بسم الله الرحمن الرحیم با عرض سلام خدمت مردم شریف ایران عزیز. امروز جلسه مجلس شورای اسلامی از ساعت (8:15) دقیقه صبح آغاز شد و تا این ساعت در مجلس در امورات یک سال گذشته مجلس بحث و بررسی در صحن جلسه بود، برای عملکرد و بررسی کارهایی که در این یک سال انجام شده است. جلسه با حضور 249 نفر رسمی است، دستور جلسه را قرائت بفرمایید.

بسم الله الرحمن الرحیم دستور جلسه نود و هشتم روز پنجشنبه ششم خرداد ماه 1400 هجری‌شمسی ‌مطابق با پانزدهم شوال 1442 هجری‌قمری: 1 ـ گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد طرح اصلاح قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران. 2 ـ گزارش کمیسیون عمران در مورد لایحه موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری اسلامی افغانستان درخصوص ارتباط بین‌المللی راه‌آهن. 3 ـ گزارش کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در مورد طرح اصلاح موادی از قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی. 4 ـ ضمناً دیدار نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی با مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی). (حضار صلوات فرستادند) 5 ـ گزارش کمیسیون اصل نودم قانون اساسی در مورد بررسی طرز کار دستگاه‌های مرتبط درخصوص واردات و توزیع محصولات تراریخته. 6 ـ گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد بررسی وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان‌روا و مبادلات داخلی آن در کشور. 7 ـ گزارش کمیسیون صنایع و معادن مبنی بر تصویب تقاضای تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان ملی استاندارد ایران.

تلاوت آیاتی چند از کلام‌الله مجید.

از قاری محترم برادر عزیز و گرانقدرمان جناب آقای اصغر برومند تقدیر و تشکر می‌کنم، ترجمه آیات را بفرمایید.

به نام خداوند بخشنده مهربان «بگو گوش به فرمان خدا و پیامبرش باشید، پس اگر سرپیچی کنید پیامبر مسئول اعمال خودش است و شما مسئول اعمال خودتان، اما اگر از او اطاعت کنید به مقصود می‌رسید، پیامبر جز رساندن صریح پیام الهی وظیفه‌ای ندارد. خدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند وعده‌ داده است که حتماً آنان را در این سرزمین جانشین خود قرار دهد، همان‌گونه که کسانی را که پیش از آنان بودند جانشین خود قرار داد و آن دینی را که برایشان پسندیده است به سودشان مستقر کند و بیم‌شان را به ایمنی مبدل گرداند تا مرا عبادت کنند و چیزی را با من شریک نگردانند و هر کس پس از آن به کفر گراید آنانند که نافرمانانند. و نماز را برپا کنید و زکات بدهید و پیامبر خدا را فرمان برید تا مورد رحمت قرار گیرید». راست گفت خداوند بلندمرتبه بزرگ. آقای رئیس! با توجه با اینکه قبل از این ساعت جلسه غیرعلنی داشتیم، لذا متأخر و غایب غیرمجاز نداریم، خیلی ممنون.

دستور اول را بفرمایید.

بسم الله الرحمن الرحیم با عرض سلام خدمت همکاران عزیز و ملت بزرگ ایران اسلامی. آقای رئیس! اولین دستور گزارش کمیسیون اصل نودم قانون اساسی در مورد بررسی طرز کار دستگاه‌های مرتبط درخصوص واردات و توزیع محصولات تراریخته است. از سخنگوی محترم کمیسیون اصل (90) جناب آقای خضریان دعوت می‌کنیم جهت ارائه گزارش به سخنگاه تشریف بیاورند.

بسم الله الرحمن الرحیم گزارش کمیسیون اصل نودم قانون اساسی در مورد بررسی طرز کار دستگاه‌های مرتبط درخصوص واردات و توزیع محصولات تراریخته مقدمه: با گذشت بیش از دو دهه از کشت انبوه و تجاری‌سازی محصولات تغییریافته ژنتیکی یا تراریخته، رویکردهای مختلفی در دنیا نسبت به این محصولات وجود دارد. بیش از (90) درصد این محصولات در پنج کشور آمریکا، کانادا، برزیل، آرژانتین و هندوستان تولید می‌شود و حدود (20) کشور دیگر سهم بسیار کوچکی در تولید این محصولات ایفا می‌نمایند. در سایر کشورهای جهان (حدود 168 کشور) هیچ محصول تراریخته‌ای کشت نمی‌کنند. بیش از (99) درصد از کل سطح زیر کشت محصولات تراریخته تنها به چهار محصول ذرت (31) درصد، سویا (50) درصد، پنبه (13) درصد و کلزا (5) درصد محدود می‌شود و تولید سایر محصولات تراریخته که (1) درصد سطح زیر کشت این محصولات را تشکیل می‌دهند، بسیار محدود می‌باشد. از حیث سطح زیر کشت، (87) درصد از سویا، (32) درصد از ذرت، (30) درصد از کلزا و حدود (80) درصد از پنبه جهان از نوع تراریخته می‌باشد. از نظر تجاری نیز دو محصول ذرت و سویا بالاترین میزان تجارت تراریخته‌ها را به خود اختصاص داده‌اند که مصرف این محصولات به طور عمده در خوراک دام و تولید سوخت‌های زیستی می‌باشد. همچنین مصرف مستقیم و انسانی این محصولات نیز در کشورهای جهان بسیار محدود بوده و با رعایت برچسب‌گذاری صورت می‌پذیرد. از اوایل دهه 80 شمسی موضوع تولید، واردات و مصرف محصولات تغییریافته ژنتیکی یا همان تراریخته در جمهوری اسلامی ایران همواره مورد مناقشه موافقان و منتقدان این محصولات قرار داشته و نظرات مختلفی در تأیید و یا رد این محصولات مطرح شده است. در کمیسیون اصل (90) با عنایت به اهمیت توجه به مؤلفه‌های امنیت غذایی و صیانت از حقوق عامه و با توجه به شکایات و گزارش‌های واصله به کمیسیون که از سال 1393، این مرجع را در این موضوع درگیر کرده، با انجام مکاتبه و برگزاری جلسات متعدد به ویژه در سال 1399 (یعنی در آغاز به کار مجلس یازدهم)، اقدام به جمع‌آوری اظهارات دانشمندان، صاحبنظران، نمایندگان وزارتخانه‌ها و کمیسیون‌های مرتبط در مجلس شورای اسلامی نموده است. کمیسیون در آخرین جلسه رسیدگی برای ارزیابی تخصصی موضوع و پرهیز از انعکاس نظرات کلی و غیرکارشناسی، اقدام به طرح سؤال‌های تخصصی در حیطه فعالیت و مسئولیت وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط و اخذ نظرات و اسناد به صورت مکتوب می‌نماید. سؤالات مطروحه در حیطه میزان و ضرورت واردات محصولات اساسی و امکان‌پذیری خودکفایی سهم محصولات تغییریافته ژنتیکی، روش‌های ارزیابی این محصولات و راهبرد‌های جایگزین بوده است. در گزارش حاضر ابتدا خلاصه‌ای از نظرات و پاسخ‌های واصله از دستگاه‌های مرتبط با محصولات تراریخته ارائه شده و سپس به ارزیابی جوابیه دستگاه‌های مرتبط پیرامون محصولات ذرت، سویا، پنبه، برنج و کلزا پرداخته می‌شود. در خاتمه نیز نظر نهایی و پیشنهادهای لازم برای آگاهی نمایندگان محترم و مردم شریف ایران تقدیم شده است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در پاسخ به سؤالات کمیسیون مبنی بر نتایج بررسی‌های میان‌مدت و بلندمدت مصرف محصولات تراریخته، وزارت مذکور تصریح نموده است که ملاک پذیرش و صدور مجوز ورود برای محصولات تراریخته، صرفاً بررسی تاریخچه مطالعات ارزیابی خطر و نتایج حاصل از آنها در کشورهای اروپایی می‌باشد و بنابراین نتایج حاصل کاملاً قابل اطمینان عنوان شده است. با توجه به درخواست کمیسیون مبنی بر ارائه نتایج کلیه آزمایشات مستقل و معتبر ارزیابی، خطر مبتنی بر آزمایشات بالینی، ایمونولوژی، متابولیسم، غدد و غیره در داخل کشور، متأسفانه به جز ارسال یک مورد صورت‌جلسه هم‌اندیشی، مستند دیگری از جانب این وزارتخانه ارائه نشده است. در جمع‌بندی هم‌اندیشی مذکور نیز اغلب دستگاه‌ها به الزام برچسب‌گذاری و رعایت اصل احتیاط‌آمیز در مواجهه با محصولات تراریخته تأکید کرده‌اند. با توجه به اینکه مستند دیگری توسط این وزارتخانه ارائه نشده است، لذا سایر اسناد، پژوهش‌ها و گزارش‌های داخلی که تأیید سلامت محصولات تراریخته را به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منتسب نموده است من‌جمله گزارش دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در تأیید سلامت برنج تراریخته، از درجه اعتبار ساقط است. سازمان حفاظت محیط‌زیست، درخصوص پرسش کمیسیون مبنی بر اثر کشت گیاهان تراریخته بر جمعیت حشرات مفید و مخاطرات احتمالی بر روی اکوسیستم‌های داخلی کشور، سازمان محیط‌زیست مدعی شده است که این موضوع را رصد کرده است و تصریح نموده که برنج تراریخته ایرانی علاوه بر نیاز به سموم کمتر، بر موجودات غیرهدف نیز تأثیری نداشته است. بر خلاف درخواست کمیسیون، سازمان حفاظت محیط‌زیست هیچ مستندی در تأیید ادعای این سازمان مبنی بر عدم تأثیر سوء گیاهان تراریخته و به طور اخص برنج تراریخته بر روی محیط‌زیست ارائه نکرده و معلوم نیست تأیید گیاهان تراریخته براساس کدام ارزیابی خطر ارائه شده است؟ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری: با توجه به پاسخ‌های ارائه شده توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و پژوهش‌های مختلف و رشته‌های دانشگاهی لازم در مقاطع تحصیلی مرتبط با رشته زیست‌فناوری در گرایش‌های کشاورزی، انسانی، جانوری و غذایی در حال انجام می‌باشد. علم وسیع زیست‌فناوری بیش از (30) زیرشاخه دارد که مبحث محصولات تغییریافته ژنتیکی (تراریخته) و مهندسی ژنتیک یکی از آنهاست، لذا نباید از سایر زیرشاخه‌های زیست‌فناوری غافل شد و آموزش و پژوهش در این زمینه باید تقویت شود. در حال حاضر کمبود رشته تخصصی ایمنی زیستی به شدت در کشور احساس می‌شود و رشد تحقیقات در زمینه مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته بدون حضور فارغ‌التحصیلان ایمنی زیستی و رعایت الزامات ایمنی زیستی بسیار پرمخاطره است. سازمان ملی استاندارد ایران؛ از نظر این سازمان کنترل محصولات و فرآورده‌های تغییریافته ژنتیکی یا همان تراریخته متوجه دستگاه‌های اجرایی موضوع مواد (3) و (4) قانون ایمنی زیستی است. این سازمان خطراتی مانند بیوتروریسم در ورود محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی به کشور را محتمل می‌داند و اعمال ممنوعیت ورود این محصولات را به منظور جلوگیری از آسیب‌های احتمالی پیشنهاد نموده است. فرهنگستان علوم پزشکی کشور: با بررسی سوابق مکاتبات ارسالی فرهنگستان علوم پزشکی به نظر می‌رسد این نهاد، رسالت خود را در دیده‌بانی سلامت جامعه به انجام رسانیده است که شامل موارد زیر می‌باشد: ـ مکاتبات متعدد با وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونین محترم درباره پرهیز از اظهارنظرهای قاطع در تأیید سلامت محصولات تراریخته بدون شواهد متقن علمی. ـ تأکید بر انجام بررسی‌های ارزیابی خطر و پایش سلامت محصولات تراریخته توسط مجموعه‌های مستقل و غیروابسته به کمپانی‌های تولید تراریخته. ـ مکاتبات متعدد با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان غذا و دارو با تأکید بر ضرورت برچسب‌گذاری محصولات تراریخته و گلایه‌مندی از عدم رعایت برچسب‌گذاری محصولات خوراکی تراریخته. سازمان بازرسی کل کشور: در یک ارزیابی کلی، در گزارش دریافت‌شده از سازمان بازرسی کل کشور، ابهامات و تخلفات متعددی در زمینه تولید و رهاسازی محصولات تراریخته و عدم انطباق آن با قوانین ملی و بین‌المللی، عدم وحدت رویه در اعمال نظارت‌های قانونی و ضعف در اطلاع‌رسانی ماهیت محصولات تراریخته مشاهده می‌شود. طبق بررسی‌های این سازمان، پنبه معرفی‌شده برای درخواست مجوز رهاسازی و کشت تجاری نه تنها تولید ملی نبوده، بلکه اصالتاً رقم MON531 و متعلق به کمپانی آمریکایی «مونسانتو» می‌باشد. کشت این پنبه تراریخته در سال 2006 با نام تجاری «بولگارد» در کشور هندوستان مسبوق به سابقه است و متعاقباً در سال 2008 عوارض نامطلوبی مانند خسارت‌زایی در اثر پیدایش آفات مقاوم گزارش شده است. انجمن ژنتیک و انجمن بیوتکنولوژی: انجمن‌های مذکور صرفاً به بیان آمار درخصوص سطح زیر کشت و میزان تولید گیاهان تراریخته نظیر ذرت، سویا، کلزا و پنبه اشاره کرده‌اند. در گزارش انجمن‌های مذکور هیچ مزیت بارزی که در شرایط فعلی کشور، به لحاظ میزان تولید، بتواند جایگزینی برای رفع وابستگی به واردات ذرت و سویای کشور باشد ارائه نگردیده است. سازمان پدافند غیرعامل: از نظر سازمان پدافند غیرعامل به عنوان متولی تهدیدات در کشور در راستای مصونیت‌بخشی و بی‌اثر کردن تهدیدات و همچنین کاهش آسیب‌پذیری‌ها در حوزه امنیت غذایی، محیط‌زیست و سلامت جامعه و همچنین جلوگیری از نفوذ دشمن ضروری است تا تکمیل زیر ساخت‌های رصد و پایش، کنترل و نظارت، بازنگری قوانین و مقررات، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های مربوطه از هرگونه رهاسازی، تولید تجاری و واردات بی‌رویه این محصولات جلوگیری به‌عمل آید.

آقای خضریان! فقط یک دقیقه وقت دارید.

من فقط نتیجه‌گیری را می‌خوانم. جمع‌بندی نهایی: 1 ـ درخصوص تهدید وابستگی به واردات ذرت و سویا، اولاً در صورت نیاز به واردات، باید واردات از نوع غیرتراریخته باشد و لازم است حجم واردات ذرت و سویای تراریخته به صورت پلکانی کاهش و تا پایان برنامه هفتم توسعه حذف گردد. ثانیاً کارگروه ویژه‌ای در وزارت جهادکشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و سازمان پدافند غیرعامل، موضوع خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی و خوراک دام را مورد بررسی قرار داده و در صورت نیاز به قانون در زمینه مقابله با تهدیدات امنیت غذایی کشور پیشنهاد قانونی توسط وزارت جهادکشاورزی ظرف شش ماه آینده برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه شود. 2 ـ با توجه به ضرورت اصلاح الگوی مصرف در به حداقل رساندن نیاز کشور به دانه‌های روغنی و خوراک دام، وظایف قانونی زیر مغفول مانده است: اولاً با توجه به بالا بودن سرانه مصرف روغن در کشور به میزان دو برابر متوسط جهانی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید پاسخ دهد که چرا درخصوص آموزش‌های همگانی در جهت تشریح مضرات مصرف روغن خوراکی و اقدام مؤثر در جهت به حداقل رساندن مصرف روغن خوراکی در کشور کوتاهی کرده است؟ ثانیاً وزارت جهادکشاورزی باید پاسخگو باشد که چرا با توجه به مشقت‌ها و تنگناهای واردات خوراک دام و دانه‌های روغنی، اقدام مؤثری برای کاهش ضایعات نهاده‌های دامی و ساماندهی زنجیره توزیع این نهاده‌ها انجام نداده است؟ 3 ـ تدوین و ابلاغ روش‌های استاندارد آزمایشگاهی، میدانی، مزرعه‌ای و نظام پایش، سنجش و مدیریت ریسک محصولات تراریخته و ایجاد ضوابط مربوط مهمترین اولویت در حیطه محصولات تغییریافته ژنتیکی (تراریخته) می‌باشد. عدم وجود ضابطین بی‌طرف ایمنی زیستی، هر گونه ضمانت اجرایی و برخورد حقوقی و کیفری با متخلفین را سلب نموده است. 4 ـ با توجه به موارد مطروحه، اصلاح قانون ایمنی زیستی با رویکرد رعایت اصل احتیاط‌آمیز و حفظ منافع ملی و حقوق مصرف‌کنندگان از اولویت‌های مجلس شورای اسلامی می‌باشد. 5 ـ علی‌رغم اهمیت و چالش‌برانگیز بودن محصولات تراریخته، خروجی جلسات و مصوبه‌های شورای ملی ایمنی زیستی از شفافیت لازم برخوردار نیست. 6 ـ با توجه به ناهماهنگی قانون ایمنی زیستی با برخی از قوانین موضوعه کشور، گاهی در تفسیر قانون، شبهات و ناهماهنگی‌هایی مشاهده می‌شود که لازم است تطابق کامل میان این قانون و سایر قوانین موضوعه کشور برقرار شود. 7 ـ با توجه به گزارش‌های سازمان بازرسی، بررسی و رسیدگی به تخلفات قانونی در حوزه محصولات تراریخته ضروری است. بدیهی است فعالیت‌های غیرقانونی و بدون رعایت دستورالعمل‌های بین‌المللی، تبعاتی را در زمینه‌های سلامت و خصوصاً زیست‌محیطی به همراه خواهد داشت. لازم است این فعالیت‌ها مورد بازرسی مجدد قرار گیرد و تخلفات انجام شده به مراجع ذی‌صلاح قضائی گزارش شود. 8 ـ با توجه به مخاطرات محصولات تغییریافته ژنتیکی (تراریخته)، حضور برخی از سازمان‌ها در شورای ملی ایمنی زیستی مانند سازمان ملی استاندارد و سازمان پدافند غیرعامل بسیار ضروری می‌باشد. این مهم باید در اصلاح قانون ایمنی زیستی مورد توجه قرار گیرد. 9 ـ با توجه به ضرورت اصلاح قانون ایمنی زیستی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیش‌نویس طرح اصلاح قانون مذکور را ظرف سه ماه آینده تهیه و به این کمیسیون ارائه نماید تا برای تصویب در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گیرد. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته این گزارش به امضای حجت‌الاسلام والمسلمین نصراله پژمانفر رئیس کمیسیون رسیده و در کارگروهی که جناب آقای دکتر عباسی نماینده محترم کرج بود، این گزارش تهیه شده است. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

خیلی ممنون، از گزارش خوبی که کمیسیون اصل نود ارائه کردند تشکر می‌کنم. البته این گزارش، گزارش مهمی است، بنا شد چاپ شود و در کازیه همه همکاران هم قرار بگیرد. من تنفس اعلام می‌کنم. رأس ساعت (10:30) دقیقه در خدمت دوستان هستیم. (در ساعت 10:05 دقیقه جلسه با اعلام تنفس موقتاً پایان و سپس در ساعت 12:17 به ریاست آقای محمدباقر قالیباف «رئیس مجلس» رسمیت یافت)

بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض سلام مجدد به همکاران گرامی. ادامه جلسه صبح را برگزار می‌کنیم. جهت اطلاع مردم شریف و عزیزمان این نکته را عرض می‌کنم که از ساعت (11) صبح تا الان مجلس شورای اسلامی در آغاز دومین سال کاری خودش این توفیق را داشت که از بیانات مقام معظم رهبری برای آغاز سال جدید استفاده کند و من هم اینجا از طرف یکایک نمایندگان و خودم از بیانات شیوا و تأثیرگذار و هدایت‌کننده ایشان تقدیر و تشکر می‌کنم و امیدوارم که بتوانیم در چارچوب سیاست‌ها و رهنمودهای ایشان ان‌شاءالله مسائلی را که بیان فرمودند که عمدتاً توجه به مردم عزیز، قشر محروم و مستضعف با روحیه انقلابی و با تدبیر و عقلانیت و پختگی در حوزه‌های قانون‌گذاری و نظارت و تأکید بر فعالیت‌های نظارتی میدانی ان‌شاءالله پیش ببریم. لطف کنند دوستان تذکرات را شروع کنند، در خدمت دوستان هستیم.

دوستان مانیتورها را روشن کنید. آقای نوش‌آبادی برای تذکر شفاهی آمادگی دارید؟ آقای رئیس برای تذکرات کتبی سیستم‌ها باید روشن شود. آقایان نوش‌آبادی و همتی از جلسه قبل تذکرات‌شان باقی مانده است، اگر آمادگی دارند بگویم میکروفن‌شان را روشن کنند؟

خیلی خوب، دوستان ظاهراً آمادگی برای تذکرات ندارند، ساعت هم (12:20) دقیقه است.

اجازه بدهید من پایان جلسه امروز را اعلام کنم. جلسه بعدی ما ساعت (7:45) صبح روز یکشنبه (9) خرداد ماه 1400 خواهد بود و دستور جلسه هفتگی هم ان‌شاءالله اعلام خواهد شد. ختم جلسه را اعلام می‌کنم.