشان را ارائه مي‌دهند، بعد از اينكه شما برنامه‌ها را توجه كرديد به جاي اينكه به فرد رأي بدهيد به برنامه رأي مي‌دهيد، آن هم افرادي مي‌آيند كه براي خود افراد هم شرايط گذاشته شده است. آقاي حاجي! آن دو نفري كه مي‌خواهند از مجلس رأي بگيرند بايستي صحبت كنند و برنامه‌هاي خودشان را براي اداره ديوان محاسبات بدهند و اينها همه پيشنهادات خود نمايندگان محترم مجلس بوده است.

متشكريم. آقاي سليمي اخطار دارند، در همين مورد است بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم ضمن تشكر از حضرت‌عالي، آقاي دكتر! من در همين موضوع اخطار اصول (54) و (85) را دارم. ببينيد! در تبصره اين ماده و اين تبصره اصلاحي اين‌طور دارد: «آيين‌نامه نحوه انتخاب رئيس و دادستان ديوان محاسبات توسط كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات تهيه»، بعد در آخر دارد: «به تصويب كميسيون آيين‌نامه داخلي برسد». اصل (54) اين است: «ديوان‏ محاسبات‏ كشور مستقيماً زير نظر مجلس‏ شوراي‏ اسلامي‏ مي‏‌باشد»، مجلس به معني تام كلمه و به نظر مي‌رسد با توجه به اصل (85) كه باز مي‌فرمايد: «سمت نمايندگي قائم به شخص است» و اگر ما بخواهيم به يك هيأت اختيارات خود را واگذار كنيم مي‌گويد: «در موارد ضروري مي‌تواند اختيار وضع بعضي از قوانين با رعايت اصل (72) به كميسيون داخلي خود تفويض كند» كه در اين صورت وقتي به كميسيون داخلي تفويض شد اين قوانين آزمايشي است. ما در بحث ديوان هم همين را عرض كرديم كه نظر حضرت‌عالي بالاخره فصل‌الخطاب است. اينجا هم به نظر مي‌رسد اين تبصره هم با اصل (85) و هم با اصل (54) مغايرت دارد.

به نظر من مقصود ايشان اگر اين باشد كه در كميسيون برنامه و بودجه وقتي مي‌خواهند دو نفر را به عنوان رئيس ديوان و دو نفر را به عنوان دادستان معرفي كنند چگونه آيين‌نامه‌اش را مي‌خواهند مشخص كنند. اما مجلس بايد رأي بدهد، اينكه روشن است،‌ اينجا آورده‌اند به مجلس معرفي مي‌كنند، زير نظر مجلس است، زير نظر كميسيون نيست.

آقاي دكتر! نگفته به يك كميسيون يا هيأتي از مجلس شوراي اسلامي، فرمودند به مجلس.

ببينيد! درست است، كميسيون برنامه و بودجه مي‌خواهد دو نفر را براي هر سمتي معرفي كند، چگونه معرفي كند؟ اين مي‌خواهد بگويد دستورالعمل يا آيين‌نامه‌اش را ما مي‌نويسيم، اگر ايضاحي ندارد و برايتان ابهام دارد اين را روشن كنيم، ربطي به مجلس ندارد. فرض كنيد كميسيون مي‌خواهد بگويد من مي‌خواهم دو نفر را معرفي كنم، بايد اعلام رسمي كند به افراد چگونه اطلاع بدهد، اين چيزها مكانيزم‌هايي دارد، چگونه رأي‌گيري كند، دوسوم رأي مي‌خواهند بگيرند، نصف به اضافه يك مي‌خواهند بگيرند، اين را مي‌خواهند بگويند بايد تابع يك آيين‌نامه‌اي باشد، وگرنه دخالت در حوزه كار مجلس نيست، بايد افرادش را معرفي كنند، مجلس مطابق آيين‌نامه افرادش را انتخاب كند. به نظر من اينجا عبارت اين‌طور شود؛ مثلاً «آيين‌نامه نحوه انتخاب رئيس و دادستان ديوان محاسبات در كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات طبق آيين‌نامه‌اي است كه توسط كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات تهيه و به تصويب كميسيون آيين‌نامه مي‌رسد». آن وقت اين مي‌تواند اشكال آقاي سليمي را رفع كند. يعني مقصود نگارندگان همين بوده كه دخالت در حوزه مجلس نمي‌كنند، همين كه كميسيون آيين‌نامه مي‌خواهد افراد را بخواهد و بررسي كند چگونه بررسي كند؟ مطابق آيين‌نامه، نحوه انتخاب است. بايد بگويد نحوه انتخاب رئيس و دادستان ديوان محاسبات در كميسيون برنامه و بودجه از طريق آيين‌نامه‌اي كه از طرف كميسيون برنامه و بودجه پيشنهاد مي‌شود و به تصويب كميسيون آيين‌نامه مي‌رسد. حضار 221 نفر، ماده (15) با اين ايضاحي كه شد تا دخالتي در حوزه مجلس نكند را به رأي مي‌گذاريم. نمايندگان محترم نظرشان را اعلام بفرمايند. دوستان در رأي‌گيري مشاركت بفرماييد،‌ دوسوم رأي نياز داريم. پايان رأي‌گيري را اعلام مي‌كنم، تصويب شد. آقاي صادقي تذكر (79) دارند، بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم خيلي ممنون از جناب آقاي دكتر لاريجاني كه با متانت هرچه تمام‌تر و با مديريت مثال‌زدني معمولاً بعضي التهاب‌هايي كه در مجلس اتفاق مي‌افتد را مديريت مي‌كنند. عرض كنم اظهارنظري كه من دو روز گذشته در نطق اضطراري خودم داشتم باعث بعضي از ابهام‌ها شده كه من مي‌خواهم توضيحاتي در مورد آن ابهام‌ها بدهم. اولاً در مورد ديوان محاسبات مقصود من شخص رياست ديوان محاسبات نبوده،‌ بلكه فرآيندي كه در ديوان محاسبات بوده و منجر به پاك شدن و خط خوردن ايرادهاي حسابرسان بسيار زحمتكش ديوان در جريان رسيدگي به نظام مالي و گردش مالي سالانه مجلس مي‌شود بوده است كه اگر فرصت باشد مي‌شود جزئياتش را هم در جلسه علني، هم در كميسيون و جاهاي ديگر بگوييم. درخصوص بحث عصاره فضايل كه بنده صحبت كردم اشاره بنده به فرمايش حضرت امام بود كه خطاب به نمايندگان دوره اول مجلس فرمودند: «شما عصاره فضايل ملت هستيد» و اين از قول امام معروف شد كه مجلس عصاره فضايل شوراي نگهبان، ببخشيد ملت است.

دوباره ديگران يك تذكر (79) مي‌دهند.

آقاي دكتر! من يك مقدار سبق لسان شدم،‌ ببخشيد. عرض كنم مقصود بنده اين است كه نظام قانونگذاري ما در مجلس و شوراي نگهبان با يكديگر عجين شده‌ است. شوراي محترم نگهبان جزئي از نظام قانونگذاري ما است. شوراي نگهبان به موجب اصل (99) قانون اساسي هم بر انتخابات مجلس و هم بر قانونگذاري در مجلس نظارت دارند و اتفاقاً هر دو يك فلسفه بسياري متقني دارد. بنده به نظارت استصوابي شوراي نگهبان قائل هستم، با صراحت هر چه تمام‌تر اين را قبلاً‌ در سخنراني‌ها گفته‌ام، اما نكته‌اي كه وجود دارد اين است، (دوستان اگر اجازه بدهند من حرفم را بزنم) شما اگر به مشروح مذاكرات خبرگان قانون اساسي مراجعه كنيد نظارت شوراي نگهبان بر انتخابات به دليل تجربه تلخي بوده است كه ما در رژيم استبدادي پهلوي داشتيم كه حاكميت تعدادي كانديداهاي سفارشي را از صندوق بيرون مي‌آورد. پيش‌بيني شد كه يك نهاد مستقلي بر انتخابات نظارت كند كه نمايندگان واقعاً نمايندگان واقعي مردم باشند و نماينده حاكميت يا دولت نباشند و مداخلات به خصوص قوه مجريه و به طور كلي حاكميت را در انتخابات كاهش بدهد تا اينكه نمايندگان به آراي مردم هرچه نزديك‌تر باشند. اين براي نظام ما بسيار ضروري است. درخصوص نظارت قانوني بنده بجد معتقد هستم كه بسيار ضروري است محصول مبارزات ملت ايران در نهضت مشروطيت از شهادت شيخ فضل‌الله نوري بر همين مبنا بوده است كه مشروطه ما مشروعه است. يعني در واقع در متمم قانون اساسي مشروطه آمد كه بر قوانين مجلس حتماً پنج نفر از فقهاي تراز اول نظارت كنند تا برخلاف اسلام نباشد. در اصل چهارم و اصول ديگر مثل اصل (93) و ديگر اصول هم پيش‌بيني شد كه شوراي محترم نگهبان.

اجازه بدهيد، ايشان مطابق (79) مي‌تواند (10) دقيقه حرفش را بزند، چه اشكالي دارد؟ دارد حرفش را مي‌‍‌‌زند، اشكالي ندارد، صبر كنيد حرفشان شنيده شود. آقاي صادقي بفرماييد.

شوراي محترم نگهبان بر مصوبات مجلس نظارت قانوني دارد و تمام مصوبات بايد مطابق با موازين شرع باشد و برخلاف قانون اساسي نباشد و حتي در اصل (93) قانون اساسي تصريح شده است كه مجلس شوراي اسلامي بدون وجود شوراي نگهبان اعتبار قانون ندارد. مطابق اصل (98) قانون اساسي تفسير قانون اساسي با شوراي محترم نگهبان است. اما نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه ما بعد از چهار دهه از عمر مبارك جمهوري اسلامي و فعاليت مستمر شوراي نگهبان در كنار مجلس آيا حق نداريم بپرسيم، ارزيابي دقيق علمي كنيم، ببينيم خروج اينها چه بوده است؟ شوراي محترم نگهبان با همه احترامي كه بنده قائل هستم و وقتي به تعبير امام مصوبه‌اي را شوراي نگهبان تأييد يا رد كند هيچ‌كس حق ندارد كه بگويد اين اعتبار ندارد و بر همه لازم‌الاتباع است. (فرهنگي ـ آقاي دكتر!‌ وقت شما تمام شد) اما تفسيرهايي كه شوراي نگهبان كرده در بسياري از موارد باعث كاهش اختيارات مجلس شده، از جمله تفسيرهايي كه مربوط به حق تحقيق و تفحص مجلس است كه محدوديت‌هايي را اعمال كرده، از جمله اينكه بر خود شوراي نگهبان يا مجلس خبرگان، (رئيس ـ متشكريم،‌ وقتتان تمام شد) آقاي دكتر!‌ من اين را عرض كنم، اين محدوديت‌ها باعث شده كه حدود اختيارات مجلس كاهش پيدا كند و خروجي‌هايي كه از مجلس مي‌آيد، بنابراين شوراي نگهبان هم در اين خروجي‌ها سهيم است. نكته ديگر در امر قانونگذاري در بسياري از موارد اين است كه نظارتي كه بر قانونگذاري كرديد لازم‌الاتباع است، من كاري ندارم، اما مي‌توانيم نقدش كنيم، نمي‌توانيم بگوييم اين قانون اعتبار ندارد. (رئيس ـ متشكريم، وقتتان تمام است) اين يك جمله را عرض كنم. موارد متعددي شده است كه شوراي نگهبان بر قوانيني كه مجلس تصويب مي‌كند ايراد مي‌گيرد و رهنمود مي‌دهد كه شما استثنا بزنيد. وقتي ما بر قوانين استثنا مي‌زنيم آن قانون تبصره مي‌خورد و خاصيت خودش را از دست مي‌دهد. (رئيس ـ خيلي ممنون آقاي صادقي، يك دقيقه اضافه صحبت كرديد) من فقط اضافه مي‌كنم كه من براي همه نهادهاي قانوني كشور احترام قائل هستم، اما ضمن احترام حق انتقاد هم براي خودم قائل هستم.

متشكريم. آقاي صادقي! من از توضيحاتي كه داديد تشكر مي‌كنم. اگر دفعه قبل هم همين‌طور صحبت مي‌كرديد در مجلس اين‌قدر مناقشه به وجود نمي‌آمد. اما شما جلسه قبل يك نكته‌اي را فرموديد، البته من در مجلس نبودم، فرموديد كه بررسي حساب‌هاي مجلس را ديوان محاسبات انجام مي‌دهد، ولي مثلاً رئيس ديوان محاسبات مواردي را خط مي‌زند. واقعاً اين‌طور نيست، بيني و بين‌الله اين‌طور نيست. اصلاً من بررسي‌هاي ديوان محاسبات را متوجه نمي‌شوم و شايد خود رئيسش هم متوجه نباشد. سيستمي دارند، به كميسيون برنامه و بودجه مي‌آيند، در اين چند دوره‌اي كه من بودم اين‌طور بود، نظرشان را مطرح مي‌كنند، نظرشان مورد بررسي قرار مي‌گيرد، ابهامي داشته باشند رفع مي‌كنند، مثل همه دستگاه‌هاي ديگر اشكالي داشته باشند مي‌گويند. واقعاً اين‌طور نبوده كه اين باشد. من مي‌خواستم اين را خودتان بدانيد كه واقعاً اين نبود كه شما خودتان هم تصحيح فرموديد،‌ متشكريم.

تذكر دارم.

نه، ديگر اين بحث را ادامه ندهيد، اگر اخطار ديگري داريد بگوييد،‌ مي‌خواهيم اين بحث خاتمه پيدا كند. تذكر و اخطار دارند به نوبت بگويند. اجازه بدهيد ما ماده (16) را بخوانيم.

ماده 16 ـ در ماده (57) قانون و عنوان قبل از آن، عبارت «شوراها و امور داخلي كشور» به عبارت «امور داخلي كشور و شوراها» تغيير مي‌يابد.

پيشنهادي داريم؟

بله،‌ پيشنهاد داريم. آقاي يوسف‌نژاد پيشنهاد دارند.

چيزي نيست كه حالا پيشنهاد بدهند، اول و انتهايش را جابه‌جا كرده‌اند، چيز خيلي اهميت‌داري نيست. آقاي يوسف‌نژاد! اجازه بدهيد عبور كنيم، متشكريم. ماده (17) را بفرماييد.

ماده 17 ـ در ماده‌ (62) قانون و عنوان قبل از آن، عبارت «كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي» به‌ عبارت «كميسيون كشاورزي، آب، منابع طبيعي و محيط زيست» تغيير مي‌يابد. آقاي دكتر! پيشنهاد نداريم.

ماده (18) را هم بخوانيد.

ماده 18 ـ ماده (66) قانون به‌ شرح زير اصلاح مي‌شود: ماده 66 ـ هر نماينده شش ماه يك‌بار مي‌تواند تقاضاي تغيير كميسيون خود را به هيأت‌رئيسه مجلس ارائه كند. انتقال به كميسيون ديگر با رعايت نصاب مقرر در اين آيين‌نامه و با موافقت اكثريت اعضاي كميسيون‌هاي ذي‌ربط امكان‌پذير است.

الان هم همين است. پيشنهادي نداريم؟ اگر بقيه را پيشنهاد داريم اجازه بدهيد جلسه بعد مطرح كنيم. ميهمانان را بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم ميهمانان جلسه علني امروز عبارتند از: ـ دانش‌آموزان آموزشگاه پسرانه شاهد قدس از شهرستان سمنان كه ميهمانان جناب آقاي دكتر همتي نماينده محترم سمنان،‌ مهدي‌شهر و سرخه هستند.

لايحه قانوني الحاق دولت جمهوري اسلامي ايران به موافقتنامه حمل و نقل بين‌المللي مواد غذايي فسادپذير و تجهيزات خاص كاربردي براي اين‌گونه جابه‌جايي‌ها مورخ يكم سپتامبر 1970 ميلادي برابر با دهم شهريور 1349 هجري‌شمسي از طرف آقاي دكتر روحاني رئيس‌جمهور محترم، اعلام وصول مي‌شود.

متشكريم.

سخنرانان را دعوت بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم ناطقان جلسه علني امروز عبارتند از: ـ آقاي اصغر سليمي نماينده محترم سميرم. ـ آقاي غلامرضا حيدري نماينده محترم تهران، شميرانات، ري، اسلامشهر و پرديس. ـ آقاي حميدرضا فولادگر نماينده محترم اصفهان. (كه هر كدام هفت دقيقه وقت دارند) ـ آقاي علي‌محمد مرادي نماينده محترم قروه و دهگلان. ـ آقاي احمد سالك‌كاشاني نماينده محترم اصفهان. (كه هر كدام پنج دقيقه وقت دارند) جناب آقاي دكتر سليمي بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم با درود خداوند يكتا بر قطب عالم امكان حضرت مهدي موعود و سلام بر مقام شامخ ولايت و سلام و درود به ملت شريف ايران خصوصاً حوزه انتخابيه شهرستان سميرم. هيأت حاكمه آمريكاي جهانخوار پس از شكست تاريخي در عراق و سوريه و اضمحلال گروهك دست‌نشانده داعش توسط سپاه اسلام، بار ديگر توطئه‌اي جديد را بر عليه جهان اسلام به نمايش گذاشت و دستور انتقال سفارتخانه آمريكا به قدس اشغالي را صادر كرد. اين اقدام رذيلانه باعث اتحاد جهان اسلام و تسريع در نابودي اين جرثومه ظلم و فساد خواهد شد. پيشنهاد تقسيم قدس توسط كشورهاي سرسپرده به دو بخش شرقي و غربي مردود بوده و شهر قدس پايتخت دائمي فلسطين خواهد بود. فتنه‌انگيزي جوان سرسپرده سعودي در منطقه با پشتيباني مثلث غربي، عربي و عبري و جنگ و كشتار مردم مظلوم يمن را محكوم مي‌نمايم. تبليغات كشورهاي استكباري بر عليه صنايع موشكي ما نشان از راه روشن و درست نظام ما مي‌باشد. به فرموده رهبر معظم انقلاب هر چه مي‌توانيد روي موشك كار كنيد، ببينيد دشمن چقدر روي موشك حساس است. صنايع دفاعي و موشكي ما غيرقابل مذاكره است. امروز ضروري‌ترين نياز براي توسعه و پيشرفت كشور و مقابله با تهديدات خارجي وحدت و انسجام ملي در همه سطوح است. استان اصفهان با پيشينه تاريخي و فرهنگي و نقش بي‌بديل در جنگ تحميلي اگرچه به استان برخوردار مشهور شده، اما شهرستان‌هاي آن جزء كم‌توسعه‌ترين نقاط كشور محسوب مي‌شوند. ضمن خيرمقدم به استاندار جديد استان كه سوابق مديريتي خوب در كلان داشته‌اند، مي‌خواهم ضمن كاهش سختگيري‌هاي موجود در استان و حذف كاغذبازي‌ها و بروكراسي‌هاي مخصوص اين استان، با ديدگاه ملي و فراجناحي با تعيين و نصب مديران كاردان و شايسته با سابقه اجرايي موفق، جهت اشتغال‌زايي و جذب سرمايه‌گذاري زمينه تأمين معاش و رونق اقتصادي و رفع بيكاري گسترده را فراهم نمايند. سميرم زادگاه آيت‌الله جهانگيرخان قشقايي استاد آيت‌الله بروجردي و استاد حبيب‌الله فضائلي خطاط جهان اسلام، تكيه زده به قلل رفيع دنا و سرزمين سيب‌هاي گلگون و لاله‌هاي واژگون با اكثريت كشاورز زحمتكش كه به دليل تگناهاي مضاعف اعتباري و بودجه‌اي و كمبود بارش‌هاي چندساله اخير كه قوت لايموت خانوارها را تحت‌الشعاع قرار داده، كشاورزي دچار چالش جدي شده و با نبود صنعت و تجارت، جمعيت جوان و جوياي كار شهرستان فرصت و امكاني براي ظهور و توان علمي و حرفه‌اي خود نمي‌يابد. وزير محترم كشاورزي! آگاهي داريد كه شهرستان سميرم يكي از قطب‌هاي توليد سيب درختي مرغوب با شهرت بين‌المللي مي‌باشد؟ نرخ فروش سيب در باغ‌ها زير قيمت تمام‌شده در اختيار دلالان قرار مي‌گيرد. اگر وضع به همين منوال پيش برود بايد به فكر مجلس ترحيم باغداري سميرم باشيم. انتظار مي‌رود با رونق صادرات، برندسازي،‌ بازاريابي، احداث صنايع تبديلي و بسته‌بندي و خريد تضميني و لحاظ در سبد غذايي خانوار و توسعه تعاوني‌هاي پويا از نابودي دسترنج چندساله كشاورزان جلوگيري نماييد. خسارت بيمه محصولات كشاورزان به موقع و كامل پرداخت نمي‌گردد، استمهال و بخشودگي ديركرد وام‌هاي زير (100) ميليون براي مدت محدود به صورت ناقص اجرا و سپس متوقف شده است. از وزير محترم نيرو مي‌خواهم در مورد كاهش تعرفه آب‌بهاي كشاورزي كه در چند سال اخير شاهد افزايش غيرمنصفانه آن بوده‌ايم دستورات لازم را صادر فرمايند. هزاران اصله درخت سيب از بي‌آبي خشكيده و يا دچار تنش‌هاي شديد آبي شده‌اند، آب شرب هم به سختي تأمين مي‌شود، جا دارد دولت محترم در مورد طرحهاي آبياري مدرن و اجراي آبخيزداري و بستن چاه‌هاي غيرمجاز و مديريت منابع آبي موجود اقدام نمايد. زمزمه‌هاي انتقال آب از منطقه‌اي كه خود دچار خشكسالي‌هاي چندساله است به (700) كيلومتر آن ‌طرف‌تر با تونلي (67) كيلومتري در زير شهرستان سميرم تنها شاهدي بر بي‌كفايتي در مديريت پايدار منابع آب است. تصميمات پشت درب‌هاي بسته قابل اجرا در ميدان‌هاي عمل نمي‌باشد. مديريت آب يعني اين؟‌ ضمن تشكر از معاونين محترم راه و شهرسازي جهت حضور در شهرستان، در مورد پروژه‌هاي قول‌ داده‌شده سميرم به ياسوج، ونك به بروجن، شهيد به دژكرد فارس،‌ پادنا به خسروشيرين، گرموك به هونجان، مهدي‌آباد به آغداش و ترميم جاده‌ها و حذف نقاط حادثه‌خيز تسريع نماييد. تأكيد وزير محترم بهداشت و درمان درخصوص نصب سي‌تي‌اسكن، احداث درمانگاه تخصصي و ساختمان دياليز، پانسيون پزشكان و جذب پزشكان متخصص سريعاً عملياتي گردد. از وزير محترم آموزش و پرورش مي‌خواهم فكري به حال (34) مدرسه تخريبي، (40) مدرسه تعميري و حقوق معلمان زحمتكش و همسان‌سازي حقوق بازنشستگان قبلي با فعلي نمايند. يكي از اهداف كلان محور توسعه شهرستان سميرم، رونق صنعت گردشگري است كه بايد براي اشتغال پايدار در اين حوزه برنامه‌هاي كاربردي با جديت پيگيري شود. زيرساخت‌هاي لازم ورزشي با توجه به استعدادهاي خدادادي جوانان سميرمي كافي نيست كه حتي براي حضور در مسابقات ورزشي دچار مشكلات عديده‌اي مي‌گردند. اميد است وزير محترم توجه ويژه‌اي نمايند. عزيزان! مبلمان شهر سميرم مناسب نيست، نه ورودي خوبي داريم، نه خروجي خوبي داريم و نه فضاي سبزي. فكري به حال شهرستان سميرم كنيد. والسلام عليكم و رحمه الله و بركاته

متشكريم، خيلي ممنون.

ناطق بعدي را اعلام بفرماييد.

ناطق بعدي جناب آقاي دكتر غلامرضا حيدري نماينده محترم تهران، شميرانات، ري، اسلامشهر و پرديس هستند. جناب آقاي دكتر حيدري بفرماييد.

بسم الله الرحمن الرحيم اينجا مجلس است، همان نهادي كه چشم و چراغ انقلاب مشروطه بود و امام آن را در رأس امور مي‌دانستند. تعارفات را كنار بگذاريم، مردم با مشكلات فراواني دست و پنجه نرم مي‌كنند و نظام سياسي، مالي و اجتماعي از كارآمدي مطلوب برخوردار نيست. بياييم پيش از آنكه فرصت‌ها از دست بروند چاره‌اي براي ايران عزيزمان بينديشيم. بنيان‌هاي اجتماعي و اقتصادي، اعتماد عمومي و اميد به آينده روز به روز كمرنگ‌تر مي‌شوند. اين در حالي است كه ايران عزيز در بزنگاه‌هاي تاريخي خود با تكيه بر سرمايه‌هاي اجتماعي خويش كه برآمده از اقوام و تفكرات متكثر، نيروهاي زبده و متفكران جوان بوده و همواره از زير فشار مشكلات و سختي‌ها با قدرت و استوار سر بر آورده است. جامعه امروز ايران به مدد دسترسي به شبكه‌هاي اجتماعي خواستار شفافيت نهادهاي مختلف و پاسخگويي مسئولان نظام است. از نقاط قوت دولت آقاي روحاني تقديم به موقع لايحه بودجه و انتشار آن در افكار عمومي است كه باعث شفافيت و آگاهي مردم از بودجه دستگاه‌ها و نهادها و ارگان‌هاي مختلف كشور شده است و اين امر مي‌تواند موجب نظارت دقيق‌تر و پرسشگري افكار عمومي و از سويي پاسخگويي مقامات مسئول نظام گردد. اما آقاي رئيس‌جمهور! شما كه از آگاهي مردم نسبت به بودجه دستگاه‌هاي مختلف خرسند شديد و از سويي به نظر مي‌رسد ضرورت وجود برخي بودجه‌ها توجيه‌پذير نباشد، چرا نسبت به حذف آنها از لايحه بودجه اقدام نكرديد؟ اين در حالي است كه بارها تأكيد شده براي پرداخت طلب اقشار زحمتكشي چون فرهنگيان و بازنشستگان پول كافي نداريد. اما نكته مهم آن است كه بودجه پيشنهادي نه تنها توان بهبود معيشت و ارتقاي سطح رفاه مردم را ندارد، بلكه باعث كاهش قدرت خريد آنان خواهد شد. اين فرآيند مانند موريانه به تدريج پايه‌هاي اقتصاد طبقات متوسط و پايين جامعه را خورده و سبك زندگي آنان را دستخوش تغييرات نامطلوب مي‌كند. در همين راستا آن‌طور كه افزايش قيمت بنزين مي‌تواند در تشديد مشكلات معيشتي مردم مؤثر باشد، افزايش سه برابر عوارض خروج از كشور نيز مهم و قابل تأمل است. در اين ميان برخي از عملكردها نيز نمك بر زخم‌هاي مردم مي‌پاشد كه بارزترين آنها معضل بغرنج مؤسسات اعتباري است كه سرمايه اقشار وسيعي از سپرده‌گذاران را بالا كشيده‌اند. اين امر مي‌تواند وجود شبكه‌هاي مافيايي را در ذهن ايجاد كند. پس نقش دستگاه‌هاي امنيتي و اطلاعاتي در حل اين بحران و كمك به ملت و نظام چيست؟ سؤال اساسي آن است كه چرا هزينه اداره كشور بيش از بازدهي آن شده و چرا بخش قابل توجهي از بودجه صرف امور غيرضروري و نهادهاي موازي مي‌گردد؟ ملت‌ خواهد پرسيد كه آيا اين روند موجب بهبود وضعيت رفاهي‌اش شده است؟ راستي دليل اين همه سنگ‌اندازي‌هاي داخلي مقابل ارتباط ايران با دنيا چيست؟ چه جريان‌ها و محافلي از ايجاد ديوارهاي بلند فاصله كه امكان گفتگو را محدود مي‌سازد سود مي‌برند؟ يكي از مهمترين راههاي نجات كشور مديريت هوشمندانه و راهبردي تعامل با كشورهاي جهان است. از رهگذر اين ارتباط سازنده مي‌توانيم شاهد افزايش سرمايه‌گذاري‌ها در ايران باشيم كه موجب اشتغال و رونق اقتصادي مي‌گردد. اما نظام در صورتي مي‌تواند در عرصه‌هاي بين‌المللي توفيق يابد كه از حمايت و انسجام مردمي و نيروهاي داخلي برخوردار باشد. تحقق اين امر در پذيرش سلايق مختلف و كاهش فاصله دولت و ملت امكان‌پذير خواهد بود. بدون تعارف بايد گفت كه در عرصه‌هاي مختلف سياسي، اجتماعي و مديريتي به جوانان اين مرز و بوم اعتماد نكرده‌ايم. متأسفانه بسياري از جوانان كارآمد، مستعد و خوش‌فكر با پرونده‌سازي‌ها از ورود به لايه‌هاي مديريتي و سياست‌گذاري كشور محروم شده‌اند و در برخي موارد نيز از ادامه تحصيل بازمانده‌اند. اميدواريم اين محروميت‌ها و ناديده‌ انگاشتن‌ها و پرونده‌سازي‌ها براي جوانان جرياني سازماندهي‌شده نباشد. مانع ديگر در راه تحقق وفاق ملي موضوع حصر و زندانيان سياسي است كه اين روزها بارقه‌هاي اميدي براي حل آنها به چشم مي‌خورد. همه اميدواريم آغاز سال جديد پاياني بر موضوع حصر باشد. اين روزها تهران و بسياري از شهرهاي بزرگ كشور محتاج هوايي تازه هستند، بايد فرياد محيط زيست را شنيد و چاره‌اي انديشيد تا خداي‌ناكرده شاهد بحراني و امنيتي شدن آب و هوا نشويم. تهران به عنوان پايتخت در برخي شاخص‌ها از شماري شهرهاي كشور عقب‌تر است. به تناسب وسعت پايتخت بايد از بودجه‌ها و اعتبارات مورد نياز حداقل براي تسريع در تكميل شبكه مترو و نوسازي و بهبود شبكه حمل و نقل عمومي برخوردار گردد. به نظر مي‌رسد بسترهاي لازم براي مديريت يكپارچه انرژي فراهم شده و از همين رو لازم است دولت و مجلس (فرهنگي ـ خيلي ممنون جناب آقاي حيدري) در لايحه مربوط به اصلاح ساختار نسبت به تشكيل وزارت انرژي اقدام لازم را به عمل آورند. در پايان از آقاي رئيس‌جمهور مي‌خواهم تا براي رفع بسياري از موانع و مشكلات جامعه به مقام معظم رهبري به عنوان مسئول و سكاندار اصلي اداره كشور همواره رايزني و مشورت‌هاي لازم و مستمر داشته باشند. كاش معناي سياست اين بود كه قفس‌ها را در آن حبس كنيم تا نفس‌ها آزاد شوند كسي از راه قفس نان نخورد و كبوتر نفروشد به كسي والسلام عليكم و رحمه الله

متشكريم.

دوستان توجه كنند! دوستاني كه همه اسامي معرفي‌شده در لوح را قبول دارند مي‌توانند همان كلمه لوح را بنويسند يا اينكه بگويند ليست كامل را قبول دارند. نيازي نيست كه همه اسامي را بنويسند،‌ خيلي ممنون. ناطق بعدي را اعلام بفرماييد.